CHỦ ĐỀ 4. GÓP PHẦN XÂY DỰNG GIA ĐÌNH HẠNH PHÚC

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu những việc làm góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc

1. Kể về những biểu hiện của gia đình hạnh phúc.

Giải nhanh:

- Các thành viên  thường xuyên trò chuyện, chia sẻ những niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống.

- Lắng nghe và hỗ trợ lẫn nhau khi gặp khó khăn.

- Mỗi người đều tôn trọng ý kiến, sở thích và quyền riêng tư của nhau.

- Dành thời gian chất lượng bên nhau.

2. Chỉ ra những việc em đã làm để góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc.

Giải nhanh:

- Giúp đỡ bố mẹ việc nhà.

- Quan tâm, yêu thương và chăm sóc người thân.

- Chủ động chia sẻ và lắng nghe người thân.

- Tạo không khí vui vẻ trong gia đình.

- Học tập chăm chỉ.

3. Chia sẻ cảm xúc của em và các thành viên trong gia đình khi em thực hiện những việc làm góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc.

Giải nhanh:

Khi thực hiện những việc làm góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc, em cảm thấy rất vui và tự hào. Mỗi lần giúp đỡ bố mẹ hay chơi cùng em nhỏ, em nhận thấy mình đang đóng góp một phần nhỏ vào việc tạo dựng không khí ấm áp, hạnh phúc trong gia đình. Cảm giác được mọi người trong nhà yêu thương và tin tưởng làm em càng thêm động lực để tiếp tục cố gắng.

Cảm xúc của các thành viên trong gia đình:

- Bố mẹ: Bố mẹ em rất vui mừng và tự hào khi thấy em biết giúp đỡ công việc nhà và quan tâm đến các thành viên khác. Những lúc em giúp mẹ nấu ăn hoặc dọn dẹp nhà cửa, mẹ thường cười và khen ngợi em. Bố cũng thường tỏ ra hài lòng và cảm kích khi thấy em chăm chỉ học hành và hỗ trợ em nhỏ trong việc học tập.

- Em gái: Em của em rất vui và hạnh phúc khi được anh/chị chơi cùng và giúp đỡ trong việc học. Những lúc chơi cùng nhau, em thường cười đùa, thể hiện sự thích thú và tình cảm gắn bó. 

Nhiệm vụ 2: Thực hành tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình

1. Trao đổi về cách tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình.

2. Thực hành tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình ở các trường hợp sau:

Trường hợp 1: Khi em thấy người thân ngồi một mình với vẻ mặt buồn.

Trường hợp 2: Khi em thấy mọi người trong gia đình có về căng thẳng và không ai nói với ai câu gì.

Trường hợp 3: Em về nhà với tâm trạng không vui vì gặp chuyện buồn ở trường. Trong khi đó, cả nhà đang cười nói vui vẽ vì ông bà đến chơi.

Giải nhanh:

Trường hợp 1:

- Em sẽ đến gần người thân và ngồi bên cạnh, nhẹ nhàng hỏi thăm xem họ có chuyện gì buồn.

- Nếu người thân muốn chia sẻ, em sẽ lắng nghe một cách chân thành và cố gắng đồng cảm với cảm xúc của họ.

- Em có thể đề xuất cùng người thân làm điều gì đó vui vẻ như xem phim hài, chơi trò chơi, hoặc đi dạo.

Trường hợp 2:

- Em có thể bắt đầu bằng một câu chuyện vui hoặc một kỷ niệm hài hước để phá vỡ sự im lặng và căng thẳng.

- Em có thể đề nghị mọi người cùng tham gia một hoạt động gia đình như nấu ăn, chơi trò chơi hoặc xem một bộ phim gia đình.

- Em có thể hỏi thăm từng người về ngày hôm nay của họ để tạo không khí trò chuyện và quan tâm lẫn nhau.

Trường hợp 3:

- Em sẽ cố gắng tạm thời gác lại nỗi buồn của mình để không làm ảnh hưởng đến không khí vui vẻ của gia đình.

- Em sẽ cố gắng tham gia vào cuộc trò chuyện, cười nói cùng mọi người để tạo không khí vui vẻ cho cả gia đình.

- Sau khi buổi gặp gỡ kết thúc, em có thể tìm một người thân để chia sẻ về chuyện buồn của mình, nhận sự hỗ trợ và an ủi từ họ.

Nhiệm vụ 3: Thực hành giải quyết bất đồng có thể xảy ra trong quan hệ gia đình

1. Thảo luận về những bất đồng có thể xảy ra trong quan hệ gia đình.

Giải nhanh:

- Khác biệt về quan điểm: Ví dụ, cha mẹ và con cái có thể có quan điểm khác nhau về giáo dục, nghề nghiệp, hoặc lối sống.

- Phân chia trách nhiệm: Các thành viên trong gia đình có thể bất đồng về việc phân chia công việc nhà hoặc trách nhiệm chăm sóc người thân.

- Quản lý tài chính: Việc chi tiêu và tiết kiệm tiền có thể gây ra xung đột giữa các thành viên trong gia đình.

- Sự khác biệt thế hệ: Những khác biệt về quan điểm và phong cách sống giữa các thế hệ trong gia đình có thể dẫn đến xung đột.

- Quyền riêng tư: Sự thiếu tôn trọng quyền riêng tư hoặc sự can thiệp quá mức vào cuộc sống cá nhân của nhau có thể gây ra bất đồng.

2. Trao đổi về cách giải quyết bất đồng trong quan hệ gia đình.

Giải nhanh:

- Lắng nghe và thấu hiểu: Lắng nghe một cách chân thành và cố gắng hiểu quan điểm của nhau.

- Giao tiếp cởi mở: Khuyến khích các thành viên trong gia đình giao tiếp một cách cởi mở và trung thực.

- Tìm điểm chung: Cố gắng tìm ra những điểm chung và từ đó xây dựng giải pháp.

- Giải quyết vấn đề cùng nhau: Các thành viên trong gia đình nên cùng nhau thảo luận và đưa ra giải pháp cho các vấn đề bất đồng.

- Tôn trọng lẫn nhau: Duy trì sự tôn trọng đối với quan điểm và cảm xúc của nhau, ngay cả khi không đồng ý.

3. Đóng vai giải quyết bất đồng trong gia đình ở các tình huống sau:

Tình huống 1:

Hai em của K cùng yêu thích âm nhạc và có nhóm nhạc thần tượng của riêng mình. Khi trò chuyện về bản nhạc mới ra mắt của các nhóm nhạc đó, hai em thường bất đồng và tranh luận rất căng thẳng.

Tình huống 2:

T là học sinh khá nghịch ngợm và hay vi phạm kỉ luật của lớp. Vài lần, giáo viên chủ nhiệm phải trao đổi với bố mẹ T về vấn đề đó. Bố T rất bực mình và phạt không cho T tham gia Câu lạc bộ Bóng đá - môn thể thao T rất đam mê. T không đồng tình với hình phạt của bố dẫn đến bất đồng giữa hai bố con.

Tình huống 3:

M nhắc em trai không nên sử dụng mạng xã hội mà nên chơi thêm một môn thể thao hoặc học thêm ngoại ngữ sẽ tốt hơn. Nhưng em của M lại có quan điểm khác. Ngoài học tập, chơi thể thao, việc sử dụng mạng xã hội cũng rất có ích. M không đồng tình với quan điểm của em trai, còn em M thì phản đối sự áp đặt của M.

Giải nhanh:

Tình huống 1:

- Lắng nghe từng em chia sẻ về nhóm nhạc thần tượng của mình và lý do tại sao họ yêu thích nhóm đó.

- Khuyến khích các em tôn trọng sở thích và quan điểm của nhau, đồng thời nhấn mạnh rằng sự khác biệt này là điều bình thường.

- Đề xuất rằng mỗi lần tranh luận, các em nên dành thời gian để lắng nghe và thử hiểu quan điểm của người kia trước khi phản biện.

- Tổ chức những hoạt động liên quan đến âm nhạc mà cả hai em đều yêu thích, giúp tạo ra những trải nghiệm chung và giảm bớt xung đột.

Tình huống 2:

- Ngồi lại và lắng nghe T chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của mình về hình phạt.

- Bố của T giải thích lý do tại sao ông cảm thấy cần áp dụng hình phạt này.

- Thảo luận về các hành vi vi phạm của T và tìm cách cải thiện mà không phải cấm T tham gia câu lạc bộ bóng đá.

- Đề ra một kế hoạch cụ thể với những điều khoản rõ ràng về trách nhiệm và quyền lợi, ví dụ như nếu T cải thiện hành vi thì sẽ được tiếp tục tham gia câu lạc bộ.

Tình huống 2:

- M lắng nghe lý do em trai cho rằng mạng xã hội có ích và chia sẻ lý do tại sao M lo lắng về việc sử dụng mạng xã hội quá nhiều.

- Thảo luận về lợi ích và hạn chế của mạng xã hội, cũng như lợi ích của thể thao và học ngoại ngữ.

- Tìm ra một kế hoạch cân bằng giữa việc sử dụng mạng xã hội, chơi thể thao và học ngoại ngữ, để đảm bảo rằng cả hai bên đều thấy hài lòng.

- Đặt ra một thời gian biểu hợp lý để em trai có thể quản lý thời gian của mình một cách hiệu quả, kết hợp cả ba hoạt động này.

Nhiệm vụ 4: Tổ chức, sắp xếp khoa học công việc trong gia đình

1. Trao đổi về cách tổ chức, sắp xếp khoa học các công việc trong gia đình.

Giải nhanh:

- Lập danh sách công việc: Ghi chép lại tất cả các công việc cần làm trong gia đình, từ việc lớn đến việc nhỏ.

- Phân chia công việc: Phân công công việc cho từng thành viên trong gia đình dựa trên khả năng và thời gian của mỗi người.

- Sắp xếp ưu tiên: Xác định những công việc nào cần làm trước, việc nào có thể làm sau dựa trên mức độ quan trọng và thời gian hoàn thành.

- Lập kế hoạch hàng tuần: Tạo một lịch trình cụ thể cho từng ngày trong tuần, bao gồm công việc cần làm và thời gian thực hiện.

- Sử dụng công cụ hỗ trợ: Sử dụng các công cụ như bảng kế hoạch, ứng dụng quản lý thời gian để theo dõi và đảm bảo mọi công việc được hoàn thành đúng thời hạn.

2. Xây dựng kế hoạch thực hiện công việc gia đình nếu em là nhân vật trong tình huống và giải thích việc tổ chức, sắp xếp khoa học các công việc đó.

Tình huống: Tuần tới, bố mẹ đi công tác cả tuần. Bố mẹ dặn A và em trai ở nhà chăm sóc ông bà và làm việc nhà.

Giải nhanh:

Kế hoạch:

Ngày Chủ nhật: 

- Lập danh sách các công việc cần làm trong tuần.

- Gọi điện cho bố mẹ để hỏi thêm chi tiết nếu cần.

- Phân chia công việc giữa A và em trai.

- Chuẩn bị trước một số thực phẩm cho cả tuần (ví dụ: rau củ, thịt cá).

Hàng ngày:

Buổi sáng:

- Chuẩn bị bữa sáng cho ông bà và cả nhà.

- Kiểm tra sức khỏe của ông bà, đảm bảo họ uống thuốc đầy đủ.

- Làm các việc vặt như dọn dẹp nhà cửa, rửa bát đĩa.

Buổi chiều:

- Đi chợ hoặc siêu thị mua thêm thực phẩm nếu cần.

- Chuẩn bị bữa trưa và tối cho ông bà và cả nhà.

- Chăm sóc cây cối, thú cưng nếu có.

Buổi tối:

- Dọn dẹp sau bữa tối, rửa bát đĩa.

- Kiểm tra lại công việc của ngày và chuẩn bị cho ngày hôm sau.

- Đảm bảo ông bà nghỉ ngơi đúng giờ và thoải mái.

Cuối tuần:

- Thứ Bảy: Dọn dẹp nhà cửa kỹ lưỡng, giặt giũ quần áo.

- Chủ Nhật: Kiểm tra lại danh sách công việc và chuẩn bị cho tuần tiếp theo nếu bố mẹ chưa về.

Giải thích:

- Lập danh sách công việc: Giúp đảm bảo không bỏ sót bất kỳ công việc nào.

- Phân chia công việc: Giúp công việc được thực hiện hiệu quả và tránh quá tải cho một người.

- Sắp xếp thứ tự ưu tiên: Đảm bảo các công việc quan trọng được hoàn thành trước.

- Lập kế hoạch hàng tuần: Giúp tổ chức và theo dõi tiến độ công việc.

- Sử dụng công cụ hỗ trợ: Giúp quản lý thời gian và công việc một cách khoa học và tiện lợi.

3. Rút ra bài học về việc tổ chức, sắp xếp khoa học công việc trong gia đình.

Giải nhanh:

- Việc tổ chức, sắp xếp khoa học giúp công việc được hoàn thành nhanh chóng và hiệu quả hơn.

- Khi công việc được phân chia rõ ràng và có kế hoạch cụ thể, mọi người sẽ ít căng thẳng hơn vì biết rõ mình phải làm gì và khi nào.

- Sự hợp tác và phân chia công việc giữa các thành viên giúp tăng tinh thần đoàn kết trong gia đình.

- Việc lập kế hoạch và tổ chức công việc giúp gia đình duy trì sự ổn định ngay cả khi có thay đổi hoặc tình huống bất ngờ.

- Mỗi thành viên trong gia đình sẽ học được cách quản lý thời gian, làm việc nhóm và phát triển các kỹ năng tổ chức.

Nhiệm vụ 5: Thực hiện trách nhiệm với các công việc được giao

1. Trao đổi về cách thực hiện có trách nhiệm với các công việc được giao.

Giải nhanh:

- Hiểu rõ công việc: Trước khi bắt tay vào làm, cần hiểu rõ yêu cầu, mục tiêu và phương pháp thực hiện công việc.

- Lập kế hoạch: Tạo một kế hoạch cụ thể, bao gồm các bước cần thực hiện, thời gian hoàn thành và nguồn lực cần thiết.

- Tự giác và chủ động: Không chờ đợi người khác nhắc nhở, mà tự giác bắt tay vào làm việc ngay khi có thể.

- Tận tâm và cẩn thận: Thực hiện công việc với tinh thần trách nhiệm cao, chú ý đến từng chi tiết để đảm bảo chất lượng.

- Đúng thời hạn: Luôn cố gắng hoàn thành công việc đúng hoặc trước thời hạn được giao.

- Giao tiếp và báo cáo: Thường xuyên thông báo tiến độ công việc cho người giao việc, và báo cáo ngay khi hoàn thành.

- Giải quyết khó khăn: Khi gặp khó khăn, không ngại tìm kiếm sự hỗ trợ hoặc giải pháp để hoàn thành công việc.

- Đánh giá và rút kinh nghiệm: Sau khi hoàn thành công việc, tự đánh giá kết quả và rút ra bài học kinh nghiệm để làm tốt hơn trong lần sau.

2. Thực hiện có trách nhiệm với các công việc được giao trong cuộc sống gia đình của em và chia sẻ kết quả.

Giải nhanh:

Việc thực hiện:

- Chăm sóc cây cối: Được giao nhiệm vụ tưới cây và chăm sóc cây cối trong vườn. Hàng ngày, em tự giác tưới nước, cắt tỉa cây và bón phân khi cần thiết. Nhờ sự chăm sóc cẩn thận, khu vườn luôn xanh tươi và cây cối phát triển tốt.

- Dọn dẹp nhà cửa: Mỗi cuối tuần, em được giao nhiệm vụ lau dọn nhà cửa. Em lập kế hoạch cụ thể: lau sàn nhà, dọn dẹp phòng khách, nhà bếp và phòng ngủ. Kết quả là nhà cửa luôn gọn gàng, sạch sẽ, tạo không gian sống thoải mái cho cả gia đình.

- Chuẩn bị bữa ăn: Thỉnh thoảng, em được giao nhiệm vụ chuẩn bị bữa ăn tối cho cả gia đình. Em lên thực đơn, đi chợ mua nguyên liệu và nấu ăn. Mỗi bữa ăn đều được mọi người khen ngon và đảm bảo dinh dưỡng.

- Hỗ trợ học tập cho em nhỏ: Được giao nhiệm vụ giúp em nhỏ học bài và làm bài tập về nhà. Em kiên nhẫn giảng giải và hỗ trợ em mỗi tối. Kết quả là em nhỏ tiến bộ rõ rệt trong học tập và cảm thấy tự tin hơn.

Nhiệm vụ 6: Thiết kế các hoạt động chung nhằm tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình

1. Thiết kế các hoạt động chung trong gia đình.

Giải nhanh:

- Bữa cơm gia đình: Tổ chức các bữa cơm gia đình ấm cúng, cùng nhau nấu ăn, bày biện và thưởng thức. Mỗi thành viên có thể đóng góp một món ăn đặc trưng của mình.

- Ngày không công nghệ: Dành một ngày trong tuần không sử dụng các thiết bị công nghệ để tập trung vào các hoạt động giao tiếp và tương tác trực tiếp.

- Chuyến dã ngoại cuối tuần: Tổ chức các chuyến dã ngoại, picnic vào cuối tuần để cả gia đình có thời gian thư giãn và vui chơi cùng nhau.

- Các buổi xem phim gia đình: Chọn những bộ phim hay và có ý nghĩa để cùng xem và thảo luận về nội dung sau khi xem.

- Chơi trò chơi tập thể: Tổ chức các trò chơi tập thể như board game, cờ vua, cờ tướng hoặc các trò chơi dân gian để tăng cường gắn kết.

- Cùng nhau làm việc nhà: Phân chia công việc nhà hợp lý và cùng nhau thực hiện, biến việc làm nhà trở thành hoạt động vui vẻ và thú vị.

- Cùng nhau tham gia các hoạt động từ thiện: Tham gia các hoạt động từ thiện hoặc giúp đỡ cộng đồng để tạo ra những kỷ niệm ý nghĩa và gắn kết gia đình.

2. Thực hiện hoạt động và chia sẻ cảm xúc của em khi tạo được bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình thông qua hoạt động chung.

Giải nhanh:

Thực hiện hoạt động:

- Bữa cơm gia đình: Em đề xuất với gia đình tổ chức bữa cơm cuối tuần, mọi người cùng nhau chuẩn bị và nấu ăn. 

=> Em cảm thấy rất vui và hạnh phúc khi thấy cả nhà cùng nhau nấu ăn, trò chuyện và cười đùa. Bữa ăn trở nên ngon miệng hơn và mọi người đều cảm thấy gắn kết hơn.

- Ngày không công nghệ: Em đề xuất cả nhà dành một ngày không sử dụng điện thoại, máy tính để cùng tham gia các hoạt động ngoài trời như đi dạo công viên, chơi thể thao.

=> Em thấy thú vị khi cả gia đình tập trung vào giao tiếp và tương tác trực tiếp. Các câu chuyện, tiếng cười và những kỷ niệm đáng nhớ đã tạo ra bầu không khí ấm áp và yêu thương.

- Chuyến dã ngoại cuối tuần: Em tổ chức một chuyến dã ngoại tới công viên gần nhà, cả gia đình cùng nhau chuẩn bị đồ ăn, tổ chức trò chơi và tham gia các hoạt động ngoài trời.

=> Em cảm thấy thoải mái và thư giãn khi cả gia đình cùng nhau dã ngoại, tham gia các hoạt động ngoài trời và tận hưởng thiên nhiên. Những khoảnh khắc đó giúp em nhận ra sự quan trọng của gia đình và tình yêu thương.

Nhiệm vụ 7: Tự đánh giá

1. Chia sẻ những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện các hoạt động trong chủ đề này.

Giải nhanh:

- Thuận lợi: Các thành viên trong gia đình đồng thuận và sẵn lòng tham gia các hoạt động chung.

- Khó khăn:

+ Mỗi người có công việc và lịch trình riêng, khó sắp xếp thời gian để tham gia đầy đủ các hoạt động chung.

+ Các thành viên có sở thích và nhu cầu khác nhau, khó tìm được hoạt động phù hợp với tất cả mọi người.

+ Việc duy trì các hoạt động chung một cách liên tục và đều đặn có thể gặp khó khăn do sự thay đổi của lịch trình và sự bận rộn trong cuộc sống hàng ngày.

2. Với mỗi nội dung đánh giá sau đây, hãy xác định mức độ phù hợp nhất với em.

Giải nhanh:

Em hãy quan sát các thành viên trong gia đình, đánh giá thái độ của mọi người cũng như rút ra những kinh nghiệm trong quá trình thực hành để đưa ra đánh giá phù hợp.