BÀI 5. CHUYỂN BIẾN KINH TẾ, XÃ HỘI CUỐI THỜI NGUYÊN THỦY

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

1. Sự phát hiện ra kim loại và chuyển biến về kinh tế cuối thời nguyên thủy

CH1: Quan sát các hình từ 5.1 đến 5.4 và đọc thông tin, hãy:

- Trình bày quá trình phát hiện ra kim loại vào cuối thời nguyên thủy

- Nêu ra vai trò của kim loại đối với sản xuất và đời sống của con người cuối thời nguyên thủy.

2. Chuyển biến về xã hội cuối thời nguyên thủy

CH1: Quan sát sơ đồ hình 5.5, hãy:

- Nêu sự chuyển biến trong đời sống xã hội của người nguyên thuỷ khi kim loại xuất hiện.

- Cho biết mối quan hệ giữa người với người trong xã hội có giai cấp có gì khác so với xã hội nguyên thuỷ.

- Sự phân hóa không triệt để của xã hội nguyên thuỷ ở phương Đông thể hiện như thể nào?

3. Việt Nam cuối thời nguyên thủy

CH1: Quan sát các hình từ 5.6 và 5.8 và đọc thông tin, hãy cho biết kinh tế Việt Nam cuối thời nguyên thủy có chuyển biến như thế nào?

LUYỆN TẬP

CH1: Nêu những chuyển biến về kinh tế, xã hội vào cuối thời nguyên thủy. Chuyển biến nào quan trọng nhất? Vì sao?

CH2: Khái quát những nét cơ bản về kinh tế, xã hội Việt Nam cuối thời nguyên thủy.

VẬN DỤNG

CH1: Kể tên một số vật dụng bằng kim loại hiện nay mà em biết. Từ đó, phát biểu suy nghĩa của em về ý nghĩa của việc phát hiện ra kim loại vào cuối thời nguyên thủy?

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

1. Sự phát hiện ra kim loại và chuyển biến về kinh tế cuối thời nguyên thủy

CH1: Quá trình phát hiện ra kim loại:

- Con người nhặt được khối đồng nguyên chất bị nóng chảy và vón cục lại.

- Từ thiên niên kỉ IV TCN, con người chế tác công cụ lao động bằng đồng

- Cuối thiên niên kỉ II - đầu thiên niên kỉ I TCN, chế tác công cụ lao động bằng sắt.

Nhờ có kim loại; diện tích canh tác nông nghiệp mở rộng; năng suất lao động tăng, sản phẩm không chỉ đủ ăn mà còn dư thừa.

2. Chuyển biến về xã hội cuối thời nguyên thủy

CH1:  

- Hình 5.5:

+ Kim loại xuất hiện, đời sống xã hội chuyển từ nguyên thủy sang xã hội giai cấp.

+ Mối quan hệ giữa người và người trong xã hội có giai cấp là quan hệ bất bình đẳng.

- Cư dân đã sinh sống và canh tác nông nghiệp ven các dòng sông lớn. Họ sống quây quần và gắn bó với nhau để cùng làm thủy lợi, sản xuất nông nghiệp

3. Việt Nam cuối thời nguyên thủy

CH1: Cuối thời nguyên thủy những chuyển biến về kinh tế Việt Nam gắn liền với các nền văn hóa tiêu biểu như Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun

LUYỆN TẬP

CH1: 

- Chuyển biến về kinh tế: Con người chế tác công cụ lao động bằng đồng; sắt.

- Chuyển biến về xã hội: Chuyển biến từ xã hội nguyên thủy sang xã hội có giai cấp. 

Chuyển biến kinh tế là quan trọng nhất. Vì nhờ chế tác ra công cụ kim loại nên diện tích sản xuất và canh tác càng mở rộng, năng suất tăng cao, sản phẩm dư thừa 

CH2: 

- Về kinh tế: Biết chế tác công cụ lao động bằng đồng đỏ và đồng thau

- Về xã hội: Con người khai phá khu vực đồng bằng ven những con sông lớn

VẬN DỤNG

CH1: 

- Vật dụng bằng kim loại: liềm, kìm, búa, cuốc, xẻng, cày, xoong, nồi, chảo,...

- Ý nghĩa: nhờ có công cụ kim khí, con người có thể khai phá thêm đất hoang, tăng năng suất lao động, sản phẩm làm ra ngày càng nhiều, không chỉ đủ ăn mà còn dư thừa…