MỞ ĐẦU

Việt Nam là quốc gia biển. Tài nguyên và lợi thế do biển mang lại đang là thế mạnh cho nước ta trong phát triển kinh tế - xã hội. Trong chiến lược khai thác và sử dụng tài nguyên, nước ta đã và đang rất chú trọng tới việc phát triển bền vững, bảo vệ môi trường biển đảo. Vậy môi trường biển đảo của nước ta có đặc điểm gì? Vùng biển và thềm lục địa nước ta có những tài nguyên nào? 

Trả lời:

• Đặc điểm môi trường biển của nước ta: Không thể chia cắt và thay đổi nhanh khi con người tác động.
• Tài nguyên ở vùng biển và thềm lục địa: Sinh vật, khoáng sản, du lịch, năng lượng biển,…

I. MÔI TRƯỜNG BIỂN ĐẢO VIỆT NAM

Đặc điểm môi trường biển đảo

Câu hỏi: Đọc thông tin, hãy nêu đặc điểm môi trường biển đảo Việt Nam.

Trả lời:

• Không thể chia cắt => Khó xử lí sự cố. 
• Thay đổi nhanh khi con người tác động => Dễ gây một chuỗi biến động, phá vỡ cân bằng sinh thái.

Vấn đề bảo vệ môi trường biển đảo Việt Nam

Câu hỏi: Đọc thông tin, hãy trình bày vấn đề bảo vệ môi trường biển đảo Việt Nam

Trả lời:

• Công nghiệp đang thải rất nhiều chất độc hại ra biển => Làm nước biển ô nhiễm.

• Quá trình phát triển kinh tế chưa gắn với cân bằng xã hội, bảo vệ môi trường => Môi trường bờ biển, thềm lục địa, các đảo bị ảnh hưởng. 

• Biến đổi khí hậu => Nước biển dâng, biển xâm thực.

• Ô nhiễm nguồn nước biển => suy giảm đa dạng sinh học, hệ sinh thái khó phục hồi, ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế.  

Một số giải pháp: 

• Không xả rác, chất thải ra biển mà chưa qua xử lí 

• Khai thác, sử dụng hợp lí tài nguyên biển.

• Bảo tồn hệ sinh thái biển.

• Trồng, bảo vệ rừng.

• Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về ô nhiễm nguồn nước biển.

• Tham gia thu gom, rác thải, làm sạch bờ biển.

• Chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai.

II. TÀI NGUYÊN BIỂN ĐẢO VÀ THỀM LỤC ĐỊA VIỆT NAM

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 12.1 đến 12.3, hãy trình bày về các tài nguyên biển đảo và thềm lục địa Việt Nam.

Trả lời:

• Tài nguyên sinh vật:  phong phú, thành phần loài đa dạng, nhiều loài quý hiếm, có giá trị kinh tế cao.
• Tài nguyên du lịch: Nhiều bãi biển đẹp; cá vũng vịnh, đầm, phá; các đảo gần bờ; không gian mặt biển rộng lớn cùng hệ sinh thái ven biển. 
• Tài nguyên khoáng sản: Dầu mỏ, khí tự nhiên, titan, cát thủy tinh, muối,… => Nguyên liệu cho các ngành sản xuất vật liệu, xây dựng.
• Tài nguyên năng lượng biển: thủy triều, sóng biển, gió,… đặc biệt là băng cháy => Có tiềm năng lớn, nếu khai thác tốt sẽ trở thành thế mạnh của Việt Nam trong tương lai.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Lập sơ đồ thể hiện các tài nguyên biển đảo và thềm lục địa của nước ta

Trả lời:

Câu hỏi: Nguyên nhân nào dẫn tới hiện tượng ô nhiễm môi trường nước biển

Trả lời:

Nguyên nhân khách quan:

• Do sự bào mòn, sạt lở núi.

• Do triều cường dâng cao => ô nhiễm dòng sông. 

Nguyên nhân chủ quan:  

• Sử dụng chất nổ, điện, độc hại để đánh bắt thủy hải sản => Sinh vật biển chết hàng loại, làm biến đổi môi trường nước. 

• Không bảo toàn tốt rạn san hô, vùng nước lợ, rừng ngập mặn => Mất cân bằng hệ sinh thái biển, môi trường sống của các loài lưỡng cư. 

• Chất thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, nông nghiệp chưa qua xử lý 

=> Gây ô nhiễm.

• Khai thác dầu, khí

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Hãy tìm hiểu về một trong các nguồn tài nguyên biển đảo của nước ta và việc khai thác nguồn tài nguyên này.

Trả lời:

Nghề khai thác muối

• Điều kiện phát triển: đường bờ biển dài, khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, nhiệt độ cao, độ ẩm thấp, gió mạnh, nước biển có độ mặn cao.
• Tổng trữ lượng khai thác: khoảng 120-130 tỷ tấn.
• 21/63 tỉnh sản xuất muối: Bạc Liêu, Ninh Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Hồ Chính Minh, Bến Tre, Khánh Hòa, Bình Thuận,…