BÀI 14: THIÊN NHIÊN VÀ DÂN CƯ, XÃ HỘI BẮC MỸ 

Đặc điểm chung của thiên nhiên Bắc Mỹ

Câu 1: Dựa vào hình 14.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Kể tên các cao nguyên, bồn địa, dãy núi và đồng bằng ở Bắc Mỹ.

- Trình bày sự phân hoá địa hình Bắc Mỹ theo chiều đông - tây.

Giải nhanh:

Địa hình Bắc Mỹ:

- Cao nguyên: La-bra-đo, Cô-lô-ra-đô

- Bồn địa: Bồn địa Lớn

- Dãy núi: Rốc-ki, A-pa-lat, Nê-va-đa, Ven Biển, Mac-ken-đi,...

- Đồng bằng: Trung Tâm, Duyên Hải vịnh Mê-hi-cô, Duyên Hải Đại Tây Dương

Phân hóa địa hình đông - tây:

- Miền núi thấp và trung bình phía đông: A-pa-lat, cao nguyên La-bra-đo

- Miền đồng bằng ở giữa: Cao trung bình 200-500m, gồm Ca-na-đa, đồng bằng Lớn, Trung Tâm, Duyên Hải

- Miền núi cao phía tây: Hệ thống núi Cooc-đi-e, cao nguyên và bồn địa, nhiều đỉnh núi cao trên 4000m

Câu 2: Dựa vào hình 14.2 và thông tin trong bài, em hãy trình bày sự phân hoá khí hậu Bắc Mỹ theo chiều bắc - nam và theo chiều đông - tây.

Giải nhanh:

Khí hậu Bắc Mỹ phân hóa đa dạng theo chiều bắc - nam và đông - tây:

- Đới khí hậu cực và cận cực:

  + Từ 60°B trở lên vùng cực.

  + Nhiệt độ trung bình năm thấp, mùa đông rất lạnh; lượng mưa ít.

- Đới khí hậu ôn đới:

  + Ở khoảng vĩ độ 40° – 60°B.

  + Ven biển khí hậu ôn hòa, lượng mưa lớn.

  + Nội địa mùa hè nóng, nhiệt độ tăng từ bắc xuống nam; mùa đông phía bắc lạnh, phía nam ít lạnh hơn.

  + Lượng mưa ít, nhiều nơi khô hạn.

- Đới khí hậu cận nhiệt:

  + Ở phía nam.

  + Ven biển phía tây có khí hậu địa trung hải: mùa hè nóng, khô; mùa đông ấm, ít mưa.

  + Ven biển phía đông có khí hậu cận nhiệt ẩm: mùa hè nóng, ẩm; mùa đông lạnh, khô, mưa nhiều.

- Đới khí hậu nhiệt đới:

  + Ở phía nam bán đảo Phlo-ri-đa và quần đảo Ha-oai.

  + Nhiệt độ cao quanh năm, mưa nhiều nhưng không đều.

Câu 3: Dựa vào hình 14.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Kể tên các sông và hồ chính ở Bắc Mỹ.

- Nhận xét đặc điểm phân bố mạng lưới sông ngòi của Bắc Mỹ.

Giải nhanh:

Các sông và hồ chính ở Bắc Mỹ:

- Sông: Xanh Lô-răng, Mi-xi-xi-pi, Ri-ô Gran-đê,...

- Hồ: Thượng, Hu-rôn, Mi-si-gân, Ê-ri, Ôn-ta-ri-ô,…

Nhận xét đặc điểm phân bố mạng lưới sông ngòi của Bắc Mỹ:

- Hệ thống sông, hồ phát triển.

- Nguồn cung cấp nước từ băng tuyết tan và mưa.

- Phần lớn sông đổ ra Đại Tây Dương.

- Chế độ dòng chảy phụ thuộc vào chế độ mưa.

- Nhiều hồ, chủ yếu ở phía bắc.

Câu 4: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy trình bày đặc điểm các đới thiên nhiên ở Bắc Mỹ.

Giải nhanh:

- Đới lạnh:

  + Khí hậu cực và cận cực lạnh giá.

  + Cảnh quan: đồng rêu, rừng thưa phía nam.

  + Động vật: gấu trắng, báo Bắc cực, tuần lộc, chim di trú.

  + Nhiều băng tuyết vĩnh cửu.

- Đới ôn hoà:

  + Diện tích lớn nhất, gồm phía nam Canada và phần lớn Hoa Kỳ.

  + Thực vật: rừng lá kim ở phía bắc, đồng cỏ ở trung tâm, rừng lá rộng ở phía nam, rừng lá cứng và cây bụi ở ven biển, hoang mạc và bán hoang mạc ở nội địa.

  + Động vật: bò rừng Mỹ, sư tử Mỹ, chó sói, gấu nâu, gấu trúc, báo Mỹ.

- Đới nóng:

  + Chiếm diện tích lớn ở phía nam Hoa Kỳ.

  + Thực vật: rừng nhiệt đới ẩm, cây bụi, bán hoang mạc và hoang mạc ở phía tây nam.

  + Động vật: nhiều loài đặc hữu.

Dân cư, xã hội Bắc Mỹ

Câu 1: Dựa vào hình 14.3 và thông tin trong bài, em hãy:

- Trình bày vấn đề nhập cư và chủng tộc ở Bắc Mỹ.

- Nêu những ảnh hưởng của vấn đề này đối với sự phát triển kinh tế - xã hội Bắc Mỹ.

Giải nhanh:

Vấn đề nhập cư và chủng tộc ở Bắc Mỹ:

- Sau năm 1492, các chuyến thám hiểm của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Anh, Pháp, Đan Mạch, Hà Lan,... thúc đẩy dòng di cư lớn từ châu Âu vào Bắc Mỹ.

- Từ thế kỷ XVI đến XIX, người châu Phi bị cưỡng bức di cư đến Bắc Mỹ làm việc trong đồn điền, hầm mỏ, công trình xây dựng.

- Sau Thế chiến II, Bắc Mỹ thu hút người nhập cư từ khắp nơi.

- Gần đây, người nhập cư chủ yếu từ Trung và Nam Mỹ, châu Á.

Dân cư Bắc Mỹ rất đa dạng về chủng tộc: Mông-gô-lô-it từ châu Á, Ơ-rô-nê-ô-it từ châu Âu, Nê-gô-it từ châu Phi,... Các nhóm này hòa huyết, hình thành nhiều nhóm lai.

Ảnh hưởng của nhập cư và chủng tộc đối với kinh tế - xã hội Bắc Mỹ:

- Người nhập cư góp phần gia tăng dân số, phát triển kinh tế, văn hóa và ảnh hưởng đời sống xã hội.

  + Thuận lợi: Tăng nguồn lao động, đẩy nhanh đô thị hóa, làm phong phú văn hóa.

  + Khó khăn: Tội phạm quốc tế, phân biệt chủng tộc, an ninh trật tự, việc làm, cơ sở hạ tầng.

Câu 2: Dựa vào các hình 14.4, 14.5, 14.6 và thông tin trong bài, em hãy phân tích vấn đề đô thị hoá ở Bắc Mỹ.

Giải nhanh:

Vấn đề đô thị hóa ở Bắc Mỹ:

- Đô thị hóa gắn liền với công nghiệp hóa.

- Vùng ven Hồ Lớn, Đông Bắc Hoa Kỳ,... phát triển công nghiệp sớm, tập trung nhiều đô thị lớn, như dải đô thị từ Boston đến Washington.

- Đô thị hóa được thúc đẩy bởi các ngành dịch vụ và công nghệ cao.

  + Các đô thị phát triển nhanh ở Tây Nam Hoa Kỳ.

  + Phía bắc Canada và khu vực nội địa Bắc Mỹ ít đô thị hơn do điều kiện thiên nhiên không thuận lợi.

- Năm 2020, Bắc Mỹ có hơn 300 triệu người sống ở đô thị, tỉ lệ dân số đô thị gần 83%. Hai siêu đô thị là New York và Los Angeles.

Luyện tập – Vận dụng

Câu 1: Cho biểu đồ nhiệt độ, lượng mưa của hai trạm khí tượng sau:

a. Hãy xác định vị trí hai trạm khí tượng trên hình 14.7.

b. Nhận xét nhiệt độ và lượng mưa của hai trạm khí tượng trên.

Giải nhanh:

a. 

- Trạm khí tượng Toronto thuộc đới khí hậu ôn đới.

- Trạm khí tượng Miami thuộc đới khí hậu nhiệt đới.

b. Nhận xét nhiệt độ và lượng mưa của hai trạm khí tượng:

* Trạm khí tượng Toronto:

- Nhiệt độ:

  + Tháng cao nhất: 23°C (tháng 7)

  + Tháng thấp nhất: 1°C (tháng 1)

  + Nhiệt độ trung bình năm: 9.4°C

  => Biên độ nhiệt năm lớn (22°C)

- Lượng mưa:

  + Tổng lượng mưa năm: 174 mm

  + Tháng có lượng mưa cao nhất: tháng 9 (70mm)

  + Tháng có lượng mưa thấp nhất: tháng 1,2 (30mm)

* Trạm khí tượng Miami:

- Nhiệt độ:

  + Tháng cao nhất: 32°C (tháng 7,8)

  + Tháng thấp nhất: 24°C (tháng 1)

  + Nhiệt độ trung bình năm: 27.4°C

  => Biên độ nhiệt năm nhỏ (8°C)

- Lượng mưa:

  + Tổng lượng mưa năm: 1313 mm

  + Tháng có lượng mưa cao nhất: tháng 6 (210mm)

  + Tháng có lượng mưa thấp nhất: tháng 1,2 (50mm)

Câu 2: Chứng minh rằng Bắc Mỹ có thành phần chủng tộc đa dạng.

Giải nhanh:

Dân cư Bắc Mỹ rất đa dạng về chủng tộc, gồm người Mông-gô-lô-it từ châu Á, người Ơ-rô-nê-ô-it từ châu Âu, người Nê-gô-it từ châu Phi. Qua thời gian, các nhóm người này hòa huyết, tạo ra nhiều nhóm người lai.

Câu 3: Bắc Mỹ có nhiều cảnh quan thiên nhiên và công trình văn hoá nổi tiếng được UNESCO  công nhận là di sản thiên nhiên và di sản văn hoá thế giới. Em hãy sưu tập hình ảnh và viết một đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) giới thiệu một di sản thế giới ở Bắc Mỹ mà em yêu thích.

Giải nhanh:

Vườn quốc gia Núi lửa Hawaii, thành lập ngày 1/8/1916, nằm trên đảo Hawaii, Hoa Kỳ. Nó bao gồm hai ngọn núi lửa hoạt động là Kīlauea và Mauna Loa. Vườn quốc gia cung cấp cho các nhà khoa học cái nhìn sâu sắc về sự hình thành Quần đảo Hawaii và nghiên cứu hoạt động núi lửa. Du khách có thể chiêm ngưỡng cảnh quan núi lửa ấn tượng và hệ động thực vật quý hiếm. UNESCO đã công nhận vườn quốc gia này là Khu dự trữ sinh quyển thế giới từ năm 1980 và Di sản thế giới từ năm 1987. Năm 2012, nơi đây được khắc trên loạt tiền xu Quarter kỷ niệm cảnh đẹp của Hoa Kỳ.

Công viên quốc gia núi lửa Hawaii

Bầu trời đêm trong công viên núi lửa

Cảnh đẹp chỉ có thể nhìn thấy ở công viên núi lửa Hawaii