BÀI 1: CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN Ở CHÂU ÂU  VÀ BẮC MỸ (P1)

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

1. CÁC MẠNG TƯ SẢN ANH.

a) Nguyên nhân:

CH1: Xác định trên lược đồ 1.1 (SGK trang 8) địa điểm diễn ra cuộc Cách mạng tư sản Anh.

CH2: Dựa vào thông tin trong bài và tư liệu 1.2 (SGK trang 9), em hãy trình bày những nguyên nhân chính dẫn đến cuộc Cách mạng tư sản Anh.

b) Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm:

CH1: Cách mạng tư sản Anh đã đạt được những kết quả gì? Theo em, sự khác biệt cơ bản giữa hình thức quân chủ chuyên chế và quân chủ lập hiến là gì? 

CH2: Nêu những nét chính về ý nghĩa, tính chất và đặc điểm của Cách mạng tư sản Anh.

2. CHIẾN TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP CỦA 13 THUỘC ĐỊA ANH Ở BẮC MỸ.

a) Nguyên nhân:

CH1: Xác định trên lược đồ 1.1 (SGK trang 8) địa điểm diễn ra cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.

CH2: Tại sao nhân dân thuộc địa Ảnh ở Bắc Mỹ quyết định tiến hành cuộc Chiến tranh giành độc lập? Theo em, xung đột quan trọng nhất giữa đế quốc Anh và nhân dân các thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ là gì?

b) Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm:

CH: Cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ đã đạt được những kết quả gì? Trình bày ý nghĩa, tính chất và đặc điểm của cuộc chiến tranh.

PHẦN II: 5 PHÚT GIẢI BÀI.

1. CÁC MẠNG TƯ SẢN ANH.

a) Nguyên nhân:

CH1: 

CH2:

Nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ Cách mạng tư sản Anh:

* Nguyên nhân sâu xa:

- Sự phân hóa giai cấp, chia thành 2 phe đối lập: vua và các thế lực phong kiến; giai cấp tư sản, tầng lớp quý tộc mới, nông dân và bình dân thành thị.

- Sự thay đổi về kinh tế -> mâu thuẫn gay gắt giữa tư sản, quý tộc mới với chế độ quân chủ chuyên chế (bên cạnh những mâu thuẫn cũ) -> Cách mạng lật đổ chế độ phong kiến, xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.

*Nguyên nhân trực tiếp: Xoay quanh vấn đề tài chính. Chính sách tăng thuế khiến mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới với thế lực phong kiến phản động ngày càng gay gắt.

=> 8/1642: Vua tuyên chiến với Quốc hội, cách mạng bùng nổ.

b) Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm:

CH1: 

Kết quả của cách mạng tư sản Anh:

• Lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

• Chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập.

Sự khác nhau cơ bản giữa chế độ quân chủ chuyên chế và quân chủ lập hiến:

• Quân chủ chuyên chế: nhà nước do vua nắm mọi quyền hành.

• Quân chủ lập hiến: vua đứng đầu nhưng người nắm mọi quyền hành lại không phải vua mà là các giai cấp tư sản và quý tộc mói.

CH2: 

Cách mạng tư sản Anh:

• Ý nghĩa: Thắng lợi của giai cấp tư sản là thắng lợi của chế độ xã hội mới, của chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa đối với chế độ phong kiến.

• Tính chất: Là một cuộc cách mạng không triệt để, không xóa bỏ tận gốc chế độ phong kiến, chưa giải quyết được vấn đề ruộng đất của nông dân.

Đặc điểm: 

• Do tầng lớp quý tộc mới và tư sản lãnh đạo

• Diễn ra dưới hình thức một cuộc nội chiến, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.

2. CHIẾN TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP CỦA 13 THUỘC ĐỊA ANH Ở BẮC MỸ.

a) Nguyên nhân:

CH1: 

CH2: 

Nguyên nhân dẫn tới Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ:

Nguyên nhân sâu xa:

• Đầu thế kỷ XVIII, người Anh thành lập 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ.

• Sự phát triển kinh tế theo con đường tư bản chủ nghĩa làm sâu sắc hơn mâu thuẫn giữa các thuộc địa với chính quốc.

• Chế độ thuế vô lí của thực dân Anh.

Nguyên nhân trực tiếp: nhân dân cảng Bô-xtơn tấn công ba tàu chở chè của Anh.

=> 4 - 1775: chiến tranh bùng nổ giữa thực dân Anh và 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.

Theo em, xung đột quan trọng nhất giữa đế quốc Anh và các thuộc địa ở Bắc Mỹ là việc thực dân Anh ban hành những nhiều đạo luật hà khắc, xâm phạm đến quyền tự do của nhân dân các thuộc địa Bắc Mỹ.

b) Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm:

CH: 

- Kết quả:

+ Lật đổ ách thống trị của thực dân Anh

+ Thành lập Hợp chủng quốc Mỹ

+ Mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển.

- Ý nghĩa: là một cuộc chiến tranh vĩ đại, có ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh giành độc lập ở nhiều nước vào cuối thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XIX.

- Tính chất: cuộc cách mạng tư sản.

- Đặc điểm: 

+ Do tầng lớp chủ nô và tư sản lãnh đạo

+ Diễn ra dưới hình thức cuộc chiến tranh giải phóng, thiết lập chế độ cộng hòa tổng thống.

3. CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP.

a) Nguyên nhân:

CH: Dựa vào tư liệu 1.8 (SGK trang 13) và thông tin trong bài, em hãy xác định nguyên nhân dẫn đến Cách mạng tư sản Pháp. Theo em, Cách mạng tư sản Pháp cần phải giải quyết những vấn đề gì?

b) Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm:

CH1: Em hãy trình bày kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm của Cách mạng tư sản Pháp.

CH2: Theo Lê-nin (V.I. Lenin): "Cách mạng Pháp xứng đáng là một cuộc đại cách mạng". Em có đồng ý với nhận xét này không? Tại sao?

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

CH1: Hoàn thành nội dung của các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu ở Anh, Mỹ, Pháp theo mẫu dưới đây:

CH2: Tìm kiếm thông tin từ imternet, hãy liệt kê một số quốc gia hiện nay theo thể chế quân chủ lập hiến. 

CH3: Dựa vào những thông tin sưu tầm từ sách, báo, ternet, hãy viết tiêu sử (khoảng 10 dòng) của các nhân vật lịch sử sau: G. Qa-sinh-tơn, T. Giép-phép-xơn (T. Jefferson), M. Rô-be-spie.

PHẦN II: 5 PHÚT GIẢI BÀI.

3. CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP.

a) Nguyên nhân:

CH: 

Nguyên nhân dẫn đến Cách mạng tư sản Pháp:

- Nguyên nhân sâu xa:

Những mâu thuẫn về kinh tế, chính trị, xã hội trong lòng chế độ phong kiến Pháp ngày càng gay gắt, trong đó bao trùm là mâu thuẫn giữa đẳng cấp thứ ba (muốn xóa bỏ chế độ phong kiến) với hai đẳng cấp Tăng lữ và Quý tộc (muốn duy trì chế độ phong kiến).

- Nguyên nhân trực tiếp:

Sự khủng hoảng của nền tài chính quốc gia buộc Lu-i XVI phải triệu tập Hội nghị ba đẳng cấp tại cung điện Vec-xai để đề xuất vấn đề vay tiền và ban hành thuế mới.

Bất bình trước hành động của nhà vua, 14-7-1789, nhân dân Pa-ri tấn công ngục Ba-xti - biểu tượng của chế độ phong kiến. Cách mạng Pháp bùng nổ.

=> Cách mạng tư sản Pháp giải quyết mâu thuẫn giữa đẳng cấp thứ 3 với vua và hai đẳng cấp còn lại, lật đổ chế độ phong kiến.

b) Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm:

CH1: 

Ý nghĩa: 

1. Đối với nước Pháp:

• Lật đổ chế độ phong kiến, mọi tàn dư của chế độ phong kiến bị thủ tiêu.

• Người nông dân được giải phóng, vấn đề ruộng đất được giải quyết.

• Những cản trở đối với công thương nghiệp bị xóa bỏ tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

2. Đối với thế giới:

• Mở ra thời kì thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản ở những nước tiên tiến Âu - Mĩ.

• Ảnh hưởng đến nhiều nước để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử thế giới, thúc đẩy lực lượng tiến bộ đứng lên chống phong kiến.

Tính chất: Được coi là cuộc cách mạng dân chủ tư sản điển hình và triệt để nhất.

• Thiết lập chế độ cộng hòa cùng các quyền tự do, dân chủ;

• Giải quyết vấn đề ruộng đất cho người nông dân;

• Xóa bỏ chế độ đẳng cấp và quan hệ sản xuất phong kiến.

Đặc điểm chính: Diễn ra dưới hình thức cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt do giai cấp tư sản lãnh đạo, lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế bảo vệ Tổ quốc.

CH2: 

Em đồng ý với ý kiến trên vì Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc cách mạng triệt để:

• Lật đổ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, thiết lập chế độ cộng hòa cùng các quyền tự do, dân chủ.

• Giải quyết vấn đề ruộng đất cho người nông dân, xóa bỏ chế độ đẳng cấp và quan hệ sản xuất phong kiến.

• Quần chúng nhân dân là lực lượng đông đảo nhất tham gia cách mạng, đưa cách mạng đạt đến đỉnh cao.

• Thức tỉnh lực lượng dân chủ tiến bộ trên thế giới đứng lên chống chế độ phong kiến.

• Mở ra thời kì thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản trên thế giới.

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

CH1: 

CH2:

Một số quốc gia theo thể chế quân chủ lập hiến hiện nay: Nhật Bản, Anh Quốc, Thụy Điển, Đan Mạch, Hà Lan, Canada, Thái Lan, Malaysia,...

CH3:

Gợi ý:

 G. Qa-sinh-tơn

Tổng thống George Washington sinh vào ngày 22 tháng 2 năm 1732 và mất vào ngày 14 tháng 12 năm 1799. Vai trò của Washington là vô cùng quan trọng đối với nền độc lập của Hoa Kỳ. Ông là người dẫn dắt các tiểu bang Hoa Kỳ đến chiến thắng trong cuộc cách mạng Mỹ với Vương quốc Anh, đưa Hoa Kỳ trở thành một đất nước độc lập có chủ quyền riêng chứ không còn là một thuộc địa của Anh như trước đó. Sau khi Hoa Kỳ dành được độc lập ông Washington đã được Quốc Hội Hoa Kỳ chọn làm tổng thống đầu tiên của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ vừa được thành lập và ông giữ chức vụ tổng thống này trong vòng 2 nhiệm kỳ. Trong suốt quá trình cầm quyền của mình George Washington đã thực hiện rất nhiều chính sách như cải thiện cơ sở hạ tầng, mở rộng lãnh thổ, v…v… Ông thành lập trường đại học quốc gia để nâng cao chất lượng giáo dục, tìm nơi đặt thủ đô mới của đất nước để nơi đầu não của liên bang không bị phụ thuộc vào chính quyền của bất cứ tiểu bang nào. Tổng thống Washington cũng đề cao tư tưởng dân tộc giải quyết các mâu thuẫn mang tính địa phương. Ông đã trở thành biểu tượng cho các phong trào giải phóng dân tộc trên khắp thế giới và cho đến ngày nay tổng thống Washington luôn được các nhà sử gia ca ngợi và xếp ông vào một trong những tổng thống vĩ đại nhất mà nước Mỹ từng có.