I. ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN.

- Tính thuyết phục của lí lẽ thể hiện ở chỗ soi chiếu vấn đề trên nhiều khía cạnh, có những cơ sở vững chắc (từ lí thuyết và thực tiễn) để làm điểm tựa  cho lập luận.

- Tính thuyết phục của bằng chứng thể hiện ở việc lựa chọn bằng chứng phù hợp, cụ thể, tiêu biểu, xác thực để làm sáng tỏ lí lẽ.

- Cách biểu đạt: tính thuyết phục của lí lẽ, bằng chứng còn thể hiện ở những cách biểu đạt độc đáo, ấn tượng, giàu tính hùng biện nhằm tác động vào tư tưởng, tình cảm của người đọc.

- Yếu tố thuyết minh: cung cấp tri thức về nguồn gốc, cấu tạo, vai trò, ý nghĩa… của đối tượng cần bàn luận.

- Yếu tố miêu tả: thể hiện các đặc điểm, tính chất nổi bật của con người, đồ vật, cảnh sinh hoạt…

- Yếu tố tự sự: thuật lại các sự việc liên quan đến luận đề, luận điểm, các bằng chứng trong văn bản. 

=> Mục đích chung: thuyết phục người đọc về ý kiến, quan điểm của người viết. 

II. TÌM HIỂU CHUNG VỀ TÁC PHẨM

1. Xuất xứ văn bản và ý nghĩa từ “hành trang” ở nhan đề.

* Xuất xứ: 

- Văn bản được trích trong Giáo dục trong kỉ nguyên của sự bất định, tạp chí Tia sáng, số Tết 2 + 3, Bộ Khoa học và Công nghệ, Hà Nội, ngày 20/02/2022.

- Tác giả: Đỗ Thị Ngọc Quyên, Nguyễn Đức Dũng.

* Ý nghĩa của từ “hành trang” trong nhan đề văn bản

- “Hành trang” theo nghĩa gốc là đồ dùng mang theo và các thứ trang bị khi đi xa. 

- Nhưng ở nhan đề văn bản, “hành trang” chính là tinh thần như tri thức, kỹ năng, sức khỏe… mà mỗi người trẻ cần phải học hỏi, trau dồi, rèn luyện cho bản thân để chuẩn bị tốt nhất về mọi mặt và vững bước vào kỉ nguyên mới ở tương lai.

2. Luận đề và những luận điểm chính của văn bản

- Luận đề: Những hành trang mà người trẻ cần chuẩn bị trong thế kỉ XXI.

- Văn bản có những luận điểm chính sau:

• Luận điểm 1: Người trẻ cần chuẩn bị hành trang về tri thức.

• Luận điểm 2: Người trẻ cần chuẩn bị hành trang về kĩ năng.

• Luận điểm 3: Người trẻ cần chuẩn bị hành trang về thái độ.

3. Nội dung chính

Văn bản đã đưa ra được những hành trang thiết yếu đối với người trẻ để có thể ứng phó với những bất định có thể xảy ra trong thế kỉ XXI. “Khung kĩ năng thế kỉ XXI” là mô hình mà người trẻ nên học và làm theo.

III. LÍ LẼ VÀ DẪN CHỨNG CỦA VĂN BẢNN NGHỊ LUẬN

1. Phụ lục 6

Thứ nhất, người trẻ cần trang bị hành trang tri thức (…Luận điểm…). Đối với bất kì ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên  (…Lí lẽ 1…). Tuy nhiên, thế giới hiện đại cho thấy không thể chia tách các ngành, các lĩnh vực, mà chúng tồn tại ràng buộc, lệ thuộc, tương tác với nhau (…Lí lẽ 2…). Do vậy, bên cạnh kiến thức cốt lõi của ngành, còn cần phải nắm bắt được kiến thức của các ngành gần, các ngành liên quan (…Lí lẽ 3…). Các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành ngày càng trở nên quan trọng (…Lí lẽ 3…). Câu chuyện của giai pháp liên ngành đã được nhắc từ nhiều năm nay trở nên hiển hiện nhất trong đại dịch COVID-19 (…Dẫn chứng…). Trong lúc nước sôi lửa bỏng, chống dịch cấp quốc gia và trên toàn cầu là bài toán không thể giải chỉ bằng các mô hình dịch tễ hay các giải pháp y tế, mà còn đòi hỏi các tính toán về công bằng, an sinh xã hội, về tâm li xã hội và cách tiếp cận cộng đồng (…Dẫn chứng…).  

=> Luận điểm: Người trẻ cần chuẩn bị hành trang về mặt tri thức.

=> Nhận xét về cách lập luận: chặt chẽ, đưa ra nhiều lí lẽ thuyết phục, dẫn chứng về đại dịch Covid-19 vừa thực tế bởi đây luôn là vấn đề nóng được đề cập tới trong nhiều năm trở lại đây vì sức ảnh hưởng của đại dịch này, dẫn chứng cũng rất phù hợp với lí lẽ.

2. Phụ lục 7

Thứ hai, người trẻ còn cần chuẩn bị hành trang về kĩ năng (…Luận điểm…). Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia (…Lí lẽ 1…). “Khung kĩ năng thế kỉ XXI” là chỉ dẫn giúp thu hẹp khoảng cách giữa việc đào tạo ở đại học với nhu cầu của doanh nghiệp (…Dẫn chứng…). P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu cho sinh viên ở thế kỉ XXI: (1) Kĩ năng học tập và sáng tạo, (2) Kī năng công nghệ, truyền thông và thông tin, và (3) Kĩ năng sống và nghề nghiệp (…Lí lẽ 2…). Trong số các kĩ năng này, nhóm (2) và (3) là những kĩ năng quan trọng nhất mang đặc trưng thời đại để ứng phó với bất định (…Lí lẽ 3…).

=> Luận điểm: Người trẻ cần chuẩn bị hành trang về mặt kĩ năng.

=> Nhận xét cách lập luận: luận điểm được nêu ngay đầu đoạn văn, sau đó là hệ thống lí lẽ kèm dẫn chứng hợp lí, rõ ràng để chứng minh. Những dẫn chứng mà tác giả lấy chủ yếu là khung kĩ năng của P21, cụ thể, xác thực đã được công nhận rộng rãi làm tăng tính thuyết phục của bằng chứng.

IV. CÁCH DIỄN ĐẠT TRONG VĂN BẢN NGHỊ LUẬN

- Các lý thuyết  về “Nguyên lí bất định” của Hây-xơn-bớt trong vật lí lượng tử hiện đại, “Khung kĩ năng của thế kỉ XXI” do P21 ban hành.

=> Suy luận: áp dụng những lí thuyết thực tiễn, những kiến thức đã được công nhận rộng rãi từ những tác giả và nguồn uy tín để làm tăng tính thuyết phục của dẫn chứng và củng cố thêm cho lí lẽ càng vững vàng, chắc chắn.

- Cấu trúc lập luận: “Thứ nhất”, “thứ hai”, “thứ ba” 

=> Suy luận: lí lẽ được xem xét ở nhiều góc độ và khía cạnh, để chứng minh cho luận đề tác giả đã chia ra những luận điểm rất rõ ràng và cụ thể bằng cách đưa những danh từ chỉ số thứ tự để phân chia từng luận điểm. Với cách chia này, người đọc sẽ dễ dàng theo dõi và nắm bắt được dễ dàng hơn các luận điểm mà tác giả triển khai.

- Thông tin về khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có và những thông tin về khối kiến thức chung liên ngành. 

=> Suy luận: yếu tố thuyết minh trong văn bản tập trung cung cấp rất cụ thể và chi tiết về khối các môn học cốt lõi và khối kiến thức chung liên ngành từ đó tăng lượng thông tin mà người đọc nhận được và làm sáng rõ hơn cho đối tượng cần bàn luận tới.

V. Kết luận theo thể loại

- Thể loại: văn bản nghị luận.

- Tính thuyết phục của lí lẽ, dẫn chứng: lí lẽ soi chiếu nhiều khía cạnh của vấn đề, dẫn chứng phù hợp, tiêu biểu, làm sáng rõ lí lẽ.

Ví dụ:

* Luận điểm 1: người trẻ cần trang bị hành trang tri thức.

- Lí lẽ 1 (khối kiến thức liên ngành): Kiến thức cốt lõi là đương nhiên nhưng thế giới hiện đại không chia tách các ngành, các lĩnh vực mà chúng ràng buộc tương tác với nhau.

=> Dẫn chứng: đại dịch Covid – bài toán chống dịch phải được giải bằng sự kết hợp của mô hình dịch tế, công bằng, an sinh xã hội, tâm lý xã hội, tiếp cận cộng đồng.

- Lí lẽ 2 (khối kiến thức liên chung): người trẻ còn cần trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ công dân nào của thế kỉ XXI cũng cần phải có.

=> Dẫn chứng: khung kĩ năng thế kỉ XXI do tổ chức” Partnership 21st Century skills” ban hành.

- Yếu tố thuyết minh, tự sự:

+ Yếu tố thuyết minh: giúp trình bày các thông tin, phân loại của “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, hướng đến hỗ trợ lập luận về các kiến thức, kĩ năng cần có.

+ Yếu tố tự sự: thuật lại các sự việc liên quan đến luận đề, luận điểm và bằng chứng trong văn bản (đại dịch Covid 19).

- Nhan đề: khái quát được nội dung chính của văn bản.