BÀI 1. SỰ CHUYỂN THỂ CỦA CÁC CHẤT

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

MỞ ĐẦU: 

Câu hỏi: Các chất có thể ở thể rắn như thanh sắt, thể lỏng như cồn, thế khí như hơi nước,... Các chất cũng có thể chuyển từ thể này sang thể khác. Thanh sắt có thể nóng chảy, cồn có thể chuyển thành hơi, hơi nước có thể ngưng tụ thành nước,...

Vậy các chất rắn, chất lòng, chất khí có cấu tạo như thế nào mà lại chuyển được từ thể này sang thể khác?

I. SƠ LƯỢC SỰ THAY ĐỔI CỦA CÁC CHẤT

Câu 1: Thanh sắt được tạo thành từ các phân tử chuyển động không ngừng nhưng tại sao lại không bị tan rã thành các hạt riêng biệt?

Câu 2: Từ mô hình cấu trúc các chất mô tả trong hình 1.2 hãy so sánh độ lớn lực tương tác giữa các phân tử trong chất rắn, lỏng, khí.

Câu 3: Cùng một chất, khi ở thể lỏng thường có khối lượng riêng nhỏ hơn khi ở thể rắn và ở thể khí lại nhỏ hơn khi ở thể lỏng. Hãy so sánh khoảng cách trung bình giữa các phân tử của chất ở ba thể.

Câu 4: Chất ở thể nào dễ bị nén nhất? Vì sao?

Luyện tập 1: Thêm các thông tin cần thiết vào các ô có dấu “?” để hoàn thành bảng 1.1.

II. SỰ CHUYỂN THỂ

Câu 5: Biểu diễn bằng sơ đồ các quá trình chuyển đổi giữa ba thể: rắn, lỏng, khí.

Câu 6: Hãy vẽ phác hình dạng đường biểu diễn nhiệt độ theo thời gian của nước qua các quá trình nóng chảy và hóa hơi khi được đu từ -10^oC đến 100^oC và đun tiếp một khoảng thời gian.

Luyện tập 2: Vì sao nước sôi muốn để nguội nhanh thì cần mở nắp để hơi nước thoát ra?

Luyện tập 3: Cồn y tế chuyển từ thể lỏng sang thể khí rất nhanh ở điều kiện thông thường, hãy giải thích tại sao khi xoa cồn vào da, ta cảm thấy lạnh ở vùng da đó.

Vận dụng: Giải thích sơ lược việc tách muối ra khỏi nước biển theo cách cổ truyền ở nước ta.

PHẦN 2. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

MỞ ĐẦU: 

Đáp án CH: + Rắn: các nguyên tử sắp xếp chặt chẽ, di chuyển rất ít.

+ Lỏng: các nguyên tử tự do di chuyển nhưng vẫn giữ được một mức độ sắp xếp tương đối.

+ Khí: các nguyên tử tự do di chuyển một cách ngẫu nhiên và không có sự sắp xếp nào đáng kể.

I. SƠ LƯỢC SỰ THAY ĐỔI CỦA CÁC CHẤT

Đáp án CH1: Do các nguyên tử sắt liên kết với nhau tạo thành một mạng tinh thể, ngăn chặn các phân tử di chuyển tự do ra khỏi cấu trúc.

Đáp án CH2: chất rắn > chất lỏng > chất khí.

Đáp án CH3: thể khí > thể lỏng > thể rắn.

Đáp án CH4: Chất ở thể khí vì các phân tử di chuyển tự do và có khoảng cách lớn giữa chúng, lực tương tác rất yếu.

Đáp án LT1:

II. SỰ CHUYỂN THỂ

Đáp án CH5: 

Đáp án CH6:

Đáp án LT2: Vì khi mở nắp, hơi nước có thể thoát ra một cách tự do hơn từ đó trao đổi nhiệt với môi trường nhanh hơn.

Đáp án LT3: Cồn bay hơi nhanh chóng, do đó, quá trình hấp thụ nhiệt độ từ da và làm lạnh cũng xảy ra nhanh chóng. 

Đáp án VD: Bước 1: Chế Biến Nước Muối

Bước 2: Đun Sôi 

Bước 3: Cô Đặc 

Bước 4: Tách Muối ra khỏi Nước

Bước 5: Đánh Muối