Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng Ngữ văn 9 ctst bài 10: Thực hành tiếng Việt trang 128

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Viết một bài văn ngắn phân tích sự chuyển nghĩa của từ "nhà" trong các ngữ cảnh khác nhau?

Câu 2: Tạo ra một câu chuyện ngắn sử dụng ít nhất ba từ có nghĩa chuyển khác nhau.

Câu 3: So sánh và đối chiếu sự chuyển nghĩa của từ "mắt" và "tai" trong tiếng Việt?


Câu 1: 

Từ "nhà" trong tiếng Việt có nghĩa gốc là chỉ một công trình, một ngôi nhà, nơi ở của con người. Tuy nhiên, từ này có thể chuyển nghĩa sang nhiều ngữ cảnh khác nhau.

+ Ngữ cảnh 1: Nghĩa gốc: "Tôi trở về nhà sau một ngày làm việc mệt nhọc." Ở đây, "nhà" chỉ đơn thuần là không gian vật lý nơi con người sinh sống.

+Ngữ cảnh 2: Nghĩa chuyển - chỉ một tổ chức, cơ quan: "Nhà nước cần có những chính sách hợp lý để phát triển kinh tế." Ở đây, "nhà" không còn chỉ là nơi ở mà đã chuyển nghĩa để chỉ tổ chức hành chính, pháp lý cấp cao quản lý xã hội.

+ Ngữ cảnh 3: Nghĩa chuyển - chỉ một lĩnh vực: "Nhà văn nổi tiếng đã viết nhiều tác phẩm để lại dấu ấn trong nền văn học." Từ "nhà" ở đây được dùng để chỉ những người chuyên nghiệp trong một ngành nghề nhất định (như nhà văn, nhà thơ, nhà khoa học).

+ Ngữ cảnh 4: Nghĩa chuyển - chỉ một quan điểm hoặc tri thức: "Nhà phê bình đó có những quan điểm rất mới mẻ." Ở đây, từ "nhà" chuyển thành cách chỉ những người có hiểu biết, chuyên môn trong một lĩnh vực nào đó.

Câu 2: 

Đông qua là xuân tới. Khi từng đàn chim én chao lượn trên bầu trời mang thông điệp báo hiệu mùa Xuân đang về. Không như mùa đông lạnh giá, mùa hè chói chang ánh nắng, mùa thu buồn với những chiếc lá vàng rơi, mùa xuân mang tới cho chúng ta một không khí ấm áp, dịu hiền. Cái thời điểm kỳ diệu của mùa Xuân khiến tâm hồn người ta bừng lên sự sống mới. Mùa xuân được ví như một nàng chúa xuân xinh đẹp mà Thượng Đế đã ban tặng cho loài người. Đó là một món quà vô giá. Tô điểm cho cảnh đẹp mùa xuân là những loài hoa sặc sỡ và đặc biệt không thể thiếu là cành mai, bông đào. Nó đã trở thành biểu tượng đặc sắc nhất trong những ngày Tết hàng năm.Mùa Xuân - mùa sinh sôi biểu hiện nhất ở cây cối. Làn mưa xuân nhè nhẹ, lất phất bay như những bàn tay mềm mãi, âu yếm vuốt ve những mầm non mới nhú giúp chúng mau lớn nhanh để chuẩn bị đón những tia nắng đầu năm. Khắp nơi nơi đều được phủ một lớp màu đặc sắc của tất cả những loài hoa. Dường như mùa xuân cũng là mùa thi "sắc" của hoa, bông nào cũng cố gắng vươn mình trong nắng mai để khoe sắc. Trên núi rừng xa xôi, hoa mơ đang nở rộ trắng khắp một vùng Tây Bắc rộng lớn, hoa đào tô thắm vùng Đông Bắc còn hoa mai hòa mình vào ánh nắng vàng rực rỡ của Miền Nam. Trên khắp các làng quê, đường phố cây cối đều khoác trên mình một lớp chồi biếc xanh tươi mang đầy nhựa sống.

Câu 3: 

Từ 

Nghĩa gốc 

Nghĩa chuyển

MắtLà bộ phận dùng để nhìn. Ví dụ: "Mắt tôi bị cận, nên cần đeo kính."Nghĩa chuyển: "Mắt" có thể chỉ sự quan sát, nhận biết. Ví dụ: "Mắt nhận định của người tiêu dùng rất quan trọng trong kinh doanh." Ở đây, "mắt" không chỉ đơn thuần là bộ phận cơ thể mà còn ám chỉ khả năng đánh giá, nhận xét.
TaiLà bộ phận dùng để nghe. Ví dụ: "Tai tôi rất nhạy cảm với những âm thanh nhỏ.""Tai" thường được dùng để chỉ sự lắng nghe, tiếp thu thông tin. Ví dụ: "Tai nghe ngóng thông tin về thị trường." Ở đây, "tai" không chỉ có nghĩa là bộ phận cơ thể mà còn chỉ việc chú ý, quan sát và nắm bắt tình hình.

Bình luận

Giải bài tập những môn khác