BÀI 9: ĐỊNH LUẬT BOYLE

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Khi thay đổi thể tích của một khối lượng khí xác định ở nhiệt độ không đổi thì áp suất khí thay đổi như thế nào?

I. CÁC THÔNG SỐ TRẠNG THÁI CỦA MỘT LƯỢNG KHÍ

Câu hỏi 1:Các thông số trạng thái của một lượng khí đều là đại lượng có thể đo hoặc xác định được bằng các dụng cụ đo lường.

1. Người ta dùng các dụng cụ nào để đo, xác định các thông số trạng thái của lượng khí trong hộp kín ở Hình 9.1?

2. Nêu tên đơn vị của các đại lượng này trong hệ SI.

Câu hỏi 2: Hãy so sánh các thông số trạng thái của không khí trong một quả bóng bay đã được bơm khí để trong bóng mát và khi để ngoài nắng (Hình 9.3).

II. ĐỊNH LUẬT BOYLE

Hoạt động 1: 

Từ kết quả thí nghiệm ở Bảng 9.1, thực hiện các yêu cầu sau:

1. Xác định giá trị của tích pV tron mỗi lần thí nghiệm.

2. Vẽ đường biểu diễn sự phụ thuộc của áp suất p vào thể tích V trong hệ toạ độ (p,V).

3. Phát biểu mỗi quan hệ giữa p và V trong quá trình đẳng nhiệt. 

Câu hỏi 1: Nếu vẽ đường biểu diễn sự phụ thuộc của p vào thì đường biểu diễn sẽ có dạng như thế nào? Tại sao?

Câu hỏi 2: Tìm ví dụ về quá trình đẳng nhiệt trong đời sống.

BÀI TẬP VẬN DỤNG

Câu hỏi 1: Một quả bóng chứa 0,04 m³ không khí ở áp suất 120 kPa. Tính áp suất của không khí trong bóng khi làm giảm thể tích bóng còn 0,025 m³ ở nhiệt độ không đổi.

Câu hỏi 2: Một bọt khí nổi từ đáy giếng sau 6 m lên mặt  nước. Khi lên tới mặt nước, thể tích của bọt khí tăng lên bao nhiêu lần? Coi áp suất khí quyển là 1,013.10⁵ Pa; khối lượng riêng của nước giếng là 1003 kg/m³  và nhiệt độ của nước giếng không thay đổi theo độ sâu.

Em có thể: Dùng định luật Boyle giải thích được các hiện tượng thực tế đơn giản có liên quan.

PHẦN 2. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Đáp án: Áp suất khí tỉ lệ nghịch với thể tích của nó.

I. CÁC THÔNG SỐ TRẠNG THÁI CỦA MỘT LƯỢNG KHÍ

Đáp án CH1: 

1. Áp kế: đo áp suất.

Nhiệt kế: đo nhiệt độ.

Xi lanh: đo thể tích.

2. - Áp suất  (Pa)

- Nhiệt độ (K)

- Thể tích (m³)

Đáp án CH2: 

II. ĐỊNH LUẬT BOYLE

Đáp án HĐ1:

1. Lần 1: 3,0; Lần 2: 3,0; Lần 3: 3,0; Lần 4: 2,85

2. 

3. Trong quá trình đẳng nhiệt của một lượng khí nhất định, tích của áp suất và thể tích luôn không đổi.

Đáp án CH1: Đường biểu diễn: đường thẳng. Vì p và có mối quan hệ tỉ lệ thuận.

Đáp án CH2: Ví dụ: nấu ăn bằng nồi áp suất.

BÀI TẬP VẬN DỤNG

Đáp án CH1: 192000 Pa

Đáp án CH2: Tăng 1,59 lần

Đáp án: Ví dụ: Khi con người lặn xuống biển, áp suất nước tăng theo độ sâu. Theo định luật Boyle, nếu lặn quá sâu thì sự giảm thể tích khí có thể gây ra các vấn đề sức khoẻ như tổn thương phổi,…