4.Trao đổi với bạn bè

- Về câu trả lời của các câu hỏi trên để đưa ra câu trả lời của nhóm.

- Đề xuất dự đoán của nhóm về :

• Các yếu tố làm cho động năng của vật lớn hay nhỏ.
• Các yếu tố làm cho thế năng trọng trường hoặc thế năng đàn hồi của vật lớn hay nhỏ.

- Đề xuất phương án thí nghiệm để kiểm chứng dự đoán của nhóm mình.

2.Thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi

- Từ kết quả thí nghiệm, trả lời các câu hỏi :

• Quả cầu A được thả từ vị trí nào thì vận tốc của nó khi đập vào miếng gỗ lớn hơn ?
• Quả cầu B được thả từ vị trí nào thì vận tốc của nó khi đập vào miếng gỗ lớn hơn ?
• So sánh công do quả cầu A thực hiện trong hai trường hợp : thả từ vị trí 1 và thả từ vị trí 2.
• So sánh công do quả cầu B thực hiện trong hai trường hợp : thả từ vị trí 1 và thả từ vị trí 2.
• So sánh công do quả cầu A thực hiện được với công do quả cầu B thực hiện được khi chúng thả tự do từ cùng một vị trí.
• Động năng của quả cầu A khi đập vào miếng gỗ trong trường hợp nào lớn hơn ?

          Động năng của quả cầu A khi đập vào miếng gỗ trong trường hợp nào lớn hơn ?

• Hai quả cầu được thả từ cùng một vị trí. Khi đập vào miếng gỗ, động năng của quả cầu nào lớn hơn ?

- Từ thí nghiệm cho thấy động năng của một vật phụ thuộc vào những yếu tố nào và phụ thuộc như thế nào ? So sánh với dự đoán của nhóm.

- So sánh phương án thí nghiệm vừa thực hiện với phương án thí nghiệm mà nhóm đã đề xuất, chỉ ra sự khác biệt giữa hai phương án.

II- THẾ NĂNG

1.Thực hiện thí nghiệm

- Dụng cụ thí nghiệm gồm :

• Quả cân A có khối lượng 100g, quả cân $A^{'}$ có khối lượng 200g.
• Miếng gỗ B.
• Bàn có gắn ròng rọc ở mép bàn.
• Dây, thước đo độ dài.

- Bố trí thí nghiệm như hình 20.2.

- Thực hiện thí nghiệm :

• Đặt quả cân A trên mặt sàn (Hình 20.2a), đánh dấu vị trí miếng gỗ B trên bàn.
• Đặt quả cân A lên độ cao $h_{1}$, so với mặt sàn (Hình 20.2b), đánh dấu vị trí miếng gỗ B trên bàn. Thả tay để quả cân A rơi xuống. Đo quãng đường B đi được và ghi vào bảng 20.2.
• Đưa quả cân A lên các độ cao $h_{2}$, $h_{3}$, $h_{4}$ rồi thả, đo quãng đường B đi được và ghi vào bảng 20.2.
• Đưa quả cân $A^{'}$ lên các độ cao $h_{1}$, $h_{2}$, $h_{3}$, $h_{4}$ rồi thả, đo quãng đường B đi được và ghi vào bảng 20.2.

Bảng 20.2

 - Từ kết quả thí nghiệm 1, trả lời các câu hỏi :

• Quả cân A và $A^{'}$ có thực hiện công không, vì sao ?
• So sánh công do quả cân A thực hiện được sau mỗi lần thả.
• So sánh công do quả cân $A^{'}$ thực hiện được sau mỗi lần thả.
• So sánh công do quả cân A thực hiện được với công do quả cân $A^{'}$ thực hiện được sau khi thả ở cùng một độ cao.
• Cơ năng của hai quả cân thuộc dạng nào ?

2.Thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi 

- Từ thí nghiệm, hãy cho biết :

• Thế năng trọng trường của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào và phụ thuộc thế nào ? So sánh với dự đoán của nhóm.
• Thế năng đàn hồi của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào và phụ thuộc như thế nào ? So sánh với dự đoán của nhóm.

- So sánh phương án thí nghiệm vừa thực hiện với phương án thí nghiệm mà nhóm đã đề xuất, chỉ ra những sự khác biệt giữa hai phương án.

III- CƠ NĂNG

1.Đọc thông tin

- Cơ năng của một vật bằng tổng thế năng và động năng của nó. Trong quá trình vật chuyển động dưới tác dụng của trọng lực hoặc của lực đàn hồi, khi :

• Động năng của vật bằng không thì vật có cơ năng bằng thế năng.
• Thế năng của vật bằng không thì vật có cơ năng bằng động năng.

- Cơ năng có đơn vị là Jun (J).

2. Điền từ thích hợp vào chỗ trống

Cơ năng bằng tổng ................... và ................... của vật. Đơn vị của cơ năng là ................... và được kí hiệu là ...................

2. khi ôtô chuyển bánh thì động năng của nó tăng hay giảm ? Vì sao ?

4. Trên đường đi học về Hùng đố Dũng " Khi tớ và cậu ngồi học trong lớp, chúng mình có động năng không ? ". Dũng nói " Động năng của chúng mình bằng không vì chúng mình ngồi yên trên ghế, có chuyển động đâu ". Hỏi bạn Dũng nói sai hay đúng ?Tại sao ?

2. Khi em đi cầu thang từ tầng 1 lên tầng 5 trong một ngôi nhà thì thế năng trọng trường của em so với mặt đất có thay đổi không ? Tại sao ?

4.Bạn Thịnh nói "Thế năng trọng trường của một vật ở một vị trí nhất định luôn không thay đổi".

  Bạn Vượng nói "thế năng trọng trường của một vật ở vị trí nhất định luôn có thể thay đổi giờ ta chọn vật nào làm mốc để tính độ cao"

  Theo em bạn nào nói chính xác hơn ?

c) Cơ năng

1. Một vật có cơ năng khi 

A. khối lượng của vật rất lớn.                                B. vật có khả năng thực hiện công.

C. vật có kích thước lớn.                                       D. vật ở thể rắn.

3. Hai vật có khối lượng như nhau được thả rơi từ cùng một độ cao. Hỏi thế năng, động năng của chúng ở cùng một độ cao so với mặt đất có bằng nhau không ?

D.HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

1.Trả lời các câu hỏi

- Ở thời cổ, trong các trận chiến, khi muốn phá cổng thành, người ta lao những khúc gỗ lớn vào cánh cổng. Tại sao?

- Khi ngồi trên ô tô đang đi, động năng của em thay đổi như thế nào ?

- Tối thứ Bảy, cả nhà đang ngồi xem ti vi ở phòng khách thuộc tầng hai trong ngôi nhà. Mỗi thành viên trong gia đình có thế năng trọng trường không ? Nếu có thì thế năng trọng của ai lớn nhất ?

- Tại sao khi xây dựng nhà máy thuỷ điện, người ta thường chọn địa điểm thượng nguồn của một dòng sông và phải đắp đập, xây hồ chứa nước ?

- Tìm hiểu sự thay đổi cơ năng của các thiết bị gia đình em đang sử dụng hoặc đồ chơi của em bé.