BÀI 3: PHÓNG XẠ

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

MỞ ĐẦU: 

Câu hỏi: Quá trình nào xảy ra khiến cho lượngtrong xác sinh vật giảm dần theo thời gian?

I. HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ

II. CÁC TIA PHÓNG XẠ

III. PHƯƠNG TRÌNH PHÓNG XẠ 

Câu 1. Giải thích sự lệch khác nhau của các tia phóng xạ trong điện trường ở hình 3.5.

Câu 2: Trong Hình 3.6. điền tên các tia phóng xạ theo khả năng đâm xuyên của chúng qua các chất. 

IV. QUY LUẬT PHÓNG XẠ 

Luyện tập 1: Hoàn thành các phương trình phóng xạ sau đây và chỉ ra phương trình đó biểu diễn quá trình phóng xạ nào. 

a)

b)

c)

Câu 2: Sau khoảng thời gian là bao nhiêu chu kì bán rã thì số hạt nhân chất phóng xạ còn lại bằng số hạt nhân ban đầu?

Câu 3: Độ phóng xạ của một mẫu chất phóng xạ phụ thuộc vào yếu tố nào? 

Câu 4: Vì sao độ phóng xạ của một mẫu chất phóng xạ giảm theo thời gian với cùng quy luật như số hạt chất phóng xạ? 

Câu 5: Một mẫu chất phóng xạ là có độ phóng xạ 2,80.10⁷ Bq. Biết rằng hằng số phóng xạ của là 5,67.10^-3s^-1 .

a) Xác định số hạt nhân chất phóng xạ có trong mẫu khi đó.

b) Xác định số hạt positron mẫu chất phát ra trong khoảng thời gian 1,00 ms. Coi gần đúng rằng độ phóng xạ của mẫu không thay đổi trong khoảng thời gian rất ngắn này.

Vận dụng 1: Một mẫu chứa đồng vị là chất phóng xạ 27 với chu kì bán rã 5,27 năm, được sử dụng trong điều trị ung thư. Độ phóng xạ của mẫu khi mới sản xuất là H₀. Mẫu đó sẽ hết hạn sử dụng khi độ phóng xạ của nó giảm còn 0,70H₀. Xác định thời hạn sử dụng của mẫu đó.

V. ỨNG DỤNG CỦA PHÓNG XẠ VÀ AN TOÀN PHÓNG XẠ 

Câu 6: Tính chất nào của các tia phóng xạ là cơ sở cho phương pháp trị liệu bằng bức xạ?

Vận dụng 2: Hạt nhân là chất phóng xạ có chu kì bán rã là 5 730 năm. Trong cây có chất phóng xạ do hấp thụ carbon dioxide từ không khí trong quá trình quang hợp. Độ phóng xạ của một mẫu gỗ tươi và một mẫu gỗ cổ đại đã chết cùng loài, cùng khối lượng lần lượt là 0,250 Bq và 0,215 Bq. Xác định xem mẫu gỗ cổ đại đã chết cách đây bao lâu.

Luyện tập 4: Giải thích tác dụng của những việc làm:

a. Nhắc các nguồn phóng xạ bằng kẹp dài.

b. Cất giữ các nguồn phóng xạ trong các hộp có vỏ chỉ dày.

c. Luôn mặc quần áo bảo hộ khi làm việc với các nguồn phóng xạ.

Vận dụng 3: Bạn đã gặp các biển báo như trong Hình 3.13 ở đâu? Bạn nên làm gì khi nhìn thấy những biển báo đó?

PHẦN 2. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

MỞ ĐẦU: 

Đáp án CH:

I. HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ

II. CÁC TIA PHÓNG XẠ

III. PHƯƠNG TRÌNH PHÓNG XẠ 

Đáp án CH1: Các tia , và bản chất đều là các dòng hạt mang điện do đó các tia này đều bị lệch trong điện trường.

Đáp án CH2: - Tia không xuyên qua được tờ bìa.

- Tia xuyên qua tờ bìa dày, không xuyên qua nhôm

- Tia xuyên qua tờ bìa dày và lá nhôm, không xuyên qua tấm chì 

IV. QUY LUẬT PHÓNG XẠ 

Đáp án LT1: a),b)

c)

Đáp án CH2: t=4T

Đáp án CH3: Tỷ lệ phóng xạ tự nhiên (hoặc hằng số phóng xạ).  Khối lượng và loại chất phóng xạ

Đáp án CH4:cH phụ thuộc vào lượng hạt nhân phân rã do đó nó cũng giảm theo thời gian 

Đáp án CH5: a)  (hạt). b) 28010 hạt

Đáp án VD1: 2,7118 năm.

V. ỨNG DỤNG CỦA PHÓNG XẠ VÀ AN TOÀN PHÓNG XẠ 

Đáp án CH6: khả năng xâm nhập vào mô tế bào và gây ra sự tổn thương hoặc tiêu diệt tế bào sống. 

Đáp án Vd2: 1246,8 năm.

Đáp án LT4: a. Tạo khoảng cách an toàn người làm việc và nguồn phóng xạ., giảm nguy cơ phơi nhiễm và bảo vệ sức khỏe.

b. Làm giảm lượng phóng xạ ra ngoài,vận chuyển một cách an toàn.

c. Tránh tiếp xúc trực tiếp với nguồn phóng xạ và bảo vệ sức khỏe của người lao động.

Đáp án VD3: - Gặp ở: phòng điều trị bệnh, phóng xạ công nghiệp, các nhà máy điện hạt nhân, hoặc các cơ sở xử lý chất phóng xạ

- Bạn nên:

+ Tuân thủ hướng dẫn và biện pháp an toàn được liệt kê trên biển báo.

+ Hạn chế thời gian tiếp xúc với khu vực đó.

+ Sử dụng các thiết bị bảo hộ cá nhân 

+ Theo dõi các hướng dẫn cụ thể của nhân viên an toàn