Bài giảng điện tử dạy thêm Ngữ văn 12 CD bài 2: Thực thi công lí (Trích Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ - Sếch-xpia)

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

LÀM VIỆC CÁ NHÂN: Các em hãy tham gia trò chơi nhìn hình đoán tên các diễn viên hài kịch nổi tiếng. Bạn nào đoán được đúng và nhiều nhất sẽ được thưởng điểm học tập.

Hình 1: Sác-lô

Hình 2: Nghệ sĩ Xuân Hinh

Hình 3: Kéo co

Hình 4: Mr.Bean

Hình 5: Nghệ sĩ Quốc Anh

BÀI 2: HÀI KỊCH

Ôn tập văn bản 2: Thực thi công lí

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

Nhắc lại kiến thức

• Tác giả và xuất xứ đoạn trích.
• Ôn tập đặc điểm của hài kịch trong đoạn trích.
• Tổng kết

02

Củng cố kiến thức

03

Vận dụng

• Nhiệm vụ 1:Trả lời câu hỏi trắc nghiệm.
• Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản

01

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

1. Tác giả và xuất xứ đoạn trích

Nhắc lại một số hiểu biết của em về tác giả Uy-li-am Sếch-xpia và xuất xứ văn bản “Thực thi công lí”.

LÀM VIỆC CẶP ĐÔI

a. Tác giả

• Tên khai sinh: Uy-li-am Sếch-xpia (1564 - 1616).
• Là nhà văn vĩ đại nhất của Anh và nhà viết kịch đi trước thời đại .
• Ông được vinh danh là nhà thơ tiêu biểu của nước Anh và là “Thi sĩ của dòng sông Avon”.
• Sự nghiệp văn chương: vô cùng đồ sộ, phong phú.

Cảnh I, hồi bốn, trích “Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ”.

?

b. Xuất xứ đoạn trích

Chỉ ra và nêu nhận xét về xung đột kịch. Cách giải quyết xung đột ra sao? Cảm xúc của người đọc diễn biến như thế nào theo mức độ phát triển của xung đột?

Nêu nhận xét của em về nghệ thuật xây dựng nhân vật Sai-lốc và Poóc-xi-a.

2. Ôn tập đặc điểm của hài kịch trong đoạn trích

Xung đột kịch diễn ra giữa Poóc-xi-a và người lái buôn Sai-lốc.

Xung đột xoay quanh việc giải quyết vụ kiện của Sai-lốc với An-tô-ni-ô.

Sai-lốc cho An-tô-ni-ô vay tiền nhưng đến hạn An-tô-ni-ô không trả được. Sai-lốc muốn thực hiện hình phạt lấy một cân thịt trên cơ thể của An-tô-ni-ô.

a. Xung đột kịch

Khi Sai-lốc biết mình phải khoan hồng với vụ kiện tại phiên tòa xét xử; yêu cầu đòi hỏi công lý và thi hành các điều khoản của việc văn kiện.

• Đỉnh điểm của xung đột:

• Giải quyết xung đột:

Poóc-xi-a đã đưa ra những lí lẽ để chứng minh rằng văn kế đã kí của Sai- lốc và Ba-sa-nhi-ô.

Sai-lốc không có quyền thực hiện hình phạt ấy và thậm chí tất cả tài sản của Sai-lốc sẽ bị tịch thu theo quy định của pháp luật.

Cảm xúc của người đọc theo mức độ phát triển của xung đột: hồi hộp, lo lắng, mong chờ xem cách xử lý Poóc-xi-a đối với những lý lẽ của Sai-lốc về việc yêu cầu thực thi công lý theo văn khế.

Poóc-xi-a đưa ra những chứng minh rằng “tờ văn khế không cho Sai-lốc lấy được một giọt máu nào, Sai- lốc chỉ được lấy một cân thịt.”

Cuối cùng, Poóc- xi-a luận thêm một tội tử hình cho Sai-lốc vì đã mưu mô trực tiếp hoặc gián tiếp phạm đến tính mạng của người khác.

Sai-lốc sẽ bị tịch thu theo pháp luật Vơ-ni-dơ để sung công  khiến cho Sai lốc buộc phải chấp nhận rằng chỉ cần hoàn lại gấp 3 số tiền thì sẽ buông tha cho Ba-sa-ni-ô.

• Giải quyết xung đột:

Người đọc cảm thấy hả hê trước số phận của tên người buôn tham lam, phản diện và khâm phục trước sự thông minh, gan dạ của nàng Poóc-xi-a.

b. Nghệ thuật xây dựng nhân vật

Nhân vật Sai-lốc

Thủ pháp trào phúng: Sai-lốc tự bản thân phải cầu xin quan tòa nhưng vì bản chất tham lam nên kết quả không nhận lại được gì.

Mỗi khi cất lời ca tụng vị quan tòa, người đọc có thể hình dung nhân vật Sai lốc với tâm trạng ung dung, giọng điệu thì nịnh bợ, cử chỉ thành khẩn, kính trọng khi đưa văn khế với người vị quan tòa.

• Dùng chính lời văn của pháp luật để thực thi công lí đúng như yêu cầu của Sai-lốc  cho Sai-lốc phải chấp nhận sự thật này.
• Là một cô gái đầy thông minh và tự tin:

Nhân vật Poóc-xi-a

sử dụng những lí lẽ xác đáng

lập luận chính xác để chiến thắng Sai-lốc

• Hành động kịch của Poóc-xi-a là hành động kịch qua lời thoại  hành động bên ngoài được thể hiện qua lời nói.

Làm việc nhóm đôi: Nhắc lại phần tổng kết về nội dung và nghệ thuật của trích đoạn kịch “Thực thi công lí”

3. Tổng kết

a. Nội dung

Phê phán những kẻ tham lam, độc ác.

Ca ngợi những con người thông minh, khôn khéo, thượng tôn pháp luật.

b. Nghệ thuật

Khắc họa tính cách bản chất tham lam, độc ác của nhân vật thông qua lời nói, hành động.

Dựng lên lớp mâu thuẫn hài kịch sinh động, hấp dẫn.

Thủ pháp trào phúng.

02

HOẠT ĐỘNG CỦNG CỐ KIẾN THỨC

Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Tính cách của Sai-lốc trong đoạn trích “Thực thi công lí” như thế nào?

A. Tham lam, keo kiệt, độc ác.

C. Nhút nhát, yếu đuối,

hướng nội.

B. Vui vẻ, hòa đồng, thân thiện.

D. Nóng vội, hấp tấp, thiếu trung thực.

A. Tham lam, keo kiệt, độc ác.

Câu 2: Đoạn trích “Thực thi công lí” kể về chuyện gì?

A. Cuộc thương lượng giữa Póoc-xi-a và Antonio để tìm cách cứu Antonio khỏi khoản nợ.

C. Cuộc tranh luận pháp lý giữa Póoc-xi-a và An-tô-ni-ô về việc trả nợ.

B. Cuộc gặp gỡ của Sai-lốc và An-tô-ni-ô trước khi phiên toà diễn ra.

D. Cuộc đối mặt của Póoc-xi-a với Sai-lốc tại phiên toà.

D. Cuộc đối mặt của Póoc-xi-a với Sai-lốc tại phiên toà.

Câu 3: Đoạn trích sử dụng kiểu lời thoại nào?

A. Độc thoại

C. Độc thoại nội tâm

B. Đối thoại

D. Tường thuật

B. Đối thoại

Câu 4: Hành động kịch chính của Poóc-xi-a trong đoạn trích là gì?

A. Buộc tội Sai-lốc.

C. Bảo vệ An-tô-ni-ô.

B. Thuyết phục Sai-lốc đưa đến sự khoan hồng.

D. Tuyên án Sai-lốc.

B. Thuyết phục Sai-lốc đưa đến sự khoan hồng.

Câu 5: Lời tuyên án của Poóc-xi-a đối với Sai-lốc là gì?

A. Tịch thu toàn bộ tài sản.

C. Tha bổng.

B. Tịch thu một nửa tài sản và sung công nửa còn lại.

D. Phạt tù.

D. Phạt tù.

Câu 1: Phân tích ý nghĩa chủ đề của văn bản “Thực thi công lí”.

Câu 2: Theo em, tinh thần nhân văn nào đã được thể hiện trong văn bản “Thực thi công lí” nói riêng và tác phẩm “Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ” nói chung?

Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản

Công lý và lòng khoan dung

Vở kịch đặt ra câu hỏi về công lý và lòng khoan dung.

Cuộc đối đầu giữa Sai-lốc và An-tô-ni-ô trong phiên tòa thể hiện sự xung đột giữa luật pháp cứng nhắc, giáo điều và lòng nhân ái.

Đáp án câu 1: Đoạn trích xoay quanh những chủ đề sau

Tiền bạc và giá trị con người

Vở kịch khám phá mối quan hệ giữa tiền bạc và giá trị con người.

Sai-lốc, một người cho vay nặng lãi, coi trọng tiền bạc hơn mọi thứ, còn An-tô-ni-ô và Ba-sa-ni-ô coi trọng tình bạn và tình yêu hơn tiền bạc.

Đáp án câu 1: Đoạn trích xoay quanh những chủ đề sau

Tóm lại, tác phẩm “Thực thi công lí” nói riêng, “Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ” nói chung, đã phản ánh nhiều khía cạnh của cuộc sống và con người. Qua những tình huống kịch tính và các mối quan hệ phức tạp, Sếch-xpia đã sáng tác một tác phẩm giàu giá trị nhân văn và đạo đức.

ĐÁP ÁN CÂU 2

Tinh thần nhân văn là mạch cảm xúc mãnh liệt, say đắm xuyên suốt tác phẩm

Lấy vẻ đẹp con người làm đối tượng chủ yếu để khai thác và thể hiện.

Đề cao vẻ đẹp của con người và lấy vẻ đẹp đó làm tiêu chuẩn để nhìn nhận, đánh giá về sự vật, hiện tượng theo xu hướng bảo vệ cái đẹp, cái cao cả của con người.

ĐÁP ÁN CÂU 2

Cội nguồn của cảm hứng nhân văn đó là:

Xuất phát từ tấm lòng yêu thương, tin tưởng.

Ca ngợi vẻ đẹp của con người về cả ngoại hình lẫn nhân cách, về trí tuệ lẫn tâm hồn, về ước mơ và hành động.

ĐÁP ÁN CÂU 2

Tinh thần nhân văn được thể hiện ở hai phương diện

Tấm lòng ca ngợi, trân trọng dành cho con người và tấm lòng tin yêu, lạc quan đối với cuộc sống.

Cảm hứng phê phán xã hội phong kiến, xã hội tích lũy tư bản.

03

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Nhiệm vụ 1: Đọc ngữ liệu và trả lời câu hỏi

NGỮ LIỆU 1

HỒI II

Lớp 8

Phó may, Thợ phụ mang bộ lễ phục của ông Giuốc-đanh.

Ông Giuốc-đanh, Gia nhân

Ông Giuốc-đanh: – A! Bác đã tới đấy à? Tôi sắp phát khùng lên vì bác đây.

Phó may: – Tôi không làm sao đến sớm hơn được, ấy là tôi đã cho hai chục chú thợ phụ xúm lại bộ lễ phục của ngài đấy.

Ông Giuốc-đanh: – Đôi bít tất lụa bác gửi đến cho tôi chật quá, tôi khổ sở vô cùng mới xỏ chân vào được và đã đứt mất hai mắt rồi.

Phó may: – Rồi nó dãn ra thì lại rộng quá ấy chứ.

Ông Giuốc-đanh: – Phải, nếu tôi cứ làm đứt mãi các mắt thì sẽ rộng thật. Lại đôi giày bác bảo đóng cho tôi làm tôi đau chân ghê gớm.

Phó may: – Thưa ngài, đâu có.

Ông Giuốc-đanh: – Đâu có là thế nào!

Phó may: – Không, đôi giày không làm ngài đau đâu mà.

Ông Giuốc-đanh: – Tôi, tôi bảo là nó làm tôi đau.

Phó may: – Ngài cứ tưởng tượng ra thế.

Ông Giuốc-đanh: – Tôi tưởng tượng ra thế vì tôi thấy thế. Bác này lí luận hay nhỉ!

Phó may: – Thưa, đây là bộ lễ phục đẹp nhất triều đình và may vừa mắt nhất. Sáng chế ra được một bộ lễ phục trang nghiêm mà không phải màu đen' thật là tuyệt tác. Tôi thách các thợ giỏi nhất mà làm nổi đấy.

Ông Giuốc-đanh: – Thế này là thế nào? Bác may hoa ngược mất rồi!

Phó may: – Nào ngài có bảo là ngài muốn may xuôi hoa đâu!

Ông Giuốc-đanh: – Lại cần phải bảo may hoa xuôi ư?

Phó may: – Vâng, phải bảo chứ. Vì những người quý phái đều mặc như thế cả.

Ông Giuốc-đanh: – Những người quý phái mặc áo ngược hoa ư?

Phó may: – Thưa ngài, vâng.

Ông Giuốc-đanh: – Phân trời sáng Ô! Thế thì bộ áo này may được đấy.

Phó may: – Nếu ngài muốn thì tôi sẽ xin may hoa xuôi lại thôi mà.

Ông Giuốc-đanh: – Không, không.

Phó may: – Xin ngài cứ việc bảo.

Ông Giuốc-đanh: – Bác may thế này được rồi. Bác cho rằng tôi mặc áo này có vừa vặn không?

Phó may: – Còn phải nói! Tôi đổ hoạ sĩ nào lấy bút mà vẽ hầu ngài bộ áo vừa khít hơn được. Ở nhà tôi có một chú thợ phụ may quần cộc thì tài nhất thiên hạ; và một chú khác là anh hùng của thời đại về may áo chẽn đấy.

Ông Giuốc-đanh: – Bộ tóc giả và lông đính mũ có được chững chạc không?

Phó may: – Chững chạc tuốt!

Ông Giuốc-đanh: – (nhìn áo của bác phó may) Ô kìa, bác phó! Vải này là thứ hàng tôi đưa bác may bộ lễ phục trước của tôi đây mà. Tôi nhận ra đúng nó rồi.

Phó may: – Chẳng là thứ hàng đẹp quá nên tôi đã gạn lại một áo để mặc.

Ông Giuốc-đanh: – Đành là đẹp, nhưng đáng lẽ đừng gạn vào áo của tôi mới phải.

Phó may: – Mời ngài mặc thử bộ lễ phục chứ ạ?

Ông Giuốc-đanh: – Ừ, đưa đây tôi.

Phó may: – Khoan đã, không thể mặc như thể được. Thứ áo này phải mặc đúng thể thức, tôi có đem người đến để mặc hầu ngài theo nhịp điệu. Ở này! Vào đây, các chú. Các chú hãy mặc bộ lễ phục này hầu ngài theo cách thức mặc cho các nhà quý phái.

Bốn chú thợ phụ ra, hai chú cởi tuột quần cộc của ông Giuốc-đanh mặc lúc tập kiếm vừa rồi, hai chú thì lột áo ngắn rồi họ mặc bộ lễ phục mới vào cho ông. Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục xong, đi đi lại lại giữa đám thợ, phô áo mới cho họ xem có được không. Cởi áo, mặc áo, chân bước, miệng nói, tất cả đều theo nhịp của dàn nhạc.

Thợ phụ: – Bẩm ông lớn, xin ông lớn ban cho anh em ít tiền uống rượu.

Ông Giuốc-đanh: – Anh gọi ta là gì?

Thợ phụ: – Bẩm, ông lớn ạ.

Ông Giuốc-đanh: – Ông lớn ư? Ấy đấy, ăn mặc theo lối quý phái thì thể đấy! Còn cứ bo bo giữ kiểu áo quần trưởng giả thì đời nào được gọi là “ông lớn”. Đây, ta thưởng về tiếng “ông lớn” đây này!

Thợ phụ: – Bẩm cụ lớn, anh em chúng tôi đội ơn cụ lớn lắm lắm.

Ông Giuốc-đanh: – “Cụ lớn”, ồ, ồ, cụ lớn! Chú mày thong thả tí đã. Cái tiếng “cụ lớn” đáng thưởng lắm. “Cụ lớn” không phải là một tiếng tầm thường đâu nhé. Này, cụ lớn thưởng cho các chú đây.

Thợ phụ: – Dám bẩm đức ông, anh em chúng tôi sẽ đi uống rượu chúc sức khoẻ đức ông.

Ông Giuốc-đanh: – Lại “đức ông" nữa! Hà hà! Hà hà! Các chú hãy đợi tí, đừng đi vội. Ta là đức ông kia mà! (nói riêng) Của đáng tội, nếu nó tôn ta lên bậc tướng công, thì nó sẽ được cả túi tiền mất. Đây nữa này, thưởng cho chú về tiếng “đức ông” đấy nhé.

Thợ phụ: – Dạ, bẩm đức ông, anh em chúng tôi xin bái tạ ơn người.

Ông Giuốc-đanh: – (nói riêng) Nó như thế là phải chăng, nếu không ta đến mất mất tong cả tiền cho nó thôi.

Bốn người thợ phụ vui mừng nhảy múa.

(In trong Tuyển tập kịch Mô-li-e)

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------