BÀI 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Cây cam (hình 1.1) là một loại cây ăn quả được trồng phổ biến ở nước ta. Em hãy kể tên một số loại cây ăn quả phổ biến khác mà em biết và nêu vai trò của chúng đối với con người.

I. VAI TRÒ CỦA CÂY ĂN QUẢ

Khám phá: Quan sát hình 1.2 và nêu vai trò của cây ăn quả tương ứng với các ảnh trong hình.

Kết nối năng lực: Chia sẻ với bạn một số vai trò của cây ăn quả đối với gia đình và địa phương em

II. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC CỦA CÂY ĂN QUẢ

Khám phá: Quan sát hình 1.3 và hoàn thành nhiệm vụ học tập sau:

- Mô tả đặc điểm bộ rễ của cây ăn quả

- Đề xuất cách bón phân hợp lí cho cây ăn quả.

Khám phá: Quan sát hình 1.4 và nêu đặc điểm thân, cành của cây ăn quả.

III. YÊU CẦU NGOẠI CẢNH

Kết nối năng lực: Sử dụng internet, sách, báo…và kể tên một số loại cây ăn quả ôn đới, cây ăn quả nhiệt đới hoặc cây ăn quả á nhiệt đới đang được trồng phổ biến ở địa phương em.

Kết nối năng lực: Sử dụng internet, sách, báo… tìm hiểu về yêu cầu ngoại cảnh của một loại cây ăn quả được trồng phổ biến ở địa phương em.

IV. MỘT SỐ NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN

Kết nối nghề nghiệp: Em hãy chia sẻ với bạn về một ngành nghề liên quan đến trồng cây ăn quả mà em yêu thích?

V. ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC VÀ SỞ THÍCH CỦA BẢN THÂN VỚI MỘT SỐ NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN

LUYỆN TẬP

CH 1: Kể tên một số loại cây ăn quả ở địa phương em và nêu vai trò của các loại cây ăn quả đó.

CH 2: Nêu đặc điểm thực vật học của một số loại cây ăn quả mà em biết

CH 3: Phân tích yêu cầu về đất trồng và dinh dưỡng của cây ăn quả

VẬN DỤNG

Hãy chia sẻ với bạn những hiểu biết của em về nghề trồng cây ăn quả và một số ngành nghề liên quan.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

KHỞI ĐỘNG

- Một số loại cây ăn quả phổ biến khác: Cây sầu riêng, cây chôm chôm, cây nhãn, cây bưởi, cây thanh long, cây vải, cây xoài…

- Vai trò của các loại cây ăn quả đối với con người:

+ Cung cấp các loại quả chứa nhiều vitamin, chất dinh dưỡng cho con người.

+ Cung cấp nguồn nguyên liệu cho các ngành chế biến thực phẩm (bánh, kẹo, nước uống, ô mai…).

+ Tạo công ăn việc làm, mang lại thu nhập cho người nông dân.

I. VAI TRÒ CỦA CÂY ĂN QUẢ

Khám phá: 

Vai trò của cây ăn quả tương ứng với các ảnh trong hình:

+ Hình a: cung cấp nguồn hàng cho xuất khẩu

+ Hình b: tạo cảnh quan

+ Hình c: cung cấp nguyên liệu cho chế biến

+ Hình d: cung cấp nguồn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất cho con người.

Kết nối năng lực:

Ví dụ: Em sinh ra và lớn lên ở Bắc Giang. Loại cây ăn quả nổi tiếng ở quê em là cây vải thiều. Cây vải đóng vai trò quan trọng đối với gia đình và địa phương em:

+ Cung cấp loại quả bổ dưỡng, giàu vitamin C.

+ Tạo công ăn việc làm, đem lại thu nhập cho người nông dân.

+ Cung cấp nguyên liệu cho các ngành nghề khác trong vùng phát triển (vải sấy, nước uống, mứt…).

II. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC CỦA CÂY ĂN QUẢ

Khám phá: 

Đặc điểm bộ rễ của cây ăn quả: Bộ rễ thường phân nhánh nhiều, có nhiều rễ nhỏ mảnh, phân bố rộng và sâu vào đất để hấp thụ nước và chất dinh dưỡng.

Đề xuất cách bón phân hợp lí cho cây ăn quả: Áp dụng phân hữu cơ và phân khoáng theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc chuyên gia trồng trọt. Đảm bảo cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết như nitơ, phospho, kali, và các nguyên tố vi lượng để cây phát triển và ra trái tốt.

Khám phá: 

Đặc điểm thân, cành của cây ăn quả: Thân thường dày và cứng, có vỏ bảo vệ. Cành phân nhánh nhiều, mạnh mẽ để chịu được trọng lượng trái và chồi lá.

III. YÊU CẦU NGOẠI CẢNH

Kết nối năng lực: 

Một số loại cây ăn quả:

+ Ôn đới: nho, lê, đào, mận, dâu tây…

+ Nhiệt đới: thanh long, chuối, xoài, đu đủ…

+ Á nhiệt đới: vải, bơ, nhót, dừa, măng cụt, sầu riêng…

Kết nối năng lực

Ví dụ: Tìm hiểu yêu cầu ngoại cảnh đối với cây thanh long:

- Nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp nhất từ 21- 29°c, tối đa không quá 40°c.

- Độ ẩm, lượng mưa: Không chịu độ ẩm cao, chịu lạnh yếu, không chịu mưa nhiều. 

- Ánh sáng: Ưa cường độ ánh sáng mạnh, chịu nhiệt, chịu hạn tốt.

- Đất trồng và dinh dưỡng: phải tơi xốp, thoát nước tốt, đất phèn nhẹ hoặc đất phù sa phủ trên nền phèn có pH 5,5 - 6,5, giàu hữu cơ.

IV. MỘT SỐ NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN

Kết nối nghề nghiệp: 

- Nghề liên quan đến trồng cây ăn quả mà em yêu thích: Kĩ sư chọn giống cây. 

- Yêu cầu của ngành chọn cây giống: Cần có những kiến thức chung về sinh học, kỹ thuật canh tác; các kiến thức cơ bản và hiện đại về di truyền; phương pháp chọn tạo, sản xuất giống các nhóm cây trồng cho năng suất cao, chất lượng tốt, thích ứng các điều kiện canh tác và sinh thái khác nhau.

V. ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC VÀ SỞ THÍCH CỦA BẢN THÂN VỚI MỘT SỐ NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN

Đánh giá sự phù hợp về khả năng:

x 100 = (14 : 20) x 100 = 70%

Đánh giá sự phù hợp về sở thích: 

x 100 = (9 : 16) x 100 = 56,25%

LUYỆN TẬP

CH 1: K

CH 2: 

Đặc điểm thực vật học của một số loại cây ăn quả mà em biết:

CH 3: 

Yêu cầu về đất: Đất phải thông thoáng, có khả năng thoát nước tốt và giàu chất hữu cơ.

Yêu cầu về dinh dưỡng: Cây ăn quả cần đủ nitơ, phospho, kali và các nguyên tố vi lượng để phát triển và ra trái tốt.

VẬN DỤNG

Em hiểu rằng nghề trồng cây ăn quả đòi hỏi kiến thức về chăm sóc cây trồng, điều kiện đất đai và thời tiết phù hợp. Các ngành nghề liên quan bao gồm trồng và chăm sóc cây công nghiệp, nông nghiệp sinh thái, và quản lý tài nguyên tự nhiên.