Đọc lại phần từ “Thế mà hơn 80 năm nay” cho đến “Dân tộc đó phải được độc lập!”, đối chiếu với ô thông tin ở đầu văn bản và cho biết:

a. Những lí lẽ, bằng chứng được dùng để bác bỏ luận điểm “khai hóa, bảo hộ” của Pháp và khẳng định quyền tự do, độc lập của nước Việt Nam:

• Tác giả đã đưa ra các sự kiện lịch sử của Việt Nam để làm minh chứng cho quyền tự do và độc lập của dân tộc. Sự kiện về cuộc kháng chiến chống Pháp, những phong trào dân chủ và độc lập của dân tộc Việt Nam trong quá khứ.

• Tác giả tập trung dẫn chứng vào bản chất và tư duy của người Việt Nam để chứng mình rằng họ có năng lực và quyền tự do trong việc quyết định tương lai, sự phát triển của dân tộc, đất nước mình.

Nhận xét về cách lựa chọn, sắp xếp, triển khai các lí lẽ, bằng chứng ấy:

• Sử dụng luận điểm, lí lẽ hợp lí, logic, lựa chọn sắp xếp những bằng chứng để chứng minh một cách thuyết phục.

• Đảm bảo được sự liên kết với chủ đề chung, tạo nên lập luận mạch lạc, thống nhất.

• Tác giả đưa vào văn bản nhiều những bằng chứng khác nhau về nhiều khía cạnh từ lịch sử, văn hóa, tư duy để tạo tiền đề, minh chứng cho quyền tự do và độc lập của dân tộc Việt Nam, đất nước Việt Nam nhằm tạo ra sự đa dạng, phong phú và càng chặt chẽ hơn cho luận điểm.

b. 

• Tác giả nêu ra những dẫn chứng cụ thể để bác bỏ những luận điệu xảo trá của thực dân Pháp:

+ Thi hành nhiều chính sách dã man về chính trị, văn hóa - xã hội, giáo dục và kinh tế.

+ Hai lần bán nước ta cho Nhật (vào năm 1940, 1945), khiến cho “hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói”, “Không hợp tác với Việt Minh mà còn thẳng tay khủng bố Việt Minh…”.

• Đồng thời cũng khẳng định giá trị các cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân ta:

+ Nhân dân ta đã chống ách nô lệ hơn 80 năm, đứng về phía Đồng minh chống phát xít, kêu gọi Pháp chống Nhật, lấy lại nước từ tay Nhật.

+ Kết quả: cùng lúc phá tan ba xiềng xích đang trói buộc dân tộc ta (Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị), thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

• Dùng từ ngữ có ý nghĩa phủ định để tuyên bố thoát ly hẳn với thực dân Pháp, xóa bỏ mọi hiệp ước đã ký kết, mọi đặc quyền của Pháp tại Việt Nam.

• Khẳng định quyền được tự do, độc lập của Việt Nam phù hợp với nguyên tắc dân tộc bình đẳng tại hội nghị Tê-hê-răng và Cựu Kim Sơn và để kêu gọi cộng đồng quốc tế công nhận điều đó.

=> Nhận xét: Cách tác giả lập luận theo quan hệ nhân quả là hợp lý và logic, dẫn chứng thuyết phục, lời văn giàu tính biểu cảm làm nổi bật cơ sở thực tiễn của bản tuyên ngôn.