BÀI 12. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG BẢO VỆ, CHĂM SÓC SỨC KHỎE VÀ BẢO ĐẢM AN SINH XÃ HỘI

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK 

MỞ ĐẦU

Em hãy kể một số quyền của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và bảo đảm an sinh xã hội.

KHÁM PHÁ

1. Quyền của công dân trong học tập.

Câu hỏi: Trong các trường hợp trên, chủ thể nào đã vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe? Vì sao? Hành vi vi phạm đó có thể dẫn tới những hậu quả gì? 

2. Quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo đảm an sinh xã hội

1/ Trong thông tin trên, quyền được bảo đảm an sinh xã hội của công dân được thể hiện như thế nào? Theo em, công dân có những quyền gì trong bảo đảm an sinh xã hội?

2/ Trong trường hợp trên, chủ thể nào đã vi phạm quyền, nghĩa vụ của công dân trong bảo đảm an sinh xã hội? Vì sao? Hành vi vi phạm đó có thể dẫn tới những hậu quả gì?

LUYỆN TẬP

Câu 1: Theo em, chủ thể trong trường hợp sau sẽ có những quyền, nghĩa vụ gì khi khám bệnh, chữa bệnh tại bệnh viện?

Gần đây, anh H thường xuyên bị đau đầu không rõ nguyên nhân nên đã tới bệnh viện tỉnh A để thăm khám và phát hiện có một khối u nhỏ ở não. Sau khi được các bác sĩ giải thích về tình trạng sức khoẻ của mình và tư vấn về các phương pháp điều trị phù hợp, anh H quyết định nhập viện để phẫu thuật tách bỏ khối u, tránh những ảnh hưởng xấu trong tương lai.

Câu 2: Em hãy xác định các quyền, nghĩa vụ trong bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ và bảo đảm an sinh xã hội mà các chủ thể trong những trường hợp sau đã vi phạm. Nêu hậu quả của các hành vi vi phạm đó.

a. Bà C phát hiện cơ thể mình xuất hiện một số triệu chứng mắc bệnh bệnh truyền nhiễm nhưng không thông báo với cán bộ y tế ở địa phương mà tự mua thuốc về chữa trị. Đồng thời, bà vẫn xuất hiện ở những nơi đông người như trường học, khu công nghiệp, trung tâm thương mại mà không thực hiện bất kì phương pháp bảo hộ nào.

b. Sau khi kết thúc 2 tháng thử việc, ông V liên tục đưa ra nhiều lí do khác nhau để trì hoãn việc ký hợp đồng và đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội cho người lao động theo quy định của pháp luật. Đồng thời, ông V cũng không đầu tư trang bị bảo hộ lao động cho các công nhân làm việc trong xưởng sản xuất để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho họ.

Câu 3: Nếu là chủ thể trong các tình huống sau, em sẽ làm gì để thực hiện tốt các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ và bảo đảm an sinh xã hội?

a. Chị M bị nhân viên y tế quấy rối khi khám bệnh.

b. Bạn V phát hiện chị gái mình đăng tin kêu gọi hỗ trợ người nghèo trên mạng xã hội để trục lợi.

c. Nhân viên Y không được chủ doanh nghiệp đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội như đã thoả thuận.

d. Các bạn cùng lớp đùa giỡn, gây ồn ào khi đến bệnh viện thăm B.

VẬN DỤNG

Em hãy tìm hiểu các hoạt động thực hiện quyền bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và bảo đảm an sinh xã hội ở trường em và nêu cảm nghĩ của em về các hoạt động đó.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

MỞ ĐẦU

Công dân có quyền được chăm sóc sức khỏe; được bình đẳng trong khám bệnh, chữa bệnh; được tôn trọng danh dự, bảo vệ sức khỏe và tôn trọng bí mật riêng tư trong khám bệnh, chữa bệnh;…

KHÁM PHÁ

1. Quyền của công dân trong học tập.

Trong hai trường hợp trên, cả Bệnh viện A và anh H đều đã vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

+ Bệnh viện A: từ chối chữa trị cho bà M vì lý do tình trạng bệnh quá nặng và thiếu bác sĩ, trang bị y tế. Hậu quả bao gồm nguy cơ mất mạng của bà M và tình trạng sức khỏe tồi tệ hơn do không nhận được sự can thiệp y tế kịp thời.

+ Anh H: xúc phạm các nhân viên bệnh viện. Hành vi của anh H có thể tạo ra một môi trường làm việc tiêu cực cho nhân viên y tế và ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ y tế mà anh và những người khác nhận được. Ngoài ra, nếu anh H quyết định không điều trị, điều này cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của chính anh.

2. Quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo đảm an sinh xã hội

1/

+ Được tạo cơ hội tăng cường việc làm, đảm bảo thu nhập tối thiểu.

+ Được tiếp cận với các dịch vụ xã hội cơ bản như giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch và vệ sinh môi trường.

+ Được hỗ trợ đột xuất khi gặp rủi ro không lường trước hoặc vượt quá khả năng kiểm soát.

+ Được hỗ trợ thường xuyên nếu có hoàn cảnh đặc biệt hoặc thuộc nhóm yếu thế trong xã hội.

+ Được mở rộng cơ hội tham gia hệ thống chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

2/ Trong trường hợp trên, gia đình bà M và ông H đã vi phạm quyền, nghĩa vụ của công dân trong bảo đảm an sinh xã hội. Hành vi vi phạm này có thể dẫn tới hậu quả là mất lòng tin của người dân vào chính quyền, gây mất cân đối trong việc phân bổ nguồn lực hỗ trợ, và những người thực sự cần sự hỗ trợ có thể không nhận được đủ sự hỗ trợ và có thể chịu trách nhiệm pháp lý.

LUYỆN TẬP 

Câu 1: 

Quyền:

+ Được khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở y tế.

+ Được tư vấn, giải thích về tình trạng sức khoẻ và các phương pháp điều trị phù hợp.

+ Được quyết định việc nhập viện để phẫu thuật tách bỏ khối u dựa trên sự tư vấn của các bác sĩ.

+ Được bảo đảm quyền riêng tư, bí mật về tình trạng sức khoẻ.

Nghĩa vụ:

+ Tuân thủ các quy định của bệnh viện và hướng dẫn của các bác sĩ trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh.

+ Thực hiện đúng các chỉ dẫn y tế, điều trị của bác sĩ.

+ Chấp nhận các biện pháp y tế cần thiết để bảo vệ sức khoẻ của bản thân và cộng đồng.

Câu 2: 

a. Trong trường hợp này, Bà C đã vi phạm nghĩa vụ của mình trong việc bảo vệ, chăm sóc sức khỏe. Đồng thời, Bà C cũng không tôn trọng quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của người khác khi tiếp tục xuất hiện ở những nơi đông người mà không thực hiện bất kì phương pháp bảo hộ nào. Hậu quả của hành vi này có thể là việc bệnh truyền nhiễm lan rộng và gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

b. Ông V đã vi phạm nghĩa vụ của mình trong việc bảo đảm an sinh xã hội khi không tuân thủ các quy định về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế khi trì hoãn việc ký hợp đồng và đóng bảo hiểm cho người lao động. Đồng thời, ông V cũng không tuân thủ quy định về việc đầu tư trang bị bảo hộ lao động cho công nhân, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn của họ. Hậu quả là công nhân có thể gặp phải tai nạn lao động, ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của họ, đồng thời ông V cũng có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý vì vi phạm quy định của pháp luật.

Câu 3: 

a. Chị M có quyền khiếu nại, tố cáo hành vi này đến cơ quan quản lý y tế hoặc cơ quan công an. Đồng thời, chị M cũng nên thông báo với người thân hoặc luật sư để được hỗ trợ trong quá trình giải quyết vụ việc.

b. V nên thảo luận với chị gái mình về hậu quả của việc lợi dụng lòng tốt của người khác để trục lợi. Nếu chị gái mình không thay đổi, bạn V có quyền báo cáo hành vi này cho cơ quan chức năng hoặc quản lý mạng xã hội để họ xử lý theo quy định của pháp luật.

c. Nhân viên Y có quyền khiếu nại, tố cáo hành vi này đến cơ quan quản lý lao động hoặc cơ quan công an. 

d. Nhắc nhở họ về quy định của pháp luật về việc tôn trọng quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của người khác. Bạn cũng nên giải thích cho họ hiểu rằng việc làm ồn có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ và quyền riêng tư của các bệnh nhân khác trong bệnh viện.

VẬN DỤNG 

Câu hỏi: 

+ Giáo dục sức khoẻ.

+ Kiểm tra sức khoẻ định kỳ.

+ Bảo đảm an sinh xã hội.

Em thực sự biết ơn vì những hoạt động này vì giúp em hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khoẻ và bảo vệ quyền lợi của mình.