BÀI 29. VAI TRÒ CỦA NƯỚC VÀ CÁC CHẤT DINH DƯỠNG ĐỐI VỚI CƠ THỂ SINH VẬT

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Quan sát một cây trưởng thành to lớn được phát triển từ một hạt nhỏ xíu ban đầu, có bao giờ em tự hỏi: Nhờ đâu mà cây có thể lớn lên được. Nguyên liệu để tạo nên sự kì diệu đó là gì?

Đáp án chuẩn:

Cây lớn lên nhờ sự lớn lên và phân chia của tế bào. Nguyên liệu là nước và chất dinh dưỡng.

I. THÀNH PHẦN HÓA HỌC, CẤU TRÚC VÀ TÍNH CHẤT CỦA NƯỚC

Quan sát Hình 29.1 và liên hệ với kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Phân tử nước được cấu tạo từ những nguyên tố nào? Trong phân tử nước, các nguyên tử liên kết với nhau bằng liên kết gì?

Đáp án chuẩn:

Phân tử nước gồm 1 O liên kết với 2H, liên kết với nhau bằng liên kết cộng hóa trị.

Câu 2: Tính phân cực của phân tử nước được thể hiện như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Cặp electron trong liên kết cộng hóa trị lệch về phía nguyên tử oxygen nên đầu mang O tích điện âm còn đầu mang H tích điện dương.

II. VAI TRÒ CỦA NƯỚC ĐỐI VỚI SINH VẬT

Câu 1: Nêu vai trò của nước đối với sinh vật. Điều gì sẽ xảy ra nếu sinh vật bị thiếu nước?

Đáp án chuẩn:

Vận chuyển các chất dinh dưỡng, nguyên liệu và môi trường của nhiều quá trình sống trong cơ thể. Nếu sinh vật thiếu nước, các quá trình sống sẽ bị rối loạn.

Câu 2: Hãy đề xuất cách tiến hành thí nghiệm chứng minh khẳng định "Nếu thiếu nước trong thời gian dài, cây sẽ bị héo, giảm sức sống và có thể chết"

Đáp án chuẩn:

Thí nghiệm: Trồng 2 cây đậu vào 2 chậu A và B. Chậu A được tưới nước, chậu B không được tưới nước. Sau một thời gian, cây đậu ở chậu A phát triển tốt, còn cây ở chậu B bị héo.

Câu 3: Khi bị nôn, sốt cao hoặc tiêu chảy, cơ thể bị mất rất nhiều nước. Trong trường hợp đó, em cần làm gì?

Đáp án chuẩn:

Cần bổ sung nước cho cơ thể: truyền nước, uống nước điện giải,...

III. VAI TRÒ CỦA CHẤT DINH DƯỠNG ĐỐI VỚI SINH VẬT

1. Vai trò của chất dinh dưỡng đối với thực vật

Câu 1: Chất dinh dưỡng có vai trò gì đối với thực vật? Nêu một số biểu hiện ở thực vật khi thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng.

Đáp án chuẩn:

Chất dinh dưỡng cung cấp nguyên liệu và năng lượng để sinh vật thực hiện các quá trình sống. Biểu hiện thiếu nitrogen ở cây nho là lá cây bị vàng.

Câu 2: Giải thích tại sao trong trồng trọt, người ta thường trồng thay đổi các loài cây khác nhau trên cùng một diện tích đất trồng ở các mùa vụ khác nhau trong một năm.

Đáp án chuẩn:

Để sử dụng nguồn nước, các chất dinh dưỡng có trong đất và nguồn phân bón đưa vào đất một cách hợp lý để nâng cao năng suất cây trồng.

2. Vai trò của chất dinh dưỡng đối với động vật

Câu hỏi: Quan sát Hình 29.6 và liên hệ với các kiến thức đã học, thảo luận nhóm để hoàn thành thông tin theo mẫu Bảng 29.1

Đáp án chuẩn: