BÀI 1. CÁCH MẠNG TƯ SẢN Ở CHÂU ÂU VÀ BẮC MỸ

KIẾN THỨC MỚI 

I. Khái quát về cách mạng tư sản (thế kỉ XVI - XVIII)

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 1.2 (SGK tr.6), xác định những địa điểm diễn ra các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu trên thế giới từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII.

Giải nhanh:

 Anh, Pháp, 13 thuộc địa của Anh ở Bắc Mỹ.

II. Một số cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu

1. Cách mạng tư sản Anh

Câu hỏi: Dựa vào thông tin và các hình trong mục 1 (SGK, tr.6-7), trình bày nguyên nhân, kết quả, tính chất, đặc điểm chính và ý nghĩa của Cách mạng tư sản Anh.

Giải nhanh:

Nguyên nhân sâu xa:

• Sự phân hóa giai cấp, chia thành 2 phe đối lập
• Sự thay đổi về kinh tế -> mâu thuẫn gay gắt giữa tư sản, quý tộc mới

Nguyên nhân trực tiếp: Xoay quanh vấn đề tài chính. 

Kết quả: Lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

Tính chất: Là một cuộc cách mạng không triệt để, không xóa bỏ tận gốc chế độ phong kiến, chưa giải quyết được vấn đề ruộng đất của nông dân.

Đặc điểm chính: Do tầng lớp quý tộc mới và tư sản lãnh đạo

Diễn ra dưới hình thức một cuộc nội chiến, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.

Ý nghĩa: Thắng lợi của giai cấp tư sản là thắng lợi của chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa 

3. Cách mạng tư sản Pháp

Câu hỏi: Trình bày những nét chính về nguyên nhân, kết quả, tính chất, đặc điểm chính và ý nghĩa của Cách mạng tư sản Pháp.

Giải nhanh:

Nguyên nhân bùng nổ: Những mâu thuẫn về kinh tế, chính trị, xã hội 

Kết quả: Lật đổ chế độ phong kiến. Đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền

Tính chất: 

• Thiết lập chế độ cộng hòa cùng các quyền tự do, dân chủ;
• Giải quyết vấn đề ruộng đất cho người nông dân;
• Xóa bỏ chế độ đẳng cấp và quan hệ sản xuất phong kiến.

Đặc điểm chính: Diễn ra dưới hình thức cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt 

Ý nghĩa: 

- Đối với nước Pháp:

• Lật đổ chế độ phong kiến, mọi tàn dư của chế độ phong kiến bị thủ tiêu.
• Người nông dân được giải phóng, vấn đề ruộng đất được giải quyết.
• Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

- Đối với thế giới:

• Mở ra thời kì thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản 
• Ảnh hưởng đến nhiều nước để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử thế giới

LUYỆN TẬP 

Câu 1. Lập bảng tóm tắt các cuộc cách mạng tư sản ở Anh, Mỹ và Pháp (về mục tiêu, nhiệm vụ, lãnh đạo, hình thức, kết quả và tính chất cách mạng). 

Giải nhanh:

Câu 2. Ngày 4-7 (đối với nước Mỹ) và ngày 14-7 (đối với nước Pháp) có ý nghĩa như thế nào?

Giải nhanh:

- Ngày 4/7/1775 là ngày cuộc chiến tranh giành độc lập 

- Ngày 14/7/1789 là ngày bùng nổ cuộc cách mạng tư sản ở Pháp.

VẬN DỤNG 

Câu hỏi. Tìm hiểu mối liên hệ giữa bản Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam (1943) với bản Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ (1776) và bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyên của nước Pháp (1789).

Giải nhanh:

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích dẫn những câu ghi lại trong bản Tuyên ngôn Độc lập của nước Mĩ năm 1776 và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791