CHỦ ĐỀ 4. GÓP PHẦN CHĂM LO HẠNH PHÚC VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ GIA ĐÌNH

Hoạt động 1: Chung tay xây dựng gia đình hạnh phúc

1. Chia sẻ về những biểu hiện của gia đình hạnh phúc.

Đáp án chuẩn:

+ Sự gắn kết và yêu thương giữa các thành viên gia đình.

+ Sự chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc sống.

+ Không gian ấm cúng và hòa đồng trong những hoạt động gia đình.

+ Sự tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau.

+ Sự hài lòng và hạnh phúc chung trong cuộc sống hàng ngày.

+  Mọi người quan tâm đến sở thích của các thành viên trong gia đình.

2. Thảo luận về những lời nói, việc làm tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình.

Đáp án chuẩn:

- Quan tâm, chăm sóc người thân trong gia đình: Hỏi thăm về học tập và công việc; chăm sóc khi người thân mệt, ốm; 

- Tạo sự vui vẻ, thoải mái cho người thân: Kể các câu chuyện vui vẻ, hài hước; 

- Chia sẻ, thấu hiểu với người thân: An ủi khi người thân không vui, giúp đỡ khi người thân cần; 

3. Thực hành tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong các tình huống sau: Tình huống 1: Đi học về, em trai chạy vào và hớn hở khoe: "Anh ơi, em được chọn vào đội tuyển dá cấu của trường rồi!". 

Tình huống 2: Hôm nay, khi di học về, H nhìn thấy nét mặt bố trông căng thẳng hơn so với mọi ngày và bố cũng chẳng nói câu nào với H. 

Tình huống 3: Mấy hôm nay bà bị bệnh nên tâm trạng bà không tốt. Em muốn bà vui hơn và mau chóng khoẻ lại.

Đáp án chuẩn:

Tình huống 1: Khi em trai hớn hở khoe về việc được chọn vào đội tuyển đá cầu của trường, em rất vui và tự hào về thành tích của em trai. 

Tình huống 2: Khi nhìn thấy bố trông căng thẳng hơn bình thường và không nói chuyện, em tiếp cận và hỏi bố về ngày làm việc của bố. 

Tình huống 3: Để giúp bà vui vẻ hơn và mau chóng khỏe lại, em chia sẻ những câu chuyện vui, những kỷ niệm hoặc những bức ảnh để làm bà cảm thấy hạnh phúc. 

4. Thực hiện tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình em và chia sẻ kết quả.

Đáp án chuẩn:

+ Chia sẻ những câu chuyện vui, những trải nghiệm tích cực trong cuộc sống.

+ Hỗ trợ các thành viên trong gia đình trong công việc hằng ngày.

+ Luôn dành thời gian ngồi bên nhau, trò chuyện và lắng nghe những suy nghĩ, cảm xúc của nhau.

Kết quả là gia đình đã trở nên gắn bó hơn, mọi người cảm thấy yêu thương và chia sẻ nhiều hơn. 

Hoạt động 2: Giải quyết bất đồng trong quan hệ giữa bản thân với các thành viên trong gia đình

1. Chia sẻ về những bất đồng có thể nảy sinh giữa em với các thành viên trong gia đình.

Đáp án chuẩn:

- Không thống nhất với bố mẹ về việc chọn trường sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở.

- Không thống nhất với anh chị em trong phân công việc nhà 

- Không hài lòng với anh chị em về thói quen sinh hoạt.

- Quan điểm khác về giải trí và sở thích.

2. Thảo luận về cách giải quyết bất đồng giữa em và các thành viên trong gia đình.

Đáp án chuẩn:

- Xác định đúng nguyên nhân dẫn đến bất đồng;

- Chủ động giải thích để người thân hiểu suy nghĩ, mong muốn của mình; 

- Đồng cảm, thấu hiểu suy nghĩ, mong muốn của người thân;

3. Đóng vai nhân vật trong các tình huống sau để thực hiện cách giải quyết những bất đồng.

Tình huống 1:

H thường xuyên nhắn tin tâm sự với một người bạn quen qua mạng xã hội. Bố mẹ H biết chuyện và không muốn H duy trì mối quan hệ này vì không tin tưởng người bạn ấy. Điều này khiến H và bố mẹ xảy ra bất đồng.

Tình huống 2:

P và mẹ xảy ra bất đồng mỗi khi bị mẹ nhắc nhở về việc mải chơi trò chơi điện tử mà quên làm bài tập.

Tình huống 3:

Bố mẹ thường giao cho D và em trai làm một số công việc nhà nhưng em trai luôn tìm cớ trốn tránh khiến D rất bực bội.

Đáp án chuẩn:

Tình huống 1: 

Nếu em là H, em có thể nghe lời bố mẹ và hiểu được lý do họ lo ngại. Em có thể thảo luận với bố mẹ một cách trung thực và tôn trọng về cách quản lý mối quan hệ này. 

Tình huống 2: 

Nếu em là P, em có thể cố gắng lắng nghe và hiểu quan điểm của mẹ. Em có thể thực hiện cam kết để cân bằng giữa việc chơi game và làm bài tập học tập. 

Tình huống 3: 

Nếu em là D, em có thể cố gắng trò chuyện với em trai một cách thân thiện và tỉnh táo về tình hình. 

Hoạt động 3: Giải quyết bất đồng giữa các thành viên khác trong gia đình

1. Chia sẻ những bất đồng giữa các thành viên trong gia đình.

Đáp án chuẩn:

+ Về thói quen sinh hoạt: Có thể có sự khác biệt trong các thói quen sinh hoạt hàng ngày của các thành viên. 

+ Về cách giáo dục con cháu: Ý kiến khác nhau về cách giáo dục và nuôi dưỡng con cái, bao gồm phương pháp dạy dỗ. 

+ Về việc dành thời gian trong gia đình: Có thể có sự không đồng tình về cách sắp xếp và dành thời gian cho các hoạt động gia đình. 

2. Thảo luận về cách giải quyết bất đồng giữa các thành viên trong gia đình.

Đáp án chuẩn:

+ Nói chuyện và lắng nghe

+ Trao đổi và xác định mong muốn

+ Chia sẻ và hiểu biết

3. Đóng vai nhân vật trong các tình huống sau để tham gia giải quyết bất đồng giữa các thành viên trong gia đình.

Tình huống 1:

Chị gái của N hay đi chơi về khuya, khiến bố mẹ rất lo lắng. Mỗi khi bị bố mẹ nhắc nhở, chị gái thường tỏ thái độ không hài lòng.

Tình huống 2:

Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, anh trai của T lựa chọn đăng kí xét tuyến vào ngành học khác với mong đợi của bố nên hai người xảy ra tranh cãi khiến không khí gia đình căng thẳng.

Đáp án chuẩn:

- Tình huống 1: Em sẽ cố gắng đóng vai trò như một trung gian hòa giải giữa chị gái và bố mẹ. Em sẽ cùng lắng nghe và hiểu quan điểm của cả hai bên để tìm ra cách giải quyết hợp lý. 

- Tình huống 2: Em sẽ đóng vai trò như một người trung lập, lắng nghe và tôn trọng cả quan điểm của bố và anh trai. Em sẽ nói chuyện với anh trai để hiểu rõ lý do anh muốn theo đuổi ngành học mới. 

Hoạt động 4: Tổ chức và sắp xếp các công việc trong gia đình một cách khoa học

1. Tổ chức và sắp xếp các công việc trong gia đình một cách khoa học

Đáp án chuẩn:

+ Lập thời gian biểu

+ Cân đối thời gian

+ Phân công công việc

2. Thảo luận về cách tổ chức, sắp xếp các công việc trong gia đình một cách khoa học.

Đáp án chuẩn:

+ Liệt kê các công việc cần làm

+ Sắp xếp công việc theo trật tự hợp lí

+ Tổ chức các bước thực hiện mỗi công việc

+ Hoàn thành từng việc một

3. Thực hiện tổ chức và sắp xếp các công việc trong gia đình một cách khoa học và chia sẻ kết quả.

Đáp án chuẩn:

- Sự chủ động, tự giác của em khi thực hiện; 

- Mức độ hoàn thành công việc theo thời gian đề ra; 

- Những khó khăn gặp phải và cách khắc phục.

Hoạt động 5: Đề xuất một số biện pháp phát triển kinh tế gia đình

1. Chia sẻ về những biện pháp phát triển kinh tế phù hợp với gia đình em và giải thích lí do.

Đáp án chuẩn:

2. Trao đổi với người thân về một số biện pháp phát triển kinh tế gia đình của em.

Đáp án chuẩn:

+ Trồng rau và cây trồng cho gia đình sử dụng và bán thừa.

+ Nuôi gia súc nhỏ như gà, vịt để đáp ứng nhu cầu gia đình và bán thêm.

+ Kinh doanh sản phẩm thủ công như handmade, nghệ thuật để có thêm thu nhập.

Nhiệm vụ 6: Xây dựng ngân sách cá nhân hợp lí

1. Thảo luận về cách xây dựng ngân sách cá nhân.

Đáp án chuẩn:

- Lập danh sách các khoản thu và chi hằng tháng

- Phân bổ ngân sách cho các mục chi thường xuyên, phát sinh và tiết kiệm

- Điều chỉnh và theo dõi ngân sách thường xuyên

2. Thực hành lập ngân sách cá nhân trong tình huống sau

Tình huống:

D hiện có 250 000 đồng tiết kiệm. Mỗi tuần, D được bố mẹ cho 50 000 đồng mua đồ thiết yếu và nhận được 40 000 đến 60 000 đồng từ việc đan len. Hãy giúp D lập ngân sách cá nhân hợp lí, trong đó có tính đến các khoản thu, chi, tiết kiệm, cho, tặng.

Đáp án chuẩn:

Ngân sách cá nhân của D

Tổng thu nhập hàng tuần: 150,000 đồng

Tổng chi tiêu hàng tuần: 100,000 đồng

3. Chia sẻ về cách em lập ngân sách cá nhân phù hợp với bản thân và cho biết ý nghĩa của việc làm đó.

Đáp án chuẩn:

- Tham gia buổi nói chuyện về phát triển kinh tế gia đình phù hợp với điều kiện của địa phương;

- Toạ đàm về vai trò của mỗi cá nhân trong việc góp phần xây dựng hạnh phúc gia đình;

Đánh giá kết quả nghiên cứu

1. Lựa chọn mức độ phù hợp cho mỗi nội dung đánh giá sau:

Đáp án chuẩn:

2. Đề xuất những nội dung em cần tiếp tục rèn luyện.

Đáp án chuẩn:

+ Tạo bảng tính hoặc sử dụng ứng dụng để ghi lại thu nhập và chi tiêu.

+ Xác định mục tiêu tiết kiệm phù hợp với thu nhập của bạn.

+ Theo dõi và điều chỉnh chi tiêu hàng tháng để duy trì ngân sách hợp lí.