BÀI 19. ĐIỆN TỪ TRƯỜNG. MÔ HÌNH SÓNG ĐIỆN TỪ

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Thang sóng điện từ bao gồm rất nhiều vùng như hồng ngoại, tử ngoại, ánh sáng nhìn thấy,… Sóng điện từ được tạo thành và lan truyền như thế nào?

I. LIÊN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG BIẾN THIÊN VÀ TỪ TRƯỜNG BIẾN THIÊN

Hoạt động: So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa điện trường gây ra bởi điện tích đứng yên và điện trường xoáy

Câu hỏi: So sánh điểm khác nhau cơ bản giữa điện từ trường với điện trường, từ trường.

II. MÔ HÌNH SÓNG ĐIỆN TỪ

Hoạt động 1: Nêu mô hình sóng điện từ.

Hoạt động 2: Hãy cho biết phương truyền sóng điện từ trong Hình 19.5

Hoạt động 3: Dựa vào mô hình sóng điện từ, hãy chứng tỏ sóng điện từ là sóng ngang, có thể lan truyền trong chân không.

Câu hỏi 1: Sóng điện từ khác sóng cơ ở điểm nào?

Câu hỏi 2: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về sóng điện từ?

A. Sóng điện từ là điện từ trường lan truyền trong không gian.

B. Sóng điện từ không lan truyền được trong chân không.

C. Sóng điện từ là sóng ngang.

D. Tại một điểm trong không gian truyền sóng điện từ, vecto E và vecto B luôn đồng pha nhau.

Em có thể: 

- Mô tả được sự lan truyền sóng điện từ trong không gian.

- Sử dụng mô hình sóng điện từ giải thích được tính chất của sóng điện từ.

PHẦN 2. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Đáp án: Tạo thành bởi sự biến thiên của điện trường và từ trường. 

Lan truyền: môi trường chân không, chất rắn, lỏng và khí. Khi lan truyền trong môi trường vật chất, sóng điện từ có thể bị suy yếu và bị phản xạ, mang theo năng lượng. 

I. LIÊN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG BIẾN THIÊN VÀ TỪ TRƯỜNG BIẾN THIÊN

Đáp án HĐ: 

Giống nhau: - Là điện trường. 

- Tác dụng lực điện lên các điện tích khác đặt trong điện trường. 

- Biểu diễn bằng vecto cường độ điện trường.

Khác nhau: 

Đáp án CH:

II. MÔ HÌNH SÓNG ĐIỆN TỪ

Đáp án HĐ1: - Là một mô hình mô tả sự lan truyền của sóng điện từ trong không gian. Bao gồm: điện trường và từ trường 

- Đặc điểm: Là sóng ngang ; lan truyền trong môi trường chân không và môi trường vật chất; bao gồm sóng vô tuyến, sóng vi ba, ánh sáng hồng ngoại, ánh sáng khả kiến, tia tử ngoại, tia X và tia gamma.

Đáp án HĐ2: Hướng từ trong ra ngoài.

Đáp án HĐ3: Vì vecto cường độ điện trường E luôn vuông góc với vecto cảm ứng từ B, cả hai vecto này luôn vuông góc với phương truyền sóng. 

Đáp án CH1:

Đáp án CH2: B

Đáp án: -Từ trường biến thiên tạo ra một điện trường biến thiên. Điện trường biến thiên lại tạo ra một từ trường biến thiên. Quá trình này tạo ra một sóng điện từ lan truyền trong không gian.

- Tính chất:

+ Lan truyền trong môi trường vật chất và chân không.

+ Tốc độ trong chân không là 3 x 10⁸ m/s.

+ Phản xạ, khúc xạ, giao thoa và nhiễu xạ.

+ Từ mang năng lượng.