Soạn giáo án chuyên đề Kinh tế pháp luật 11 CTST chuyên đề 2 Bài 4: Một số chế định của pháp luật dân sự về hợp đồng dân sự, nghĩa vụ dân sự, thừa kế, hôn nhân và gia đình (P1)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc các thông tin, trường hợp trong CĐHT trang 32 - 34 và thực hiện các yêu cầu:

+ Nêu khái niệm hợp đồng dân sự và những hình thức của hợp đồng dân sự.

+ Hãy chỉ ra loại hợp đồng dân sự trong các trường hợp nêu trên.

+ Hãy kể tên một số loại hợp đồng dân sự khác mà em biết.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc các thông tin, trường hợp trong sách.

- GV tổ chức cho các nhóm HS trả lời từng câu hỏi, thực hiện từng yêu cầu.

- GV quan sát HS làm việc và hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi đại diện các nhóm trả lời và các bạn trong lớp nhận xét ý kiến trả lời của bạn mình.

- GV có thể dựa vào kết quả quan sát các nhóm thực hiện nhiệm vụ để mời theo tinh thần xung phong hoặc chỉ định các nhóm trả lời.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang hoạt động tiếp theo.

1. Một số quy định cơ bản của pháp luật về hợp đồng dân sự

- Khái niệm: Hợp đồng dân sự là thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Các hình thức của hợp đồng dân sự: bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.

- Loại hợp đồng dân sự trong các trường hợp:

+ Trường hợp 1: hợp đồng mua bán tài sản;

+ Trường hợp 2: hợp đồng gửi giữ tài sản;

+ Trường hợp 3: hợp đồng sửa chữa tài sản.

- Một số loại hợp đồng dân sự khác: hợp đồng tặng cho tài sản; hợp đồng trao đổi tài sản; hợp đồng vay tài sản; hợp đồng thuê tài sản; hợp đồng mượn tài sản; hợp đồng về quyền sử dụng đất; hợp đồng dịch vụ; hợp đồng vận chuyển hành khách; hợp đồng vận chuyển tài sản; hợp đồng gia công; hợp đồng ủy quyền;…

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc các thông tin, trường hợp trong CĐHT trang 34 - 35 để trả lời các câu hỏi:

+ Nghĩa vụ dân sự là gì? Nghĩa vụ dân sự phát sinh từ những căn cứ nào?

+ Có những biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ nào?

+ Trong các trường hợp trên, các nhân vật có nghĩa vụ gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện từng yêu cầu theo hướng dẫn của GV.

- Trong quá trình HS đọc các thông tin, trường hợp, GV quan sát HS làm việc và hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 - 3 HS trả lời câu hỏi.

- HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV có thể dựa vào kết quả quan sát các nhóm thực hiện nhiệm vụ để mời theo tinh thần xung phong hoặc chỉ định các nhóm trả lời.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV kết luận, đánh giá câu trả lời của HS.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

2. Một số quy định cơ bản của pháp luật về nghĩa vụ dân sự

- Nghĩa vụ dân sự là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện công việc hoặc không được thực hiện công việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác. Nghĩa vụ dân sự phát sinh từ những căn cứ sau: hợp đồng, hành vi pháp lí đơn phương, thực hiện công việc không có ủy quyền, chiếm hữu, sử dụng tài sản hoặc được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật, gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật, căn cứ khác do pháp luật quy định.

- Các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bao gồm: cầm cố tài sản; thế chấp tài sản; đặt cọc; kí cược; kí quỹ; bảo lưu quyền sở hữu; bảo lãnh; tín chấp; cầm giữ tài sản.

- Nghĩa vụ của nhân vật trong các trường hợp:

+ Trường hợp 1: Bà M là bên bán, có nghĩa vụ phải giao xe cho bên mua (ông K) theo đúng điều khoản đã thỏa thuận; ông K là bên mua, có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ số tiền theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng.

+ Trường hợp 2: Ông D gây thiệt hại cho chị H nên ông có nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại cho chị H (đây là nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng).

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm, đọc các thông tin, trường hợp trong CĐHT trang 35 - 37 để trả lời câu hỏi:

+ Thừa kế là gì? Có những trường hợp thừa kế nào?

+ Người thừa kế của ông P gồm những ai?

+ Bà A có quyền lập di chúc với nội dung như trên không? Vì sao?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm HS thảo luận, suy nghĩ để trả lời từng câu hỏi.

- Trong quá trình HS đọc các thông tin, trường hợp, GV quan sát HS làm việc và hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi đại diện các nhóm trả lời.

- HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV có thể dựa vào kết quả quan sát các nhóm thực hiện nhiệm vụ để mời theo tinh thần xung phong hoặc chỉ định các nhóm trả lời.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV kết luận, đánh giá câu trả lời của HS.

- GV chuyển sang nội dung mới.

3. Một số quy định cơ bản của pháp luật về thừa kế

- Thừa kế là sự chuyển dịch tài sản của người chết cho những người còn sống. Các trường hợp thừa kế: thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.

- Người thừa kế của ông P gồm hai người con còn sống, còn người con đã chết không được thừa kế vì theo quy định tại Điều 613 Bộ luật Dân sự năm 2015, “người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế”.

- Bà A có quyền lập di chúc để lại một phần tài sản cho các con và một phần tặng cho Trung tâm Bảo trợ và Chăm sóc trẻ em X. Vì theo quy định tại Điều 626 Bộ luật Dân sự năm 2015, người lập di chúc có quyền “chỉ định người thừa kế”, “phân định phần di sản cho từng người thừa kế”, “dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng”.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm, đọc các thông tin, trường hợp trong CĐHT trang 37 - 40 để thực hiện các yêu cầu:

+ Nêu quy định của pháp luật về quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản giữa vợ và chồng, giữa các thành viên trong gia đình.

+ Cho biết hành vi của những nhân vật trong các trường hợp trên phù hợp với quy định nào của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm HS thảo luận, suy nghĩ để trả lời từng câu hỏi.

- Trong quá trình HS đọc các thông tin, trường hợp, GV quan sát HS làm việc và hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi đại diện các nhóm trả lời.

- HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV có thể dựa vào kết quả quan sát các nhóm thực hiện nhiệm vụ để mời theo tinh thần xung phong hoặc chỉ định các nhóm trả lời.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV kết luận, đánh giá câu trả lời của HS.

- GV chuyển sang nội dung mới.

4. Một số quy định cơ bản của pháp luật về hôn nhân và gia đình

- Quy định của pháp luật về quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản giữa vợ và chồng, giữa các thành viên trong gia đình:

+ Quan hệ nhân thân giữa vợ chồng: Điều 39 Bộ luật Dân sự năm 2015; Điều 17, 19, 21, 22, 23 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;

+ Quan hệ tài sản giữa vợ chồng: Điều 28, 79 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.

+ Quan hệ giữa cha mẹ và con: Điều 69, 70 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;

+ Quan hệ giữa các thành viên khác trong gia đình: Điều 104, 105, 106 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.

- Hành vi của nhân vật phù hợp với quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình:

+ Trường hợp 1: Hành vi của nhân vật phù hợp với quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình về quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản giữa vợ chồng.

- Trường hợp 2: Hành vi của nhân vật phù hợp với quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình về quan hệ giữa cha mẹ và con, ông bà và cháu.