Slide bài giảng lịch sử 8 kết nối bài 3: Cách mạng công nghiệp (nửa sau thế kỉ XVIII - giữa thế kỉ XIX)

Tóm lược nội dung

BÀI 3. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP

MỞ ĐẦU

C.Mác đã từng khẳng định: Năng suất lao động là cái đảm bảo cho sự thắng lợi của trật tự xã hội này đối với một trật tự xã hội khác. Cách mạng công nghiệp điễn ra vào nửa sau thế kỉ XVIII - giữa thế kỉ XIX...

Giải rút gọn:

Cách mạng công nghiệp, diễn ra từ nửa sau thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX, đã đem lại những đổi mới quan trọng:

+ Phát minh máy móc: Máy kéo sợi, máy hơi nước, máy dệt, đầu máy xe lửa.

+ Phát triển công nghiệp nặng: Luyện kim, hóa chất.

Những đổi mới này đã cải tiến quá trình sản xuất, tăng năng suất lao động, và thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành kinh tế, làm thay đổi cơ bản các quốc gia tư bản.

I. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP ANH

Câu hỏi: Trình bày những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Anh. Theo em, thành tựu nào là tiêu biểu nhất? Vì sao?

Giải rút gọn:

Các thành tựu chính của cách mạng công nghiệp ở Anh bao gồm:

+ Máy kéo sợi Gien-ni (1764) của Giêm Ha-gri-vơ.

+ Máy kéo sợi chạy bằng sức nước (1769) của Ác-crai-tơ.

+ Cải tiến máy kéo sợi (1779) của Crôm-tơn.

+ Máy dệt chạy bằng sức nước (1785) của Ét-mơn Các-rai, tăng năng suất 40 lần.

+ Máy hơi nước (1784) của Giêm Oát.

+ Đầu máy xe lửa đầu tiên (1814) của Xti-phen-xơn.

+ Đường sắt Man-chét-xto - Li-vơ-pun (1825).

Thành tựu tiêu biểu nhất là máy hơi nước vì nó giúp công nghiệp không còn phụ thuộc vào nguồn nước, mở ra kỷ nguyên mới cho sản xuất công nghiệp.

II. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LAN RA CÁC NƯỚC CHÂU ÂU VÀ MỸ

Câu hỏi: Hãy nêu những thành tựu của cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đức và Mỹ. 

Giải rút gọn:

Cách mạng công nghiệp đã mang lại những thành tựu đáng kể ở Pháp, Đức và Mỹ:

+ Pháp: Phát triển công nghiệp nhẹ từ những năm 1830 đến 1870.

+ Đức: Tập trung vào công nghiệp nặng như luyện kim và hóa chất từ những năm 1840.

+ Mỹ: Phát minh máy tách hạt bông (1793), máy thu hoạch bông (1831), và sự phát triển của công nghiệp đường sắt, khai mỏ, luyện kim, đóng tàu.

III. NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP ĐỐI VỚI SẢN XUẤT VÀ XÃ HỘI.

Câu hỏi: Khai thác tư liệu trên và hình 3.5 cho em biết mặt trái của cách mạng công nghiệp là gì?

Giải rút gọn:

Mặt trái của cách mạng công nghiệp bao gồm:

+ Ô nhiễm môi trường.

+ Bóc lột sức lao động của phụ nữ và trẻ em.

+ Mâu thuẫn xã hội và đấu tranh giai cấp tăng cao.

+ Xâm chiếm và tranh giành thuộc địa.

Câu hỏi: Hãy trình bày những tác động của cách mạng công nghiệp đối với sản xuất và xã hội.

Giải rút gọn:

Tác động của cách mạng công nghiệp lên sản xuất và xã hội bao gồm:

+ Kinh tế: Sự xuất hiện của trung tâm công nghiệp mới, tăng năng suất lao động, và thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp và giao thông vận tải.

+ Xã hội: Hình thành hai giai cấp tư sản và vô sản, tăng cường bóc lột và mâu thuẫn giai cấp.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Lập bảng hệ thống những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ở các nước châu Âu và Mỹ.

Giải rút gọn:

Câu hỏi: Có ý kiến cho rằng: "Xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp là nhờ cách mạng công nghiệp". Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

Giải rút gọn:

Tôi đồng ý rằng cách mạng công nghiệp đã chuyển đổi xã hội từ nông nghiệp sang công nghiệp bởi vì nó đã:

+ Thay đổi cơ bản các điều kiện kinh tế - xã hội, văn hóa, khoa học kỹ thuật.

+ Giảm sự phụ thuộc vào thiên nhiên nhờ máy móc.

+ Mở rộng thương mại và giao thông, thúc đẩy phát triển kinh tế.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Theo em, nếu con người không sáng tạo ra những loại máy móc dùng trong sản xuất hoặc những phương tiện giao thông hiện đại như tàu hoả, tàu thuỷ,... thì hoạt động sản xuất và cuộc sống của chúng ta sẽ thế nào?

Giải rút gọn:

Không có máy móc và phương tiện hiện đại, sản xuất kém hiệu quả, phụ thuộc vào sức người và tự nhiên. Di chuyển và vận chuyển khó khăn, không thể di chuyển xa hoặc mất nhiều thời gian. Cuộc sống không thể phát triển và tiến bộ.

Câu hỏi: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet về một thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX và viết bài giới thiệu (khoảng 200 chữ) về thành tựu đó.

Giải rút gọn:

Gợi ý:

Động cơ hơi nước Boulton-Watt, phát minh vào năm 1776, là một bước đột phá trong cách mạng công nghiệp. Sản phẩm của sự hợp tác giữa James Watt và Matthew Boulton, động cơ này không chỉ cải thiện hiệu quả sản xuất mà còn cho phép điều chỉnh tốc độ máy thông qua bộ điều tốc ly tâm. Sự cải tiến này đã mở đường cho việc sử dụng máy móc trong sản xuất hàng loạt, từ khai thác mỏ đến dệt may, và thúc đẩy sự phát triển công nghiệp không chỉ ở Anh mà còn trên toàn thế giới. Động cơ hơi nước cũng đã thúc đẩy sự phát triển của ngành giao thông vận tải, với việc lắp đặt vào đầu máy xe lửa và tàu thủy vào đầu thế kỷ 19, làm thay đổi cách thức vận chuyển và giao lưu kinh tế toàn cầu.