Nêu nhận xét về màu sắc nghị luận của bài thơ thông qua một số dấu hiệu hình thức mang tính đặc trưng

Văn học

Bối cảnh lịch sử

Tình hình văn học

Khái quát

Nội dung

Nghệ thuật

(ngôn ngữ, thể loại)

Tác phẩm, tác giả tiêu biểu

Thế kỉ X- XVIII

- Đất nước trải qua nhiều biến động lịch sử: Bắc thuộc, độc lập, Minh thuộc, Lê - Nguyễn.

- Xã hội phong kiến phát triển.

- Nho giáo du nhập ảnh hưởng mạnh mẽ.

Xuất hiện văn học viết: Văn học chữ Nôm và văn học chữ Hán

Văn hoc giai đoạn nay mang

nội dung yêu nước với âm hưởng hào hùng. Từ thế kỉ XVI, văn học chuyển hướng từ

cảm hứng ngợi ca đất nước và vương triều phong kiến sang cầm hứng phê phán xã

hội với những suy thoái về đạo đức.

Về ngôn ngữ, lúc đầu các sáng tác chỉ sử dụng chữ

Hán, sau đó, vào khoảng cuối thế kỉ XIII, bước đầu sử dụng chữ Nôm để sáng tác.

Từ thế kỉ XV, sáng tác chữ Nôm đã có những thành tựu lớn với thơ Nôm của Nguyễn

Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm,..

Về thể loại, lúc đầu chủ yếu là những thể loại văn học

tiếp thu từ Trung Quốc (thơ Đường luật, phú, chiếu, hịch, ... ); từ thế kỉ XV đến thế kỉ

XVII, thể loại dân tộc hóa - thơ Nôm Đường luật có những thành tựu nổi bật, xuất

hiện thể loại văn học nội sinh (do nền văn học dân tộc tự sản sinh) là truyện thơ Nôm

viết theo thể thơ Đường luật.

Chiếu dời đô (Lý Công

Uẩn); Sông núi nước Nam (khuyết danh); Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn); Phú sông

Bạch Đằng (Trương Hán Siêu); Đại cáo bình Ngô, Quốc âm thi tập, Ức Trai thi tập

(Nguyễn Trãi); Bạch Vân quốc ngữ thi tập (Nguyễn Bỉnh Khiêm); Truyền kì mạn lục

(Nguvễn Dữ)

Thế kỉ XVII- XIX

Đất nước có nhiều biến động bởi nội chiến phong kiến, bởi phong trào nông

dân khởi nghĩa và cuộc chiến tranh vệ quốc làm “thay đổi sơn hà”.

Văn học phát triển mạnh mẽ với nhiều đỉnh cao, nhiều thành tựu nghệ thuật lớn.

Ở phương diện nội dung, văn học từ thế kỉ XVIII đến nửa đầu thế kỉ XIX xuất

hiện trào lưu nhân đạo chủ nghĩa.

Văn học giai đoạn nửa cuối thế kỉ XIX

mang nội dung yêu nước với âm hưởng bi tráng. Bên cạnh giá trị nhân đạo, văn học

giai đoạn này còn mang giá trị hiện thực sâu sắc.

Sáng tác chữ Hán tiếp tục có những

thành tựu lớn ở cả thơ và văn xuôi.

Đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ và rực rỡ của

văn học chữ Nôm.

Từ cuối thế kỉ XIX, chữ Quốc ngữ

từng bước khẳng định vị thế trên văn đàn, nhưng thành tựu nổi bật vẫn thuộc về các

sáng tác bằng chữ Hán, chữ Nôm. Về thể loại: Cả thể loại tiếp thu nước ngoài, thể

loại dân tộc hoá và thể loại văn học nội sinh đều đạt được những thành tựu lớn.

Cả thế loại tiếp thu nước ngoài, thế

loại dân tộc hoá và thể loại văn học nội sinh đều đạt được những thành tựu lớn. Một

số sáng tác bằng chữ Quốc ngữ theo lối văn xuôi du nhập từ phương Tây cho thấy sự

chuyển biến của văn học dân tộc từ thời kì trung đại sang thời kì hiện đại.

Chinh phu ngâm ( Đặng Trần Côn)

thơ chữ Hán và Truyện Kiều của Nguyễn Du; Truyện Lục Vân Tiên, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của

Nguyễn Đình Chiểu; thơ chữ Hán và thơ chữ Nôm của Nguyễn Khuyến; thơ chữ

Nôm của Trần Tế Xương; v.v.