BÀI 18: NHÀ HỒ VÀ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MINH (1400-1407)

1. SỰ RA ĐỜI CỦA NHÀ HỒ

- Cuối thế kỉ XIV nhà Trần suy yếu, không chăm lo phát triển kinh tế -> nạn mất mùa xảy  ra liên tiếp. Các cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra khắp nơi.

- Năm 1400 Hồ Quý Ly phế truất vua TRần và lên làm vua lập ra nhà Hồ. Đổi tên nước là Đại Ngu. Hồ Quý Ly được xem là vị vua đầu tiên của nhà Hồ.

2. NHỮNG CẢI CÁCH CỦA NHÀ HỒ 

- Chính trị - hành chính:

+ Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn. Đặt chức An phủ sứ ở các lộ để quản mọi việc trong phủ, chậu, huyện.

+ Thông qua thi cử, tuyển chọn người đỗ đạt, bổ nhiệm làm quan

+ Dời đô về thành An Tôn nay là Thành Tây Đô – Thanh Hóa.

- Kinh tế - xã hội

+ Ban hành tiến giấy (Thông bảo hội sao). Lần đầu tiên tiền giấy được sử dụng ở Việt Nam.

+ Bạn hành chính sách hạn nô và hạn điền (quy định số lượng ruộng đất và nô tì của quan lại, quý tộc).

+Bạn hành chính sách thuế mới.

- Quân sự quốc phòng

+ Chỉnh đốn lại quân đội xây dựng tuyến phòng thủ, xây thành Đa Bang, thành An Tòn,...

+ Chú trọng chế tạo nhiều vũ khí mới: súng thần cơ (loại đại bác đấu tiên ở nước ta), cổ lâu thuyền (loại thuyền chiến lớn có hai tầng)...

- Văn hóa – giáo dục

- Chấn chỉnh lại Phật giáo (buộc các nhà sự đưới 50 tuổi phải hoàn tục); sửa đối chế độ thi cử, học tập.

- Lần đầu tiên dùng chữ Nôm để chấn hưng văn hoá dân tộc. Dịch sách chữ Hán sang chữ Nôm, khuyến khích sáng tác thơ bằng chữ Nôm.

3. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MINH

1. Diễn biến cuộc kháng chiến

- Cuối thế kỉ XIV nhận thấy nước ta đang rơi vào khủng hoảng, nhà Minh đã chuẩn bị lực lượng để xâm chiếm. Tháng 11/1406 lấy cớ Phù  Trần diệt Hồ hơn 20 vạn quân Minh do Trương Phụ, mộc Thạnh chỉ huy tiến vào nước ta.

- Sau thất bại ở biên giới, quân nhà Hồ lui về thành Đa Bang, cố thủ.

- 1/1407 nhiều trận đấu ác liệt giữa 2 bên diễn ra ở thành Đa Bang. Cuối cùng thành Đa Bang thất thủ, Đông Đô sau đó cũng nhanh chóng bị chiếm.

- Tháng 6/1407 Hồ Quý Ly cùng các con bị bắt. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh của nhà Hồ hoàn toàn thất bại.

2. Nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến

- Chính sách của nhà Hồ không được nhân dân ủng hộ Nhà Hồ không đề ra được đường lối kháng chiến đúng đắn chú trọng xây dựng phòng tuyến quân sự và lực lượng quân đội chính quy.