BÀI 17. BƯỚC NGOẶT LỊCH SỬ ĐẦU THẾ KỈ X

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

1. Họ Khúc giành quyền tự chủ

CH1: Khúc Thừa dụ đã giành quyền tự chủ như thế nào? Nêu nội dung và ý nghĩa cải cách của Khúc Hạo.

2. Dương Đình Nghệ khôi phục nền tự chủ         

CH1: Dương Đình Nghệ đã khôi phục và giành quyền tự chủ như thế nào?

3. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng (năm 938)

CH1: Dựa vào lược đồ hình 17.5, hình 17.6 và đọc thông tin, hãy tóm tắt diễn biến trận Bạch Đằng năm 938.

LUYỆN TẬP

CH1: Dựa vào mẫu dưới đây, hãy sắp xếp những thông tin vào sơ đồ sao cho phù hợp.

CH2: Trong các sự kiện lịch sử Khúc Thừa Dụ giành quyền tự chủ năm 905, Dương Đình Nghệ đánh tan quân Nam Hán năm 931, chiến thắng Bạch Đằng năm 938, sự kiện nào đã tạo nên bước ngoặt của lịch sử dân tộc đầu thế kỉ X? Vì sao?

VẬN DỤNG

CH1: Trong vai hướng dẫn viên du lịch, em hãy giới thiệu về một trong những điểm di tích liên quan đến các nhân vật lịch sử: Khúc Thừa Dụ, Khúc Hạo, Dương Đình Nghệ, Ngô Quyền.

CH2: Em có ấn tượng nhất với anh hùng dân tộc nào trong thời Bắc thuộc? Hãy giới thiệu vị anh hùng đó dựa vào các nội dung: tiểu sử, công lao, di tích lịch sử liên quan

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

1. Họ Khúc giành quyền tự chủ

CH1: 

Khúc Thừa Dụ đã giành chính quyền tự chủ:

- Năm 905 nhà Đường suy yếu, Khúc Thừa Dụ tập hợp nhân dân chiếm Đại La

- Đầu năm 906, Khúc Thừa Dụ phong là Tiết độ sứ An Nam.

Nội dung cải cách:

- Chia đặt các lộ, phủ, châu và xã ở các xứ.

- Lập sổ khai hộ khẩu, họ tên quê quán.

Ý nghĩa cải cách: 

- Xóa bỏ chế độ thống trị nhà Đường, xây dựng một cuộc sống hoàn toàn tự chủ. 

- Chứng tỏ nền đô hộ phong kiến Trung Quốc đối với ta đã chấm dứt.

2. Dương Đình Nghệ khôi phục nền tự chủ         

CH1: 

- Đầu năm 931, Dương Đình Nghệ nhanh chóng làm chủ thành Đại La.

- Dương Đình Nghệ xưng Tiết độ sứ, khôi phục nền tự chủ.

3. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng (năm 938)

CH1: - Tóm tắt trận Bạch Đằng:

+ Cuối năm 938, Lưu Hoằng Tháo kéo quân vào nước ta.

+ Ngô Quyền cho thuyền nhẹ ra nhử giặc.

+ Thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh đánh trở lại.

+ Quân Nam Hán bỏ chạy, thuyền va vào bãi cọc vỡ tan tành.

+ Quân ta từ trên đánh xuống, đánh giáp lá cà quyết liệt.

- Nét độc đáo nghệ thuật đánh giặc:

+ Chọn khu vực cửa sông và vùng trung, hạ lưu Bạch Đằng làm điểm quyết chiến

+ Nhân khi nước triều lên, thuyền của địch tiến vào trong hàng cọc “ta dễ bề chế ngự, không có kế gì hay hơn kế đó cả”.

- Ý nghĩa lịch sử: Chấm dứt thời kì Bắc thuộc, mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài.

- Đánh giá Ngô Quyền: tập hợp quần chúng, đánh quân địch, nước xưng vương

LUYỆN TẬP

CH1: 

1. Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ (905): giành nền tự chủ 

2. Cải cách của Khúc Hạo (907 - 917): Bảo vệ nền tự chủ

3. Dương Đình Nghệ chiến thắng quân Nam Hán (931): Củng cố nền tự chủ

4. Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền (938): Chấm dứt thời Bắc thuộc, mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài 

CH2:  Sự kiện chiến thắng Bạch Đằng năm 938 đã tạo nên bước ngoặt của lịch sử vì chấm dứt thời Bắc thuộc, mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc

VẬN DỤNG

CH1:  Đền thờ và lăng Ngô Quyền là di tích đã được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia, nơi thờ vị vua lừng danh trong lịch sử dân tộc, người nổi tiếng với chiến thắng Bạch Đằng lịch sử năm 938, đánh đuổi quân Nam Hán ra khỏi bờ cõi, mở ra một thời đại mới, độc lập, tự chủ cho dân tộc Việt Nam. Hàng năm cứ đến ngày 14 tháng 8 âm lịch (ngày giỗ Vua Ngô Quyền) nhân dân trong vùng lại về đây để tưởng nhớ công ơn của ông - vị vua "đã mở nước xưng vương", kết thúc hơn 1.000 năm Bắc thuộc, mở đầu một thời đại mới, độc lập, tự chủ cho lịch sử dân tộc.

CH2: Em ấn tượng nhất với Ngô Quyền bởi ông đã:

- Có công chấm dứt hơn 1000 năm thống trị của các triều đại phong kiến phương Bắc, giành lại độc lập dân tộc.

- Củng cố và xây dựng đất nước, giúp đất nước yên bình và đặt nền móng cho một quốc gia độc lập, thống nhất sau này.