A. Kiến thức trọng tâm

1. Đặc điểm chung

a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước.

• Nước ta có 2360 sông dài > 10km.
• 93% các sông nhỏ và ngắn.
• Các sông lớn: sông Hồng, sông Mê Công…

b. Sông ngòi nước ta chảy theo hai hướng chính là Tây Bắc – Đông Nam và hướng vòng cung

• Hướng TB –ĐN: sông Đà, sông Hồng, sông Mã…
• Hướng vòng cung: Sông Lô, sông Gâm, sông Cầu…

c. Sông ngòi nước ta có hai mùa nước: Mùa lũ và mùa cạn khác nhau rõ rệt.

• Mùa lũ chiếm tới 70 – 80% lượng nước cả năm nên dễ gây ra lũ lụt.

d. Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn

• Sông ngòi vận chuyển tới 839 tỉ m3 nước hàng trăm triệu tấn phù sa.
• Hàm lượng phù sa lớn, 200 triệu tấn/năm.

2. Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các dòng sông.

a. giá trị của sông ngòi

• Thủy lợi, cung cấp nước sinh hoạt
• Thủy điện
• Nuôi trồng, đánh bắt thủy sản
• Giao thông
• Du lịch
• Khai thác vật liệu xây dựng

b. sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm

• Nguyên nhân:
• Chặt phá rừng đầu nguồn
• Chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt
• Đánh bắt thủy sản bằng hóa chất, điện
• Vật liệu chìm làm cản trở dòng chảy tự nhiên…
• Hậu quả:
• Chết ngạt các sinh vật
• Thiếu nước sạch cho sản xuất và sinh hoạt.
• Biện pháp:
• Bảo vệ rừng đầu nguồn
• Xử lí chất thải, khai thác hợp lí các nguồn lợi từ sông…