BÀI 7. PHONG TRÀO CÁCH MẠNG VIỆT NAM THỜI KÌ 1930 - 1939

MỞ ĐẦU

Hình bên là một trong những di tích gắn với một sự kiện lịch sử tiêu biểu của VIệt Nam trong những năm 1930 – 1931. Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về sự kiện đó cũng như phong trào cách mạng Việt Nam thời kì 1930 – 1931.

Giải nhanh:

- Tượng đài Xô Viết Nghệ Tĩnh được xây dựng để tưởng niệm phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh.

- Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh là phong trào đấu tranh cách mạng đầu tiên dưới sự dẫn dắt của Đảng Cộng sản Việt Nam trong khoảng thời gian từ năm 1930 – 1931.

1. PHONG TRÀO CÁCH MẠNG TRONG NHỮNG NĂM 1930 - 1931

CH1: Trình bày nguyên nhân, diễn biến chính của phong trào cách mạng 1930 – 1931. Những biểu hiện nào chứng tỏ Xô viết Nghệ - Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930 – 1931.

Giải nhanh:

- Nguyên nhân:

+ Việt Nam là thuộc địa của Pháp nên cũng chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 – 1933).

+ Mâu thuẫn trong xã hội ngày càng sâu sắc, nổi lên với hai mâu thuẫn cơ bản là: mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp và mâu thuẫn giữa nông dân với địa chủ phong kiến.

+ Trong bối cảnh đó, Đảng Cộng sản Việt Nam vừa ra đời đã kịp thời lãnh đạo cách mạng và đẩy mạnh cuộc đấu tranh trên phạm vi toàn quốc.

- Diễn biến chính:

+ Đầu năm 1930, một số cuộc đấu tranh của công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động khác đã nổ ra với mục tiêu đòi cải thiện đời sống, đòi tăng lương, giảm giờ làm, giảm sưu thuế,... 

+ Từ tháng 5/1930, phong trào phát triển mạnh mẽ trong phạm vi cả nước

+ Đến tháng 9 và tháng 10/1930, phong trào đạt đến đỉnh cao, quyết liệt nhất là ở Nghệ An và Hà Tĩnh.

+ Thực dân Pháp tiến hành khủng bố cực kì tàn bạo, cho máy bay ném bom tàn sát cuộc biểu tình của 8000 nông dân Hưng Nguyên ngày 12/9/1930

+ Đầu năm 1931, thực dân Pháp tập trung lực lượng đàn áp, khủng bố phong

trào. Nhiều tổ chức của Đảng bị phá vỡ, hàng vạn cán bộ, đảng viên, người yêu nước bị bắt giam. Phong trào cách mạng 1930 – 1931 tạm thời lắng xuống

+ Những cuộc biểu tình của nông dân ở Nam Đàn, Thanh Chương, Diễn Châu, Nghi Lộc, được sự hưởng ứng của công nhân Vinh - Bến Thuỷ đã làm bộ máy chính quyền của thực dân và phong kiến tay sai ở nhiều huyện bị tê liệt, ở một số thôn, xã bị tan rã.

+ Chính quyền nhân dân được thành lập ở một số thôn, xã của Nghệ An

Hà Tĩnh dưới hình thức các xô viết. Chính quyền Xô viết đã ban hành và thực

hiện các chính sách tiến bộ.

CH2: Phong trào cách mạng 1930 – 1931 có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với cách mạng Việt Nam?

Giải nhanh:

Ý nghĩa lịch sử: khẳng định vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng. Từ trong phong trào, khối liên minh công - nông được hình thành, để lại nhiều bài học quý báu cho phong trào cách mạng sau này.

2. PHONG TRÀO CÁCH MẠNG TRONG NHỮNG NĂM 1936 - 1939

CH1: Trình bày nguyên nhân, diễn biến chính của phong trào cách mạng 1936 – 1939.

Giải nhanh:

- Nguyên nhân:

+ Tháng 7/1935, Đại hội VII của Quốc tế Cộng sản đã họp và chủ trương thành lập Mặt trận Nhân dân ở các nước nhằm tập hợp các lực lượng dân chủ chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh.

+ Ở Việt Nam, cuối năm 1934 – 1935, các tổ chức Đảng và phong trào quần chúng dần được phục hồi.

+ Tháng 7/1936, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương xác định nhiệm vụ trước mắt là đấu tranh chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít và nguy cơ chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo và hoà bình.

+ Hội nghị chủ trương thành lập Mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương (sau đổi tên là Mặt trận Dân chủ Đông Dương).

- Diễn biến chính:

+ Mở đầu là phong trào Đông Dương đại hội: Quốc hội Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình Đông Dương, Đảng chủ trương phát động một phong trào đấu tranh công khai, rộng lớn của quần chúng nhằm thu thập nguyện vọng của họ, tiến tới triệu tập Đông Dương đại hội.

+ Đầu năm 1937, nhân dịp đón Gô-đa – phái viên của Chính phủ Pháp sang điều tra tình hình Đông Dương và Brê-vi-ệ sang nhậm chức Toàn quyền Đông Dương, nhiều cuộc mít tinh, biểu tình, đưa “dân nguyện”,... đã diễn ra.

+ Phong trào đấu tranh nghị trường: mở rộng lực lượng của Mặt trận Dân chủ và vạch trần chính sách phản động của chính quyền thực dân và tay sai, bênh vực nhân dân lao động.

+ Cuối năm 1938, phong trào đấu tranh công khai bị thu hẹp dần và chấm dứt khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ (9 – 1939).

CH2: Hãy cho biết ý nghĩa lịch sử của phong trào cách mạng 1936 – 1939

Giải nhanh:

 Ý nghĩa lịch sử: 

+ Buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách cụ thể về dân sinh, dân chủ.

+ Được xem là cuộc diễn tập cho Cách mạng tháng Tám năm 1945. Từ phong trào, Đảng tích luỹ được nhiều bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, tổ chức đấu tranh,...

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

CH: Hoàn thành bảng so sánh về phong trảo cách mạng 1930 – 1931 và 1936 – 1939 (theo gợi ý dưới đây vào vở)

Giải nhanh: 

CH: Tìm hiểu và cho biết: Ở địa phương em (tỉnh hoặc thành phố) trong những năm 1930 – 1931 và 1936 – 1939 đã diễn ra những cuộc đấu tranh nào?

Giải nhanh:

- Ngày 24/4/1930, nhóm công tác phụ vận đã vận động những người buôn bán nhỏ ở chợ Đồng Xuân đấu tranh với chủ chợ đòi giảm thuế, chống dồn chỗ, chống đánh đập.

- Hưởng ứng phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, đêm ngày 30/4 sáng ngày 1/5 cờ đỏ cùng với truyền đơn xuất hiện nhiều trong thành phố, thậm chí ngay cả tại Toà Đốc lý Hà Nội, với những khẩu hiệu: tăng tiền lương, bớt giờ làm việc, bỏ đánh đập, thi hành luật lao động cho công nhân, giảm sưu, hoãn thuế cho nông dân, 

- Sau ngày 1/5, bọn Pháp đàn áp dã man cuộc đấu tranh của nhân dân Nghệ Tĩnh, Thành uỷ Hà Nội lãnh đạo đẩy mạnh cuộc đấu tranh của nhân dân Hà Nội nhằm ủng hộ Xô viết Nghệ Tĩnh. Đội tuyên truyền của Thành phố tổ chức các cuộc diễn thuyết tố cáo tội ác của Pháp và phản đối Pháp đàn áp đồng bào.