a) Tiến hành thí nghiệm như hình 22.1, quan sát thí nghiệm và ghi kết quả.

Thảo luận cả lớp trả lời câu hỏi :

- Từ thí nghiệm rút ra nhận xét như thế nào về sự truyền nhiệt trong chất rắn ?

- Điền từ thích hợp (này, khác) vào chỗ trống :

Nhiệt năng có thể truyền từ phần .............. sang phần .............. của một vật, từ vật .............. sang vật .............. Hình thức truyền nhiệt đó gọi là dẫn nhiệt. Các chất khác nhau đều dẫn nhiệt.

- Liệu các chất khác nhau (chất rắn, chất lỏng, chất khí) có dẫn nhiệt như nhau hay không ? Theo em, chất nào dẫn nhiệt tốt nhất và chất nào dẫn nhiệt kém nhất ? Vì sao ?

- Với các chất rắn khác nhau như đồng, nhôm, thuỷ tinh, chúng có dẫn nhiệt như nhau không ? Đề xuất phương án thí nghiệm kiểm tra dự đoán.

b) Sự dẫn nhiệt của các chất lỏng và chất khí

- Tiến hành hai thí nghiệm (Hình 22.3, 22.4), quan sát hiện tượng xảy ra để trả lời câu hỏi.

+ Dùng đèn cồn đun nóng ống nghiệm có chứa không khí. Dưới nút ống nghiệm có gắn một cục sáp.

+ Dùng đèn cồn đun nóng miệng một ống nghiệm có nước. Dưới đáy thả một cục sáp.

- Khi nước ở phần trên của ống nghiệm bắt đầu sôi sục thì cục sáp ở đáy ống nghiệm có bị nóng chảy không ? Từ thí nghiệm này có thể rút ra nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất lỏng ?

- Khi đáy ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm có bị nóng chảy không ? Từ thí nghiệm này có thể rút ra nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất khí ?

- Điền từ thích hợp vào chỗ trống cho phù hợp.

Dẫn nhiệt là hình thức truyền nhiệt năng từ phần ................... sang phần ................... của vật, hoặc từ vật ................... sang vật ................... Các chất khác nhau dẫn nhiệt ................... Chất rắn dẫn nhiệt ................... Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt ................... nhất. Chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt ...................

- Nêu một số ví dụ về sự dẫn nhiệt.

2. Vì sao ta đun ở đáy ấm mà toàn bộ khối nước lại nóng lên ? Nhiệt năng đã truyền như thế nào trong trường hợp đun nước ?

1. Tìm hiểu về sự đối lưu

a) Thí nghiệm

Tiến hành thí nghiệm : Đặt một viên thuốc tím nhỏ vào đáy của một cốc thuỷ tinh đựng nước, dùng đèn cồn đun nóng cốc nước ở phía có đặt thuốc tím (Hình 22.5). Quan sát hiện tượng xảy ra để trả lời các câu hỏi.

b) Trả lời câu hỏi 

Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống dưới hay di chuyển hỗ độn theo mọi phương ?

- Vì sao nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống ?

- Sự truyền nhiệt năng nhờ tạo thành dòng như trong thí nghiệm trên gọi là sự đối lưu. Vậy, sự đối lưu có thể xảy ra trong chất khí hay không ? Phương án thí nghiệm cho biết điều này ?

C.HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

1. Tại sao xoong nồi thường làm bằng kim loại còn bát đĩa làm bằng sứ ?

3. Tại sao trong thí nghiệm về bức xạ nhiệt, bình chứa không khí lại được phủ muội đen ?

5. Tại sao ở nước ta khi sơn cửa, tường nhà không lên sơn màu sẫm ?

7. Tại sao trời lạnh sờ tay vào thép thấy lạnh hơn sờ vào gỗ ? Có phải vì nhiệt độ của thép thấp hơn của gỗ ko ?

D-E.HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG TÌM TÒI MỞ RỘNG

1. Tại sao máy lạnh trong phòng thường được gắn ở vị trí cao, lò sưởi thì được đặt ở dưới thấp ?