Phân tích khung cảnh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt trong sáu dòng thơ đầu.

a. Hai câu đầu:

Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay,

Vượn hót chim kêu suốt cả ngày

Ngay từ mở đầu bài thơ, Bác đã reo lên trước vẻ đẹp của thiên nhiên nơi núi rừng kì vĩ: “Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay”. Nhưng cái hay, cái đẹp ấy không phải cái gì xa vời mà được miêu tả trông thật gần gũi và tươi sáng. Thể hiện sự gắn kết giữa con người với thiên nhiên, nói lên tình yêu tha thiết với thiên nhiên, cảnh vật. Góp phần vào cái “hay” ấy chính là tiếng vượn hót, tiếng chim kêu, dẫu có hót liên tục hay kêu “suốt cả ngày” thì cũng vẫn cứ làm cho lòng người rưng rưng một nỗi niềm tha thiết yêu thương. Điều này càng cho thấy một tấm lòng rộng mở, yêu thiên nhiên và gắn bó với cảnh vật của tác giả, hay nói rộng ra đó chính là lòng yêu nước ở Bác. Yêu đất nước không phải là yêu những thứ xa vời mà chính là từ tình yêu với thiên nhiên, với những sự vật nhỏ bé, gần gũi, thân thương, quen thuộc nhất.

b. Hai câu tiếp theo:

Khách đến thì mời ngô nếp nướng,

Săn về thường chén thịt rừng quay,

Hình ảnh cho thấy một cuộc sống nơi đây rất bình dị, gần gũi, thể hiện sự giản dị trong ăn uống, sinh hoạt hằng ngày của Bác. Tuy sống trong hoàn cảnh chiến đấu, sống nơi núi rừng ẩn nấp hoang vu chẳng sung sướng gì nhưng Người vẫn toát lên được một phong thái ung dung, kiên định. Thức ăn tuy đạm bạc, thô sơ, không cầu kì nhưng vẫn thể hiện được ở đó một tinh thần lạc quan, sự mặn nồng, tha thiết, chứa chan tình người, tình đồng chí đồng đội. Mở ra một bức tranh thật bình yên nơi núi rừng nhưng cũng thật hiểm trở.

c. Hai câu tiếp theo

Non xanh, nước biếc tha hồ dạo,

Rượu ngọt, chè tươi mặc sức say.

Đây là sự tiếp nối hai câu luận, thông qua đó ta càng thấy cảnh với người, thực tại gần lại nhau, hòa quyện vào nhau. Khung cảnh “non xanh, nước biếc” hiện lên thật đẹp đẽ, bao la, như rộng ra trước mắt người đọc. Đến “rượu ngọt, chè tươi mặc sức say” cho thấy một sự lạc quan, một tinh thần thư thái sau những giây phút làm việc căng thẳng. Hình ảnh rất đời thường, hợp lẽ, hợp cảnh.

→ Khung cảnh thiên nhiên cùng cuộc sống đơn giản nhưng nồng hậu, vào hoàn cảnh khó khăn trong kháng chiến lúc bất giờ cho ta thấy được một ý chí vững vàng luôn tiềm ẩn trong người chiến sĩ cách mạng ấy. Con người sống hòa hợp với thiên nhiên, gắn bó và tận hưởng, nhìn thấu được vẻ đẹp kì vĩ của thiên nhiên ngay cả trong những hoàn cảnh gian khổ nhất. Qua đó để thấy được tấm lòng bao la của Bác, không chỉ đối với đời, với người mà còn luôn tha thiết, yêu say đắm cảnh sắc thiên nhiên, đất nước.