Bài giảng điện tử dạy thêm Ngữ văn 12 CD bài 1: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM

ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Sau khi học “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” em cảm nhận thế nào về nhân vật Ngô Tử Văn?

Bài 1: Truyện truyền kì và truyện ngắn hiện đại

Ôn tập văn bản 1

CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN

I.

Nhắc lại kiến thức chung

Phân tích văn bản

Tổng kết

NỘI DUNG BÀI HỌC

• Tác giả
• Tác phẩm
• Cốt truyện và chủ đề
• Nội dung
• Nghệ thuật

NHẮC LẠI KIẾN THỨC CHUNG

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Nhắc lại một số hiểu biết về tác giả Nguyễn Dữ và tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”?
• Tóm tắt cốt truyện và xác định chủ đề của tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”?

1. Tác giả

Nguyễn Dữ

• Quê quán: Hải Dương.
• Ông sống vào nửa đầu thế kỉ XVI.
• Từng là học trò của Tuyết Giang Phu Tử Nguyễn Bỉnh Khiêm.
• Ông học rộng, tài cao, làm quan một năm rồi sống ẩn dật ở vùng núi rừng Thanh Hóa.

2. Tác phẩm

• Ra đời nửa đầu thế kỉ XVI.
• Là một trong số 20 truyện của tập “Truyền kì mạn lục”.
• Viết bằng chữ Hán.
• Là tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Dữ.
• Được đánh giá là “Thiên cổ kì bút”.

Ngô Tử Văn nổi tiếng ở đất Lạng Giang

Là kẻ khảng khái, chính trực

Ngô Tử Văn đốt đền thiêng ở quê

Vì có một tên hung thần ở gần đền hay tác oai tác quái

3. Cốt truyện và chủ đề

a. Tóm tắt

Sau khi đốt đền, Ngô Tử Văn bị hung thần đe dọa

Chàng được Thổ Thần mách bảo

Tử Văn bị quỷ sứ bắt xuống âm phủ

Trước mặt Diêm Vương, chàng tố cáo tội ác của hung thần

Sau khi chứng thực, Diêm Vương trừng trị tên hung thần

Tử Văn trở về dương gian và được tiến cử giữ chức phán sự đền Tản Viên

b. Chủ đề

Đề cao tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân qua hình tượng Ngô Tử Văn.

Thể hiện khát vọng công lí, niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định sẽ chiến thắng.

PHÂN TÍCH VĂN BẢN

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Nhân vật Ngô Tử Văn hiện lên như thế nào?
• Điểm nhìn và chức năng của người kể chuyện trong tác phẩm?

1. Nhân vật Ngô Tử Văn

Tên họ: Ngô Tử Văn tên là Soạn.

Quê quán: Huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang.

Tính tình: khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà không chịu được.

Cách mở đầu trực tiếp ngắn gọn theo mô tuýp truyền thống của văn học trung đại.

Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

Nguyên nhân: Tức giận trước sự tác oai tác quái của hồn ma tên tướng giặc.

Hành động: Tắm rửa sạch sẽ, khấn trời trước khi đốt đền.

Thể hiện muốn lấy lòng trong sạch bảo vệ bình yên cho người dân.

Ngô Tử Văn

Mong muốn sự chân thành của mình sẽ được trời thấu hiểu.

Thể hiện hành động chính nghĩa của bản thân.

• Ngô Tử Văn là người cương trực, dũng cảm vì dân mà trừ bạo.
• Thể hiện tinh thần dân tộc, bảo vệ thổ thần nước Việt.

2. Điểm nhìn trong tác phẩm

Văn bản đều được kể dưới điểm nhìn của người thứ ba (hoàn toàn khách quan).

Câu chuyện trở nên chân thực, sinh động và khái quát.

Điểm nhìn và đánh giá mang tính khách quan, không hề xen lẫn cảm quan cá nhân.

TỔNG KẾT

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”.

1. Nội dung

Đề cao tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn, một người trí thức nước Việt.

Niềm tin vào công lí, vào chính nghĩa cũng vì thế mà vẫn được thắp lên trong tâm hồn của mỗi con người.

2. Nghệ thuật

Sử dụng nhiều chi tiết truyền kì.

Xây dựng cốt truyện đầy kịch tính, kết cấu chặt chẽ.

Dẫn dắt khéo léo nhiều chi tiết giàu kịch tính.

Cách kể chuyện và miêu tả sinh động hấp dẫn.

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1:

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Câu hỏi 1: Hệ thống nhân vật trong “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” có sự phân tuyến khá rõ: Ngô Tử Văn, viên Thổ công đại diện cho chính nghĩa, tên tướng giặc họ Thôi đại diện cho lực lượng phi nghĩa. Vậy, nhân vật Diêm Vương trong truyện đại diện cho điều gì?

C. Đại diện cho công lí, cho lẽ phải

A. Đại diện cho những thế lực bảo trợ, dung túng cho cái ác

B. Đại diện cho anh linh, tú khí của dân tộc phù trợ cho những người trí thức Việt

D. Đại diện cho quyền lực tối cao của người đứng đầu nhà nước

Câu hỏi 2: Dòng nào dưới đây không khái quát đúng nội dung tư tưởng của “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ?

B. Cảm thông với số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong xã hội

A. Khẳng định chân lí: cái thiện thắng cái ác, chính nghĩa thắng gian tà

C. Ngợi ca tinh thần khẳng khái, cứng cỏi, tinh thần đấu tranh quyết liệt chống lại các thế lực gian tà

D. Đề cao tinh thần dân tộc và bản lĩnh của người trí thức

Câu hỏi 3: Nhận xét nào không thể hiện đúng đặc điểm cốt truyện, kết cấu của tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”?

A. Mạch truyện phát triển theo nhiều hướng song cùng gặp nhau ở một điểm là tập trung thể hiện tư tưởng cốt lõi của tác phẩm: chính nghĩa chiến thắng gian tà

B. Kết cấu của truyện rất giàu kịch tính với những tình tiết lôi cuốn

C. Truyện được kết thúc có hậu theo truyền thống chuyện kể thời trung đại

D. Truyện được mở đầu bằng một sự kiện gây ấn tượng mạnh đối với người đọc

Câu hỏi 4: Đặc điểm nào dưới đây được coi là đặc trưng tiêu biểu của thể loại truyện truyền kì?

A. Truyện phản ánh hiện thực qua những yếu tố kì ảo, hoang đường

B. Là thể văn xuôi có nguồn gốc từ Trung Quốc

C. Là một thể văn xuôi tự sự thời trung đại

D. Truyện miêu tả thế giới cõi âm với nhiều nhân vật thánh thần, ma quỷ

Câu hỏi 5: Thế giới nghệ thuật trong truyện truyền kỳ có đặc điểm gì nổi bật?

B. Thế giới con người và thế giới cõi âm với những thần thánh, ma quỷ có sự tương giao, tương cảm

A. Thế giới nghệ thuật trong đó các nhân vật đều có những khả năng phi thường, kì lạ không thể có được trong cuộc sống thường nhật

C. Thế giới con người có nhiều phép lạ, biến hóa khôn lường nhưng vẫn mang tính hiện thực nhiều hơn mộng ảo

D. Thế giới có nhiều nhân vật lạ, mang tính mộng ảo hơn là hiện thực

Câu hỏi 6: Trong truyện văn bản, sau khi đốt đền, Ngô Tử Văn gặp viên Bách hộ họ Thôi đến dọa nạt đòi dựng trả lại đền.

Hãy chọn đáp án phù hợp, điền vào dấu ba chấm trong câu văn sau để thể hiện thái độ, hành động của Tử Văn trước lời dọa nạt của tên ác thần: “Tử Văn mặc kệ, vẫn cứ...”

A. ngồi ngất ngưởng tự nhiên

B. lặng im không đáp

C. điềm nhiên, không thèm để ý

D. thản nhiên đọc sách

Nhiệm vụ 2:

Luyện tập theo văn bản

LUYỆN TẬP

Em hãy trả lời các câu hỏi sau đây:

Câu 1: Phân tích nghệ thuật kể chuyện đặc sắc của Nguyễn Dữ thông qua “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”.

Câu 2: Nêu suy nghĩ của em về lời bình ở cuối truyện “Kẻ sĩ chỉ lo không cứng cỏi được, còn gãy hay không là việc của trời”.

Câu 3: Nếu được yêu cầu viết đoạn kết thúc của truyện “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”, em sẽ đồng tình với cách kết thúc như đã có hay sẽ chọn một cách kết thúc khác?

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------