Câu hỏi tự luận mức độ thông hiểu Công dân 9 KNTT bài 10: Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế

Câu 1:

Doanh nghiệp và cá nhân có nghĩa vụ nộp thuế khi tham gia hoạt động kinh doanh vì các lý do cơ bản sau:

- Đóng góp vào ngân sách nhà nước: Thuế là nguồn thu chính của ngân sách nhà nước, được sử dụng để chi trả cho các dịch vụ công như giáo dục, y tế, an ninh, quốc phòng và phát triển cơ sở hạ tầng. Do đó, doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh nộp thuế để đóng góp vào việc duy trì và phát triển những dịch vụ và tiện ích công cộng, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của chính họ.

- Đảm bảo công bằng xã hội và kinh tế: Nộp thuế giúp phân phối lại thu nhập trong xã hội, giảm thiểu sự chênh lệch giàu nghèo. Những người và tổ chức có thu nhập từ hoạt động kinh doanh phải chia sẻ trách nhiệm với cộng đồng thông qua việc nộp thuế. Điều này góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng và bền vững.

Câu 2:

Theo pháp luật Việt Nam, hành vi mở cửa hàng nhỏ bán lẻ mà không đăng ký kinh doanh và không nộp thuế là vi phạm các quy định pháp luật. Cụ thể:

- Vi phạm về đăng ký kinh doanh: Theo Luật Doanh nghiệp và các quy định pháp luật liên quan, cá nhân hoặc tổ chức khi tiến hành hoạt động kinh doanh phải thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh tại cơ quan có thẩm quyền (thường là Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc Sở Kế hoạch và Đầu tư). Nếu không đăng ký kinh doanh, cá nhân này vi phạm quy định về thủ tục hành chính và sẽ bị xử phạt hành chính. Mức phạt có thể từ vài triệu đồng, tùy thuộc vào quy mô và mức độ của hoạt động kinh doanh.

- Vi phạm về nghĩa vụ nộp thuế: Theo Luật Quản lý thuế và các quy định về thuế hiện hành, khi cá nhân kinh doanh có doanh thu, họ có nghĩa vụ kê khai và nộp các loại thuế như thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng (nếu đạt ngưỡng doanh thu). Nếu cá nhân không thực hiện nghĩa vụ này, họ có thể bị truy thu thuế, phạt hành chính vì trốn thuế hoặc kê khai thuế không đúng quy định. Ngoài ra, nếu vi phạm nghiêm trọng, cá nhân có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi trốn thuế.

Các hình thức xử lý có thể bao gồm:

- Xử phạt vi phạm hành chính: Mức phạt có thể từ vài triệu đến vài chục triệu đồng, tùy theo mức độ vi phạm.

- Truy thu thuế: Cơ quan thuế sẽ yêu cầu cá nhân nộp lại số tiền thuế mà họ chưa nộp, cộng với tiền phạt do chậm nộp.

- Trách nhiệm hình sự: Nếu trốn thuế với số tiền lớn, hoặc tái phạm nhiều lần, cá nhân có thể bị xử lý hình sự theo Bộ luật Hình sự về tội trốn thuế.

Câu 3:

Quyền tự do kinh doanh phải đi kèm với nghĩa vụ tuân thủ pháp luật, bao gồm cả việc nộp thuế, vì các lý do sau:

- Bảo đảm trật tự và công bằng trong kinh doanh: Tự do kinh doanh không có nghĩa là kinh doanh vô điều kiện hay không giới hạn. Pháp luật đặt ra các quy tắc nhằm duy trì sự công bằng giữa các chủ thể kinh doanh, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và người lao động, cũng như tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh. Nếu không tuân thủ pháp luật, việc kinh doanh có thể gây ra sự hỗn loạn, cạnh tranh không lành mạnh, và làm tổn hại lợi ích của các bên liên quan.

- Đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước: Nghĩa vụ nộp thuế là cách doanh nghiệp và cá nhân đóng góp cho ngân sách nhà nước, từ đó tạo ra nguồn lực để đầu tư vào các lĩnh vực công như y tế, giáo dục, an ninh, quốc phòng và phát triển cơ sở hạ tầng. Nếu các doanh nghiệp và cá nhân không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế, nhà nước sẽ thiếu nguồn thu để cung cấp các dịch vụ công cộng và phát triển xã hội.

- Đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm đối với cộng đồng: Kinh doanh không chỉ là quyền lợi mà còn là trách nhiệm đối với xã hội. Khi tham gia vào hoạt động kinh doanh, các cá nhân và tổ chức cần đóng góp vào việc phát triển và duy trì các yếu tố chung của xã hội, như môi trường pháp lý, hạ tầng, dịch vụ công. Việc tuân thủ pháp luật, trong đó có nghĩa vụ nộp thuế, thể hiện trách nhiệm đó.

- Ngăn chặn hành vi trốn tránh nghĩa vụ: Nếu quyền tự do kinh doanh không đi kèm với nghĩa vụ tuân thủ pháp luật, đặc biệt là nghĩa vụ nộp thuế, sẽ có tình trạng trốn thuế hoặc lạm dụng quyền này để trục lợi cá nhân. Điều này không chỉ làm mất công bằng xã hội mà còn gây thiệt hại cho nền kinh tế và làm suy yếu các cơ chế quản lý của nhà nước.