Slide bài giảng Địa lí 12 chân trời Bài 5: Vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường (phần 1)

Tóm lược nội dung

BÀI 5. VẤN ĐỀ SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

MỞ ĐẦU

Nước ta có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng nhưng một số loại đang có dấu hiệu bị suy giảm do khai thác quá mức; môi trường một số nơi cũng bị ô nhiễm do hoạt động sản xuất và đời sống. Vậy, hiện trạng tài nguyên và môi trường ở nước ta như thế nào? Cần những giải pháp gì để sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường?

Bài làm rút gọn:

I. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Câu hỏi: Dựa vào hình 5.1, 5.2 và thông tin trong bài, hãy trình bày hiện trạng và nguyên nhân của sự suy giảm một số loại tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.

Bài làm rút gọn:

1. Tài nguyên sinh vật

- Hiện trạng:

+ Các hệ sinh thái tự nhiên đang giảm dẫn về quy mô và chất lượng.

+ Tổng diện tích rừng và tỉ lệ che phủ rừng ở nước ta tăng qua các năm nhưng chủ yếu là rừng trồng.

+ Số lượng loài sinh vật cũng đang bị giảm đi nhanh chóng.

+ Sự suy giảm nghiêm trọng về số lượng, thành phần loài làm mất tính da dạng di truyền, nguồn gen quý giá. 

- Nguyên nhân:

+ Do tác động của con người làm thu hẹp diện tích rừng tự nhiên, giảm tính đa dạng của sinh vật. 

+ Các loài thuỷ sinh ở nước ta bị giảm sút là hậu quả của sự khai thác quá mức và tình trạng ô nhiễm môi trường nước. 

+ Ngoài ra, tài nguyên sinh vật còn bị suy giảm do biến đổi khí hậu, thiên tai.....

2. Tài nguyên nước

- Hiện trạng:

+ Chất lượng nước mặt và nước ngầm đang bị suy giảm.

+ Tổng lượng dòng chảy mặt trên lãnh thổ nước ta trên 830 tỉ m³, trong đó hơn 60% có nguồn gốc từ bên ngoài lãnh thổ.

+ Tình trạng khô hạn dẫn đến hạ thấp mực nước sông tại một số lưu vực sông.

+ Tổng trữ lượng tiềm năng nước dưới đất khoảng 91 tỉ m³/năm, trong đó, trữ lượng có thể khai thác khoảng 22 tỉ m³/năm (nước ngọt). 

+ Tình trạng hạ thấp mực nước ngầm diễn ra ở Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và các thành phố lớn.

- Nguyên nhân:

+ Quá trình phát triển kinh tế - xã hội và gia tăng dân số, nhu cầu nước cho sản xuất và sinh hoạt ngày càng tăng, đặc biệt vào các tháng mùa khô, tình trạng cạn kiệt, khan hiếm nước diễn ra ở nhiều nơi.

3. Tài nguyên đất

- Hiện trạng:

+ Trong cơ cấu sử dụng đất năm 2021, diện tích đất nông nghiệp chiếm chủ yếu, tuy nhiên đất chưa sử dụng còn chiếm tỉ lệ khá cao.

+ Tài nguyên đất đang bị suy thoái ở nhiều nơi, thể hiện ở đất bị rửa trôi, xói mòn, bạc màu, ô nhiễm,... 

+ Diện tích đất bị suy thoái chiếm 4% tổng diện tích tự nhiên của nước ta; diện tích đất có dấu hiệu suy thoái chiếm 7,3% và diện tích đất có nguy cơ suy thoái chiếm 20,3%. 

=> Đây là vấn đề cần quan tâm ở nước ta hiện nay.

- Nguyên nhân:

+ Nguyên nhân: Do hoạt động khai thác tài nguyên thiếu hợp lí của con người; thiên tai.

Câu hỏi: Dựa thông tin trong bài, hãy nêu một số giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.

Bài làm rút gọn:

- Hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách nhằm quản lí chặt chẽ và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.

- Khai thác, sử dụng tiết kiệm và hợp lí tài nguyên, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.

- Bảo vệ, phát triển, nâng cao chất lượng rừng và tăng độ che phủ rừng, nhất là duy trì độ che phủ rừng đầu nguồn.

- Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức người dân và huy động mọi lực lượng xã hội tham gia bảo vệ, sử dụng hợp lí tài nguyên của đất nước.