HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- HS làm việc độc lập với SGK, đọc các thông tin trong mục I, trả lời câu hỏi trong hộp Dừng lại và suy ngẫm

Bệnh truyền nhiễm là gì? Khi nào bệnh truyền nhiễm trở thành đại dịch?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghiên cứu SGK, trả lời câu hỏi trong hộp Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 25.

- Thảo luận nhóm đôi trả lời CH mở rộng.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện HS giơ tay phát biểu.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận, thái độ làm việc của các HS.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

I. Khái quát về bệnh dịch:

Trả lời câu hỏi trong hộp Dừng lại và suy ngẫm

Bệnh truyền nhiễm là bệnh gây ra bởi vi sinh vật như vi khuẩn, vi nấm, kí sinh trùng hay virus và có khả năng lây truyền từ người này sang người khác hoặc từ động vật sang người.

Bệnh truyền nhiễm trở thành dịch bệnh khi bệnh lây lan nhanh chóng trong cộng đồng ở cấp độ địa phương và có chiều hướng “mất kiểm soát”. Tổ chức Y tế Thế giới (WHC) tuyên bố đại địch khi một bệnh mới xuất hiện và lây lan nhanh chóng từ châu lục này sang các châu lục khác hoặc lây lan ra toàn thế giới

Kết luận

Bệnh dịch là bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan mạnh trong cộng đồng và tạo thành dịch.

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 5 nhóm, đọc các thông tin trong mục II, III, tìm hiểu thông tin qua tài liệu khoa học, sách báo, internet,...Hoàn thành câu hỏi trong hộp Dừng lại và suy ngẫm (chuẩn bị trước tại nhà)

Nêu tác nhân gây bệnh, triệu chứng và hậu quả của một số bệnh dịch ở người.

Nhóm 1: Tìm hiểu về bệnh Cúm, bệnh chân - tay - miệng

Nhóm 2: Tìm hiểu về bệnh covid-19 và hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải

Nhóm 3: Tìm hiểu về bệnh sởi, bệnh lao phổi

Nhóm 4: Tìm hiểu về bệnh tả, lị Nhóm 5: Tìm hiểu về bệnh sốt xuất huyết và bệnh sốt rét

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghiên cứu SGK, thông tin trên sách báo, internet,..., thảo luận nhóm hoàn thành nhiệm vụ học tập, trả lời câu hỏi trong hộp Dừng lại và suy ngẫm

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện HS báo cáo kết quả.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả, thái độ làm việc của các HS.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

II. Một số bệnh dịch phổ biến ở người:

Bệnh cúm

Bệnh tay – chân– miệng

Bệnh sốt xuất huyết

Bệnh Covid-19

Bệnh sởi

Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS)

Bệnh lao phổi

Bệnh tả

Bệnh lị

Bệnh sốt rét,...

III. Tác nhân gây bệnh:

1. Virus

2. Vi khuẩn

3. Nấm

4. Kí sinh trùng

Dừng lại và suy ngẫm

(Tham khảo bên dưới HĐ)

Kết luận

Mỗi bệnh dịch có biểu hiện khác nhau nhưng chúng đều gây ra những thiệt hại về sức khỏe và kinh tế

Tác nhân gây bệnh dịch có thể là virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm.

Bệnh dịch

Tác nhân gây bệnh

Triệu chứng

Hậu quả

Bệnh cúm

Virus Influenza orthomyxo thuộc họ Orthomyxoviridae (virus cúm A, virus cúm B,…).

Sốt cao, ớn lạnh, cơ thể đau nhức, nhức đầu, mệt mỏi, ho, đau họng, chảy nước mũi, có thể bị tiêu chảy,…

Bệnh cúm có thể tự khỏi nhưng cũng có trường hợp trở nặng gây tử vong. Lịch sử thế giới ghi nhận nhiều đại dịch cúm cướp đi mạng sống của hàng triệu người.

Bệnh tay – chân– miệng

Tác nhân gây bệnh chủ yếu là 2 loại virus đường ruột Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71.

Sốt nhẹ hoặc sốt cao, mệt mỏi, đau họng, tiêu chảy, phát ban dạng phỏng nước ở da lòng bàn tay, lòng bàn chân, bên trong miệng của trẻ em, đầu gối và mông,…

Đa số trẻ em mắc bệnh có diễn biến nhẹ tự khỏi sau 5 – 7 ngày. Tuy nhiên, một số trường hợp có biến chứng nguy hiểm như viêm cơ tim, suy tim, viêm phổi, phù phổi cấp, suy hô hấp, viêm não, viêm màng não, rối loạn tri giác, mê sảng,… thậm chí tử vong.

Bệnh sởi

Virus Paramyxovirus thuộc họ Paramyxoviridae.

Sốt, đau họng, ho khan, chảy nước mũi, viêm kết mạc mắt, đôi khi tiêu chảy, phát ban (ban dạng sần gồ lên bề mặt da) xuất hiện sau 3 – 5 ngày kể từ khi khởi phát triệu chứng, ban bắt đầu từ vùng sau tai, lan ra mặt, lan dần xuống ngực, bụng và toàn thân, sau khi hết ban để lại vết thâm da.

Bệnh có thể dẫn đến biến chứng như viêm phế quản - phổi, viêm ruột, viêm tai giữa, viêm màng não, viêm não,… thậm chí tử vong.

Bệnh sốt xuất huyết

Virus Dengue thuộc họ Flaviviridae

Sốt cao cấp tính, đau đầu, đau cơ, buồn nôn và nôn, da xung huyết, mặt và mắt đỏ. Bệnh nặng hơn biểu hiện xuất huyết với nhiều dạng khác nhau như xuất huyết dưới da, chảy máu mũi, phân đen do xuất huyết nội tạng.

Sốt xuất huyết nặng có thể gây sốc do giảm lượng máu lưu hành, giảm huyết áp, truỵ tim, thậm chí tử vong.

Bệnh

Covid-19

Virus SAR-CoV-2

Sốt, ho, đau họng, đau nhức cơ, đau khớp, chảy nước mũi, mệt mỏi, mất khứu giác, vị giác,… Bệnh nặng có thể gây khó thở, viêm phổi, suy hô hấp, thậm chí tử vong.

Bệnh có tốc độ lây lan nhanh chóng trên toàn thế giới gây ra đại dịch làm chết hàng triệu người.

Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS)

Virus HIV

Triệu chứng ở giai đoạn đầu: Sốt, ớn lạnh, mệt mỏi, đau nhức người, đau đầu, đau khớp và cơ bắp, đau họng gây khó nuốt, ho khan, sưng hạch, cổ, nách và bẹn, phát ban đỏ ở da kèm theo ngứa, buồn nôn, tiêu chảy. Ngoài ra, một số ít triệu chứng có thể xảy ra như sụt cân không rõ nguyên nhân, nhiễm nấm, tưa miệng, rối loạn kinh nguyệt ở nữ.

HIV xâm nhập làm suy yếu hệ miễn dịch. Kết quả dẫn đến người bệnh mắc nhiều loại bệnh cơ hội như lao, thương hàn, tiêu chảy, viêm não, viêm phổi, ung thư,… khiến sức khỏe suy kiệt và tử vong.

Sốt rét

Có 5 loài ký sinh trùng gây bệnh sốt rét thuộc họ Plasmodium) ở người gồm: P.vivax, P.falciparum, P.malariae, P.ovale

P. knowlesi

Những ký sinh trùng này truyền bệnh thông qua vật chủ trung gian là muỗi Anophen (Anopheles).

sốt, ớn lạnh, đau đầu, đau bụng, mệt mỏi, thở nhanh, nhịp tim nhanh, ho, mệt mỏi, đau cơ khớp, tiêu chảy, nặng có thể bị rối loạn ý thức (mơ sảng, nói lẩm bẩm, ngủ li bì), rối loạn tiêu hóa (ói mửa, buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng), đau đầu dữ dội, nhìn lờ đờ, da tái xanh, ...

Sốt rét thể não

Phù phổi

Suy nội tạng

Thiếu máu

Hạ đường huyết,...

Bệnh sốt rét nặng có thể tiến triển rất nhanh chóng và sớm tử vong trong vài giờ đến vài ngày.

…

…

…

…