Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng cao Công dân 9 KNTT bài 5: Bảo vệ hoà bình

Câu 1:

Trường hợp điển hình: Hiệp ước Hòa bình Paris năm 1973 về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.

- Cuộc chiến tranh Việt Nam kéo dài hàng thập kỷ, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về người và của. Tuy nhiên, nhờ vào các nỗ lực ngoại giao không ngừng nghỉ và sự tham gia của nhiều bên, một thỏa thuận hòa bình cuối cùng đã được ký kết vào năm 1973.

Các yếu tố góp phần vào thành công của hiệp ước:

- Ngoại giao tích cực: Các bên tham gia đã tiến hành nhiều vòng đàm phán căng thẳng, tìm kiếm những điểm chung và thỏa hiệp.

- Áp lực quốc tế: Cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia lớn, đã tạo ra áp lực lên các bên tham chiến, thúc đẩy họ tìm kiếm giải pháp hòa bình.

- Sự thay đổi trong quan điểm chiến lược: Cả hai bên đều nhận ra rằng tiếp tục chiến tranh sẽ không mang lại lợi ích gì và đã sẵn sàng tìm kiếm một giải pháp hòa bình.

Bài học rút ra:

- Ngoại giao là công cụ quan trọng: Ngoại giao vẫn là công cụ hiệu quả nhất để giải quyết các tranh chấp quốc tế. Các nhà ngoại giao cần kiên trì, sáng tạo và linh hoạt trong việc tìm kiếm các giải pháp hòa bình.

- Vai trò của cộng đồng quốc tế: Cộng đồng quốc tế đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hòa bình và giải quyết xung đột. Các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc có thể đóng vai trò trung gian hòa giải và tạo điều kiện cho các bên đối thoại.

- Thay đổi quan điểm chiến lược: Để đạt được hòa bình, các bên tham gia xung đột cần thay đổi quan điểm chiến lược, từ bỏ tư tưởng đối đầu và tìm kiếm lợi ích chung.

- Tôn trọng luật pháp quốc tế: Việc tuân thủ luật pháp quốc tế là nền tảng để xây dựng một trật tự thế giới hòa bình và ổn định.

Những bài học rút ra từ Hiệp ước Paris có thể được áp dụng vào việc giải quyết các xung đột hiện nay, chẳng hạn như:

- Xung đột ở Trung Đông: Các bên cần tăng cường đối thoại, tìm kiếm các giải pháp chính trị để giải quyết các vấn đề cốt lõi. Cộng đồng quốc tế cần tạo ra một môi trường thuận lợi cho các cuộc đàm phán.

- Xung đột ở Ukraine: Cần có sự tham gia của các tổ chức quốc tế để tìm kiếm một giải pháp hòa bình, đảm bảo an ninh cho tất cả các bên.

- Biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu là một thách thức toàn cầu đòi hỏi sự hợp tác của tất cả các quốc gia. Các quốc gia cần cùng nhau tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và ngăn chặn các cuộc xung đột có thể xảy ra do tranh chấp tài nguyên.

Câu 2:

Trả lời:

Vai trò của nhà nước trong việc duy trì hòa bình

- Nhà nước vẫn giữ vai trò trọng yếu vì các lý do sau:

+ Sự kiểm soát về pháp luật và an ninh: Nhà nước có quyền kiểm soát chính thức đối với các cơ quan thực thi pháp luật và quân đội, giúp duy trì trật tự, an ninh trong nước và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Ví dụ, trong các tình huống bạo loạn hoặc xung đột nội bộ, nhà nước thường phải đưa ra các biện pháp như thiết quân luật hay đàm phán hòa bình.

+ Thực thi chính sách đối ngoại: Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong việc ký kết các hiệp định, thỏa thuận hòa bình và thiết lập quan hệ ngoại giao nhằm giảm thiểu xung đột quốc tế.

+ Cơ chế tài chính và phát triển kinh tế: Nhà nước quản lý tài chính quốc gia và có khả năng huy động nguồn lực cần thiết để phát triển các chương trình cải thiện đời sống, từ đó giảm thiểu nguy cơ xung đột do nghèo đói hay bất bình đẳng kinh tế.

- Sự gia tăng của các tổ chức phi chính phủ và vai trò bổ sung của họ:

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các (Tổ chức phi chính phủ) NGO ngày càng đóng vai trò quan trọng, bổ sung cho những nỗ lực của nhà nước:

+ Các chương trình hòa bình từ cơ sở: NGO thường hoạt động trực tiếp tại các cộng đồng, giúp nâng cao nhận thức và thúc đẩy các giá trị hòa bình từ gốc rễ. Chẳng hạn, Tổ chức Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) đã có những chương trình giáo dục trẻ em về hòa bình tại các khu vực xung đột.

+ Trung gian hòa giải xung đột: Nhiều NGO có vai trò như một cầu nối trung gian, giúp đàm phán giữa các bên đối địch khi các cuộc đàm phán cấp chính phủ gặp bế tắc. Ví dụ, tổ chức International Crisis Group đã nhiều lần can thiệp hiệu quả trong các cuộc xung đột ở châu Phi.

+ Giám sát nhân quyền và hành động nhân đạo: Các tổ chức như Amnesty International hay Human Rights Watch có vai trò giám sát các hành vi vi phạm nhân quyền, từ đó tạo áp lực quốc tế để giảm thiểu các yếu tố gây mất ổn định.

- Ví dụ minh họa về sự phối hợp giữa nhà nước và NGO:

+ Xung đột tại Colombia: Quá trình đàm phán hòa bình giữa chính phủ Colombia và Lực lượng Vũ trang Cách mạng Colombia (FARC) là một minh chứng tiêu biểu cho sự phối hợp hiệu quả giữa nhà nước và NGO. Trong suốt quá trình đàm phán, các tổ chức như Red Cross (Hồng Thập Tự) đã giúp hỗ trợ công tác nhân đạo và giám sát quá trình giải giáp của các lực lượng vũ trang.

+ Cuộc khủng hoảng người tị nạn Syria: Tại Trung Đông, chính phủ các nước tiếp nhận người tị nạn như Thổ Nhĩ Kỳ, Lebanon đã hợp tác với các NGO quốc tế như Oxfam hay UNHCR để cung cấp hỗ trợ nhân đạo và giảm thiểu căng thẳng xã hội.