BÀI 17. TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP

MỞ ĐẦU

Tổ chức lãnh thổ công nghiệp có vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của nước ta. Các hình thức tổ chúc lãnh thổ công nghiệp ở nước ta rất đa dạng và đang góp phần thực hiện quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp phổ biến ở nước ta là gì? Mỗi hình thức có đặc điểm thế nào?

Giải nhanh:

+ Khu công nghiệp.

+ Khu công nghệ cao. 

+ Trung tâm công nghiệp. 

- Đặc điểm của khu công nghiệp:

+ Các khu công nghiệp được hình thành và phát triển gắn liền với công cuộc Đổi mới, mở cửa nền kinh tế của nước ta. 

+ Định hướng phát triển khu công nghiệp ở nước ta là theo hướng giảm tiêu hao năng lượng, hạn chế phát thải khí nhà kính, chú trọng trách nhiệm xã hội và được quản trị theo mô hình Chính phủ số.

- Đặc điểm của khu công nghệ cao:

+ Là nơi tập trung, liên kết hoạt động nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ cao, ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, đào tạo nhân lực công nghệ cao; sản xuất và kinh doanh sản phẩm công nghệ cao, cung ứng dịch vụ công nghệ cao.

+ Có vai trò làm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước; thu hút các nguồn lực trong nước và ngoài nước để thúc đẩy hoạt động công nghệ cao; tạo nhiều cơ hội việc làm cho những người lao động....

- Đặc điểm của trung tâm công nghiệp:

+ Là khu vực tập trung công nghiệp, thường gắn liền với các đô thị lớn và vừa. 

+ Mỗi trung tâm công nghiệp có thể gồm một số khu công nghiệp, thường có một hay một số ngành chuyên môn hoá, là hạt nhân phát triển vùng và địa phương.

+ Cơ cấu ngành ở các trung tâm công nghiệp đa dạng, góp phần khai thác tốt tiềm năng phát triển công nghiệp của mỗi địa phương.

I. KHU CÔNG NGHIỆP

CH: Dựa vào thông tin mục I, hãy trình bày sự phát triển và phân bố khu công nghiệp ở nước ta.

Giải nhanh:

1. Sự phát triển

- Các khu công nghiệp được hình thành và phát triển gắn liền với công cuộc Đổi mới, mở cửa nền kinh tế của nước ta. 

- Đến năm 2021, cả nước đã có 397 khu công nghiệp, trong đó 291 khu đang hoạt dộng; các khu công nghiệp đã thu hút được 8 257 dự án đi vào hoạt động. 

- Định hướng phát triển khu công nghiệp ở nước ta là theo hướng giảm tiêu hao năng lượng, hạn chế phát thải khí nhà kính, chú trọng trách nhiệm xã hội và được quản trị theo mô hình Chính phủ số.

2. Phân bố

- Các khu công nghiệp phân bố không đồng đều tuỳ thuộc lợi thế về vị trí địa lí, điều kiện và trình độ phát triển sản xuất công nghiệp của các vùng.

- Ở nước ta, các khu công nghiệp tập trung nhiều nhất ở hai vùng: Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng.

II. KHU CÔNG NGHỆ CAO

CH: Dựa vào thông tin mục II, hãy trình bày sự phát triển và phân bố các khu công nghệ cao ở nước ta.

Giải nhanh:

- Khu công nghệ cao là nơi tập trung, liên kết hoạt động nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ cao, ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, đào tạo nhân lực công nghệ cao; sản xuất và kinh doanh sản phẩm công nghệ cao, cung ứng dịch vụ công nghệ cao.

- Khu công nghệ cao có vai trò làm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước; thu hút các nguồn lực trong nước và ngoài nước để thúc đẩy hoạt động công nghệ cao; tạo nhiều cơ hội việc làm cho những người lao động....

- Đến năm 2021, nước ta có các khu công nghệ cao đang hoạt động, bao gồm:

III. TRUNG TÂM CÔNG NGHIỆP

CH: Dựa vào thông tin mục III, hãy phân tích hình thức trung tâm công nghiệp ở nước ta.

Giải nhanh:

- Trung tâm công nghiệp là khu vực tập trung công nghiệp, thường gắn liền với các đô thị lớn và vừa. 

- Mỗi trung tâm công nghiệp có thể gồm một số khu công nghiệp, thường có một hay một số ngành chuyên môn hoá, là hạt nhân phát triển vùng và địa phương.

- Cơ cấu ngành ở các trung tâm công nghiệp đa dạng, góp phần khai thác tốt tiềm năng phát triển công nghiệp của mỗi địa phương.

- Các trung tâm công nghiệp nước ta được phân bố từ Bắc vào Nam và tập trung nhiều nhất ở hai vùng: Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ. 

- Các trung tâm công nghiệp lớn ở nước ta là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Biên Hoà, Thủ Dầu Một, Bắc Ninh. 

LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG

CH: Lập bảng so sánh một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp của nước ta (khu công nghiệp, khu công nghệ cao, trung tâm công nghiệp).

Giải nhanh:

CH: Tìm hiểu và trình bày về một khu công nghiệp hoặc một trung tâm công nghiệp ở địa phương em.

Giải nhanh:

Khu công nghiệp Nội Bài (Hà Nội)

- Vị trí:

+ Xã Quang Tiến và Mai Đình, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.

+ Cách sân bay quốc tế Nội Bài 2km.

- Giao thông thuận tiện:

+ Quốc lộ 3, quốc lộ 2.

+ Đường cao tốc Thăng Long - Nội Bài.

+ Đường vành đai 3.

- Diện tích: 115ha.

- Chủ đầu tư: Tổng công ty Đầu tư Phát triển Hạ tầng Đô thị Udic.

- Ngành nghề thu hút:

+ Công nghiệp điện tử, điện tử viễn thông.

+ Công nghiệp cơ khí, chế tạo máy.

+ Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng.

+ Công nghiệp công nghệ cao.

- Hạ tầng kỹ thuật:

+ Hệ thống giao thông nội khu hoàn thiện.

+ Hệ thống điện, nước, thông tin liên lạc đầy đủ.

+ Nhà máy xử lý nước thải.

+ Khu nhà ở cho chuyên gia.

- Ưu điểm:

+ Vị trí địa lý thuận lợi.

+ Hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.

+ Chính sách ưu đãi của Chính phủ.

+ Nguồn nhân lực dồi dào.

- Nhược điểm:

+ Giá thuê đất cao.

+ Mức độ ô nhiễm môi trường cao.

- Doanh nghiệp tiêu biểu:

+ Samsung Electronics Việt Nam.

+ LG Electronics Việt Nam.

+ Intel Products Vietnam.

+ Foxconn Vietnam.

+ Luxshare ICT.

Khu công nghiệp Nội Bài là một trong những khu công nghiệp trọng điểm của Hà Nội. Nơi đây thu hút nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế của thành phố.