Slide bài giảng vật lí 10 kết nối bài 16: Định luật 3 newton

Tóm lược nội dung

BÀI 16 ĐỊNH LUẬT 3 NEWTON

I. Định luật 3 Newton

Thảo luận: Quan sát thí nghiệm trong hình 16.1

1. Một thanh sắt và một thanh nam châm được treo như hình 16.1a. Trong thí nghiệm này, lực nào làm cho thanh nam châm di chuyển lại gần thanh sắt?

2. Xe lăn 1 có khối lượng m1 có gắn một lò xo nhẹ. Xe lăn 2 có khối lượng m2. Ta cho 2 xe áp lại gần nhau bằng cách buộc dây để nén lò xo (hình 16.1b). Quan sát hiện tương xảy ra khi đốt đứt sợi dây buộc. 

Trả lời rút gọn:

1. Trong thí nghiệm, lực hút làm cho thanh nam châm di chuyển gần thanh sắt. 

2. Khi đốt sợi dây buộc, lò xo đẩy hai xe về hai hướng khác nhau: Xe 1 về bên trái và Xe 2 về bên phải.

II. Các đặc điểm của lực và phản lực

Câu 1: Cặp lực và phản lực có đặc điểm gì?

Trả lời rút gọn:

Hai lực này tác động theo cùng một đường thẳng, ngược chiều và có độ lớn bằng nhau lên hai vật khác nhau.

Câu 2: Cặp lực và phản lực có phải là hai lực cân bằng hay không, tại sao?

Trả lời rút gọn:

Cặp lực và phản lực không cân bằng vì chúng được áp dụng lên hai vật khác nhau, không cùng một vật

Câu 3: Hãy chỉ rõ điểm đặt của mỗi lực trong mỗi cặp lực trong hình 16.2 a, b.

Trả lời rút gọn:

Lực là đặt lên vật A, là đặt lên vật B

Mở rộng

Câu 1: Hãy chỉ ra các cặp lực và phản lực trong các trường hợp sau:

a. Quyển sách nằm yên trên mặt bàn

b. Dùng búa đóng đinh vào gỗ

Trả lời rút gọn:

a. Lực là của lực hút trái đất, phản lực là lực cản của mặt bàn

b. Lực do búa tác dụng lên đinh và phản lực của đinh tác dụng vào búa

Câu 2: Quyển sách nằm yên có phải là kế quả của sự cân bằng giữa lực và phản lực hay không?

Trả lời rút gọn:

Điểm đặt của hai lực này là trên hai vật khác nhau: lực hút trái đất đặt trên quyển sách, trong khi phản lực của bàn đặt trên mặt bàn.

Câu 3: Lực do búa tác dụng lên đinh và phản lực của đinh tác dụng vào búa có đặc điểm gì?

Trả lời rút gọn:

Hai lực này có cùng phương, ngược chiều, cùng độ lớn và được áp dụng lên hai vật khác nhau

Phần thảo luận

Câu 1: Trong thí nghiệm ở phần đầu bài học, nếu cả hai người cùng kéo nhưng để lực kế di chuyển về phía một người (ví dụ cùng di chuyển hai lực kế sang phải) thì số chỉ của lực kế sẽ giống nhau hay khác nhau? Làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán

Câu 2: Nêu thêm một số ví dụ trong thực tế và thảo luận để làm sáng tỏ các đặc điểm sau đây của lực và phản lực

Lực và phản lực luôn xuất hiện thành từng cặp (xuất hiện hoặc mất đi đồng thời)

Lực và phản lực cùng tác dụng theo một đường thẳng, cùng độ lón nhưng ngược chiều (hai lực như vậy là hai lực trực đối)

Lực và phản lực không cân bằng nhau (vì chúng đặt vào hai vật khác nhau)

Cặp lực và phản lực là hai lực cùng 

Trả lời rút gọn:

Câu 1: Số chỉ của hai lực kế sẽ khác nhau

Câu 2: Ví dụ chứng minh:

• Lực và phản lực luôn xuất hiện thành từng cặp:

• Khi ném quả bóng vào bức tường, bức tường tác động một lực lên quả bóng, làm quả bóng văng ra xa.

• Khi đứng lên cân, lực đẩy của mặt bàn cân giữ thăng bằng, trong khi trọng lực tác động lên cơ thể và lực đẩy của lò xo nằm trên cùng một đường thẳng nhưng ngược chiều.

• Khi treo áo vào giá móc, áo không rơi xuống đất vì trọng lực của áo và phản lực của giá móc không cân bằng nhau.

• Trong cặp lực và phản lực là hai lực cùng loại, như khi bạn A đẩy bạn B, bạn B cũng đẩy bạn A về phía sau.

Câu 3: Một ô tô chuyển động trên mặt đường (hình 16.4). Nếu lực do ô tô tác dụng lên mặt đường có độ lớn bằng lực mà mặt đường tác dụng lên ô tô thì tại sao chúng không "khử" nhau?

Trả lời rút gọn:

Hai lực này tác động lên hai vật khác nhau: lực của ô tô được áp dụng lên mặt đường, trong khi lực của mặt đường được áp dụng lên ô tô..

Phần em có thể:

Giải thích tại sao các vận động viên khi bơi tới mép hồ bơi và quay lại thì dùng chân đẩy mạnh vào vách hồ bơi để di chuyển nhanh hơn.

Trả lời rút gọn:

khi vận động viên tác động lực vào vách hồ bơi, vách hồ bơi sẽ tạo ra một lực đối lập lên chân của vận động viên. Lực này giúp vận động viên có đà và di chuyển nhanh hơn trong hồ bơi