BÀI 12. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG GIA ĐÌNH

1. Gia đình và vai trò của gia đình

Câu: Em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và thảo luận

a) Em hãy liên kết các hình ảnh trên thành một câu chuyện về mối quan hệ trong gia đình và vai trò của gia đình đối với mỗi thành viên.

b) Theo em, gia đình là gì? Gia đình có vai trò như thế nào đối với mỗi người?

Đáp án chuẩn:

a) Gia đình là nơi nuôi dưỡng mỗi con người.

b) Là tập hợp những người có quan hệ huyết thống hoặc quan hệ nuôi dưỡng.

Câu 2: Em hãy đọc thông tin (trang 62 mục 1 sgk) và trả lời câu hỏi

a) Theo em, Bác Hồ muốn nhấn mạnh điều gì trong thông tin trên?

b) Em hãy cho biết gia đình có vai trò như thế nào đối với xã hội?

Đáp án chuẩn:

a) Tầm quan trọng của sự hạnh phúc

b) Mỗi một gia đình tốt là một tế bào lành mạnh cho xã hội.

2. Quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình

Câu 1: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp dưới đây (trang 63, 64 mục 2 sgk) và trả lời câu hỏi:

a) Em hãy dựa vào những nội dung trong thông tin để nhận xét về suy nghĩ và hành động của các thành viên trong gia đình H.

b) Theo em, pháp luật nước ta quy định như thế nào về quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng, giữa cha mẹ và con?

Đáp án chuẩn:

a) H là một người con rất ngoan và hiếu thảo. 

b) Vợ, chồng bình đẳng với nhau, có quyền, nghĩa vụ ngang nhau về mọi mặt trong gia đình.

Câu 2: Em hãy đọc câu chuyện dưới đây (trang 64, 65 mục 2 sgk) và trả lời câu hỏi:

a) Em hãy cho biết câu chuyện trên đã nói đến những mối quan hệ nào trong gia đình của Ninh? Em có nhận xét gì về suy nghĩ, việc làm của bà cháu Ninh?

b) Theo em, pháp luật nước ta quy định như thế nào về quyền và nghĩa vụ giữa ông bà và cháu?

Đáp án chuẩn:

a) Bà của Ninh là yêu thương cháu vô bờ bến. Ninh là một đứa trẻ ngoan ngoãn

b) Ông bà có quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu

Câu 3: Em hãy đọc các câu ca dao, tục ngữ dưới đây (trang 65 mục 2 sgk) và trả lời câu hỏi:

a) Em hãy cho biết các câu ca dao, tục ngữ trên có ý nghĩa như thế nào đối với anh chị em trong gia đình.

b) Theo em, quyền và nghĩa vụ của anh chị em trong gia đình được thể hiện như thế nào trong các câu ca dao, tục ngữ trên? 

Đáp án chuẩn:

a) Tình yêu thương, che chở, đùm bọc lẫn nhau của anh chị em 

b) Yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau; nuôi dưỡng nhau 

3. Thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình

Câu 1: Em hãy đọc trường hợp dưới đây (trang 66 mục 3 sgk) và trả lời câu hỏi:

a) Theo em, trong các trường hợp trên, những ai đã thực hiện đúng, ai thực hiện chưa đúng quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình? Vì sao? 

b) Là thành viên trong gia đình, em đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình như thế nào?

Đáp án chuẩn:

a) 

A. Bạn M làm đúng vai trò con trong gia đình.

B. Anh P cần tôn trọng ý kiến của vợ trước khi quyết định.

C. Bố mẹ Y làm đúng vai trò cha mẹ.

D. Bạn Q cần chia sẻ và giúp đỡ bố mẹ.

E. Ông bà K thể hiện sự yêu thương và quan tâm đúng đắn với cháu.

b) Giúp đỡ bố mẹ trong công việc nhà và học tập chăm chỉ.

Câu 2: Em hãy đọc bài đồng dao dưới đây (trang 66 mục 3 sgk) và trả lời câu hỏi:

Theo em, nhân vật “Ta" trong bài đồng dao đã thực hiện bổn phận của mình trong gia đình như thế nào? Điều em học được qua bài đồng dao trên là gì? 

Đáp án chuẩn:

- Nhân vật "Ta" đã chủ động lo toan cơm nấu nước cho cả gia đình

- Tự giác, chủ động, bình đẳng thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình 

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy chia sẻ với các bạn về gia đình của mình (các thành viên, tình cảm, sự quan tâm, cảm thông) 

Đáp án chuẩn:

- Bố, mẹ: luôn quan tâm, chăm sóc các con chu đáo

- Anh trai: học giỏi, thường xuyên giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà 

Câu 2: Em hãy nêu ý nghĩa của câu ca dao sau: Thuận vợ, thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn.

Đáp án chuẩn:

Cùng nhau thực hiện thì chẳng gì có thể chia rẽ hạnh phúc gia đình

Câu 3: Vào kì nghỉ hè này, M dự định sẽ về ở với ông bà một thời gian, nhưng bố mẹ của M lại muốn M học thêm một số môn.

a) Em hãy nhận xét việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của bố mẹ M.

b) Nếu là M, em sẽ nói với bố mẹ như thế nào? 

Đáp án chuẩn:

a) Bố mẹ của M quan tâm đến con không đúng cách

b) Thuyết phục bố mẹ cho ở bên ông bà để cho ông bà đỡ nhớ con cháu. 

Câu 4: G là cháu duy nhất trong gia đình nên được ông bà chiều chuộng. Ông bà nói với G: Cháu chỉ cần học giỏi, những việc khác đã có ông bà và bố mẹ cháu lo.

a) Em nhận xét như thế nào về sự quan tâm, chăm sóc của ông bà đối với G?

b) Nếu là G, em sẽ ứng xử như thế nào với ông bà?

Đáp án chuẩn:

a) Sự quan tâm, yêu thương G của ông bà là chưa đúng cách. 

b) Giúp ông bà những việc nhỏ trong nhà

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy cùng bạn lập kế hoạch tổ chức một buổi tọa đàm về chủ đề “Quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình” theo các gợi ý sau (Mục đích, nội dung, thời gian, địa điểm tổ chức, thành phần tham gia,...)

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Em hãy cùng bạn thiết kế tập san hoặc báo tường về chủ đề gia đình.

Đáp án chuẩn: