BÀI 17. TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP

Tổ chức lãnh thổ công nghiệp có vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của nước ta. Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở nước ta rất đa dạng và đang góp phần thực hiện quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước. Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp phổ biến ở nước ta là gì? Mỗi hình thức có đặc điểm thế nào?

I. Khu công nghiệp

- Khái niệm: Khu công nghiệp là một khu vực có ranh giới địa lý rõ ràng, chuyên sản xuất hàng công nghiệp hoặc cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho ngành công nghiệp. Các khu công nghiệp có nhiều loại hình khác nhau, bao gồm khu chế xuất, khu công nghiệp hỗ trợ và khu công nghiệp sinh thái.

- Vai trò:

+ Thu hút vốn đầu tư cả trong và ngoài nước để phát triển kinh tế.

+ Tăng cường xuất khẩu, góp phần nâng cao nguồn thu ngân sách.

+ Tiếp nhận công nghệ tiên tiến, các phương pháp quản lý hiện đại, và kích thích sự phát triển của các ngành công nghiệp phụ trợ cũng như doanh nghiệp trong nước.

+ Tạo ra việc làm và phát triển nguồn nhân lực có trình độ, hiện đại hóa hệ thống kết cấu hạ tầng trong và ngoài khu công nghiệp.

+ Thúc đẩy quá trình hiện đại hóa các địa phương.

- Định hướng phát triển: Phát triển khu công nghiệp ở nước ta sẽ theo hướng giảm tiêu hao năng lượng, hạn chế phát thải khí nhà kính, chú trọng vào trách nhiệm xã hội và được quản lý theo mô hình Chính phủ số.

II.  Khu công nghệ cao

- Khu công nghệ cao là nơi tập trung, liên kết hoạt động nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ cao; ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao; đào tạo nhân lực công nghệ cao; sản xuất và kinh doanh sản phẩm công nghệ cao, cung ứng dịch vụ công nghệ cao.

- Khu công nghệ cao có vai trò làm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước; thu hút các nguồn lực trong nước và ngoài nước để thúc đẩy hoạt động công nghệ cao; tạo nhiều cơ hội việc làm cho người lao động,...

III. Trung tâm công nghiệp

- Trung tâm công nghiệp là khu vực tập trung công nghiệp, thường gắn liền với các đô thị lớn và vừa. Mỗi trung tâm công nghiệp có thể gồm một số khu công nghiệp, thường có một hay một số ngành chuyên môn hoá, là hạt nhân phát triển vùng và địa phương.

- Các trung tâm công nghiệp nước ta được phân bố từ Bắc vào Nam và tập trung nhiều nhất ở hai vùng: Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ. Các trung tâm công nghiệp lớn ở nước ta là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Biên Hoà, Thủ Dầu Một, Bắc Ninh,... Cơ cấu ngành ở các trung tâm công nghiệp đa dạng, góp phần khai thác tốt tiềm năng phát triển công nghiệp của mỗi địa phương.