BÀI 1. LỊCH SỬ LÀ GÌ?

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

1. Lịch sử và môn lịch sử là gì?

CH1: Sự kiện khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40 - 43) có phải là lịch sử không? Vì sao? Lịch sử và môn Lịch sử là gì?

2. Vì sao cần phải học lịch sử?

CH1: Quan sát các hình từ 1.3 đến 1.6, hãy cho biết kĩ thuật canh tác nông nghiệp của người nông dân Việt Nam và hệ thống giao thông ở Hà Nội đã có sự thay đổi như thế nào. Chúng ta có cần phải biết về sự thay đổi đó không? Vì sao? Sự kiện trong hình 1.7 đánh dấu bước ngoặt lịch sử nào của dân tộc Việt Nam? Vì sao cần phải học môn lịch sử?

3. Dựa vào đâu để biết và dựng lại lịch sử?

CH1: Dựa vào đâu để biết và dựng lại lịch sử? Phân biệt các loại tư liệu lịch sử trong các hình từ 1.8 đến 1.11. Trong các loại tư liệu trên, đâu là tư liệu gốc. Nêu ý nghĩa của các nguồn tư liệu lịch sử?

LUYỆN TẬP

CH1: Trình bày khái niệm lịch sử và môn lịch sử. Căn cứ vào đâu để biết và dựng lại lịch sử?

CH2: Học lịch sử có ý nghĩa như thế nào?

VẬN DỤNG

CH1: Quan sát hình 1.12 dưới đây và cho biết:

- Đây là loại sử liệu gì?

- 3 thông tin mà em tìm hiểu được.

CH2: Đọc đoạn trích dưới đây và viết lại những từ khóa thể hiện ý nghĩa của việc học lịch sử:

"Dân ta phải biết sử ta. Sử ta dạy cho ta những chuyện vẻ vang của tổ tiên ta. Dân tộc ta là con Rồng cháu Tiên, có nhiều người tài giỏi đánh Bắc dẹp Nam, yên dân trị nước, tiếng để muôn đời".

(Nên học sử ta, Hồ Chí Minh)

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

1. Lịch sử và môn lịch sử là gì?

CH1. 

- Khởi nghĩa Hai Bà Trưng là lịch sử vì từng diễn ra trong quá khứ.

- Lịch sử là những gì diễn ra trong quá khứ.

- Môn lịch sử là tìm hiểu về lịch sử và hoạt động chính của con người trong quá khứ.

2. Vì sao cần phải học lịch sử?

CH1. Kĩ thuật canh tác nông nghiệp và hệ thống giao thông thay đổi rõ rệt.

+ Sản xuất, canh tác: thời Pháp thuộc, sản xuất dựa vào sức người, ngày nay chủ yếu bằng máy móc.

+ Giao thông: Trước đây, đi bộ hoặc sử dụng tàu lửa, sau đổi mới phương tiện giao thông đa dạng.

=> Chúng ta cần biết những thay đổi đó để thúc đẩy con người ngày càng khám phá, tìm tòi và cải tiến để ngày càng hiện đại hơn.

- Sự kiện hình 1.7: chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn Độc lập.

- Cần phải học lịch sử để biết được cội nguồn, biết được loài người đã sinh tồn và phát triển như thế nào.

3. Dựa vào đâu để biết và dựng lại lịch sử?

CH1: - Dựa vào những hoạt động của con người mà ngày nay vẫn được lưu trữ 

- Phân biệt: 

• Hình 1.8: Tư liệu truyền miệng.
• Hình 1.9: Tư liệu hiện vật. 
• Hình 1.10 và 1.11: Tư liệu chữ viết

- Hình 1.9; 1.10 và 1.11 là tư liệu gốc.

- Ý nghĩa: giúp ta hiểu biết và dựng lại lịch sử.

LUYỆN TẬP

CH1: Lịch sử là những gì diễn ra trong quá khứ. Môn lịch sử là tìm hiểu về lịch sử và hoạt động chính của con người trong quá khứ.

- Để biết và dựng lại lịch sử, căn cứ nguồn tư liệu khác nhau: Tư liệu truyền miệng; Tư liệu hiện vật; Tư liệu chữ viết

CH2: Ý nghĩa: Giúp biết được cội nguồn dân tộc, biết được loài người đã sinh tồn và phát triển như thế nào. Biết được quá khứ để kế thừa và phát huy. 

VẬN DỤNG

CH1:

- Đây là loại tư liệu hiện vật

- Thông tin tìm hiểu được: 

+ Bia chủ quyền nằm trong khuôn viên chùa Nam Huyên, còn ở đảo Song Tử Tây

+ Đây là tấm bia chủ quyền trên quần đảo Trường sa 

+ Đây là bằng chứng khẳng định chủ quyền của Việt Nam tại quần đảo Trường Sa. 

CH2: Những từ khóa: “Biết về tổ tiên, nguồn cội”; “Biết được lịch sử vẻ vang dân tộc”; “Biết giữ gìn và phát huy truyền thống dân tộc...”