Tại sao văn bản văn học, văn bản nghị luận, văn bản thông tin lại có chung một số yêu cầu đọc hiểu? Nêu một số điểm khác biệt cần chú ý khi đọc văn bản văn học so với đọc văn bản nghị luận và văn bản thông tin.

Lý do chung và điểm khác biệt khi đọc hiểu văn bản văn học, nghị luận và thông tin

Văn bản văn học, văn bản nghị luận và văn bản thông tin tuy có những đặc điểm riêng biệt nhưng đều có chung mục đích là truyền tải thông tin và ý tưởng của tác giả. Do đó, việc đọc hiểu các loại văn bản này cũng có một số điểm chung về yêu cầu.

Điểm chung:

Đọc kỹ, đọc chậm: Cần đọc kỹ từng câu, từng chữ để nắm bắt chính xác nội dung.

Hiểu nghĩa của từ ngữ: Tra cứu từ điển nếu gặp từ ngữ khó hiểu.

Xác định chủ đề, nội dung chính: Xác định nội dung chính của văn bản, thông tin quan trọng mà tác giả muốn truyền tải.

Phân tích cấu trúc: Phân tích cách thức tổ chức nội dung của văn bản, ví dụ như chia thành các đoạn, các phần, các ý chính.

Xác định ý đồ của tác giả: Hiểu được mục đích, thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua văn bản.

Điểm khác biệt:

Tuy nhiên, do đặc điểm riêng của từng loại văn bản, người đọc cần chú ý một số điểm khác biệt khi đọc hiểu:

Văn bản văn học:

Chú trọng cảm nhận: Cần chú trọng cảm nhận giá trị nghệ thuật của tác phẩm, như hình ảnh, ngôn ngữ, biện pháp tu từ, ...

Hiểu bối cảnh lịch sử - xã hội: Cần hiểu bối cảnh lịch sử - xã hội mà tác phẩm được sáng tác để có thể hiểu rõ hơn nội dung và ý đồ của tác giả.

Phân tích nhân vật: Phân tích tính cách, hành động, lời nói của nhân vật để hiểu được ý nghĩa của nhân vật trong tác phẩm.

Văn bản nghị luận:

Chú trọng lập luận: Cần chú trọng phân tích lập luận của tác giả, như luận điểm, luận cứ, cách thức lập luận, ...

Đánh giá tính thuyết phục: Đánh giá tính thuyết phục của lập luận của tác giả, xem lập luận có hợp lý, logic hay không.

Rút ra bài học: Rút ra bài học từ những phân tích và đánh giá của tác giả.

Văn bản thông tin:

Chú trọng tính chính xác: Cần chú trọng tính chính xác của thông tin.

Phân biệt ý kiến và sự kiện: Phân biệt được ý kiến cá nhân của tác giả với những sự kiện khách quan.

Sử dụng thông tin: Sử dụng thông tin thu thập được từ văn bản thông tin để phục vụ cho các mục đích khác nhau như học tập, nghiên cứu, ...