BÀI 22: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, LỊCH SỬ KHÁM PHÁ VÀ NGHIÊM CỨU CHÂU NAM CỰC

Vị trí địa lí

Câu hỏi: Dựa vào hình 22.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Xác định vị trí địa lí của châu Nam Cực.

- Cho biết châu Nam Cực bao gồm những bộ phận nào?

- Kể tên các biển và đại dương bao quanh châu Nam Cực.

Giải nhanh:

Châu Nam Cực bao gồm lục địa Nam Cực và các đảo, quần đảo ven lục địa, nằm chủ yếu trong vòng cực Nam và được bao quanh bởi Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Nam Đại Dương.

* Phân bố địa lý:

  - Phân thành hai phần: phía đông và phía tây, chia ranh giới theo kinh tuyến 09 và 180°.

  - Phía đông rộng hơn phía tây.

  - Phía tây bao gồm bán đảo Nam Cực và một số đảo, quần đảo.

* Biển và đại dương xung quanh:

  - Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Nam Đại Dương là các đại dương bao quanh.

  - Các biển gồm biển Oét-den, biển Bê-lin-hao-den, biển A-mun-xen, biển Rớt và biển Đa-vít.

Lịch sử khám phá và nghiên cứu châu Nam Cực

Câu hỏi: Dựa vào hình 22.1, hình 22.2 và thông tin trong bài, em hãy:

- Kể tên một số trạm nghiên cứu của các quốc gia ở châu Nam Cực.

- Trình bày lịch sử khám phá và nghiên cứu châu Nam Cực.

Giải nhanh:

Một số trạm nghiên cứu ở châu Nam Cực bao gồm Xi-pơn, Cai-xi, Ha-lây, Vô-xtốc, Mai-xơn, Niu-mai-ơ,...

Lịch sử khám phá và nghiên cứu châu Nam Cực bao gồm:

- Nam Cực là châu lục được phát hiện và nghiên cứu muộn nhất.

- Người Nga là người đầu tiên phát hiện châu Nam Cực.

- Đầu thế kỷ XX, các nhà thám hiểm đầu tiên đặt chân lên lục địa Nam Cực và khám phá các vùng nội địa.

- Từ năm 1957, nghiên cứu châu Nam Cực được tiến hành toàn diện, với nhiều quốc gia xây dựng các trạm nghiên cứu ở đây.

- Ngày 1 - 12 - 1959, Hiệp ước Nam Cực được ký kết, cam kết sử dụng châu Nam Cực cho mục đích hòa bình, không công nhận phân chia lãnh thổ và tài nguyên. Đến năm 2020, có tổng cộng 54 quốc gia tham gia Hiệp ước Nam Cực.

Luyện tập – Vận dụng

Câu 1: Chứng minh châu Nam Cực có vị trí địa lí đặc biệt.

Giải nhanh:

- Nằm hoàn toàn ở bán cầu Nam và tách biệt với các châu lục khác, được bao bọc xung quanh bởi các biển và đại dương.

- Đại bộ phận lãnh thổ nằm trong phạm vi của vòng cực Nam.

- Châu Nam Cực gồm lục địa Nam Cực và các đảo, quần đảo ven lục địa. 

Câu 2: Liệt kê các mốc thời gian chính trong lịch sử khám phá và nghiên cứu châu Nam Cực.

Giải nhanh:

- Năm 1820, người Nga là người đầu tiên phát hiện châu Nam Cực.

- Đầu thế kỷ XX, nhà thám hiểm đặt chân lên lục địa Nam Cực và khám phá các vùng nội địa.

- Từ năm 1957, nghiên cứu châu Nam Cực được tiến hành toàn diện, nhiều quốc gia xây dựng các trạm nghiên cứu ở đây.

- Ngày 1 - 12 - 1959, Hiệp ước Nam Cực được 12 quốc gia ký kết, cam kết sử dụng châu Nam Cực cho mục đích hòa bình, không công nhận phân chia lãnh thổ và tài nguyên. Đến năm 2020, Hiệp ước Nam Cực có tổng cộng 54 quốc gia thành viên.

Câu 3: Em hãy tìm hiểu về Hiệp ước Nam Cực (1959) và viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) với thông điệp: Nam Cực vì hoà bình thế giới.

Giải nhanh:

Hiệp ước Nam Cực được ký kết năm 1959 và có hiệu lực từ năm 1961, hiện có 54 quốc gia thành viên. Mục đích của hiệp ước là bảo tồn lục địa Nam Cực và các vùng biển dưới vĩ tuyến 60° Nam cho mục đích hòa bình và nghiên cứu khoa học. Đây là định chế quốc tế quan trọng, bao gồm các quy định về cấm quân sự, vũ khí nguyên tử, và thải chất hạt nhân tại khu vực này. Hiệp ước cũng khuyến khích tự do trao đổi thông tin nghiên cứu và cấm các yêu sách mở rộng lãnh thổ tại Nam Cực, góp phần biến khu vực này thành một vùng không có vũ khí hạt nhân.