1. Khai thác và sử dụng thiên nhiên

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy cho biết:

- Người dân châu Phi khai thác nhiên nhiên ở các môi trường như thế nào?

- Những vấn đề cần lưu ý trong khai thác và sử dụng thiên nhiên ở mỗi môi trường.

Câu trả lời: 

Hoạt động khai thác của người dân châu Phi ở các môi trường khai thác nhiên nhiên:

- Ở môi trường xích đạo:

+ Con người đã sử dụng đất để trồng cây công nghiệp quy mô lớn như cọ dầu, ca cao, cao su và cây lương thực như ngô, lúa nước. 

+ Các quốc gia cũng tiến hành khai thác khoáng sản như dầu mỏ, bô-xít,...

- Ở môi trường nhiệt đới:

+ Môi trường nhiệt đới có hệ động vật và thực vật đặc trưng, do đó, nhiều quốc gia đã thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên nhằm bảo vệ đa dạng sinh học và thu hút khách du lịch.

+ Khai thác một số mỏ khoáng sản có giá trị như vàng, đồng,...

+ Khu vực Đông Nam châu Phi với lượng ẩm tương đối lớn đang được khai thác để trồng cây công nghiệp (cà phê, chè,...), cây ăn quả xuất khẩu.

+ Vùng ven sa mạc, người dân tham gia các dự án trồng rừng ngăn chặn hiện tượng sa mạc hoá.

+ Khu vực xavan Nam Xa-ha-ra, người dân trồng các loại cây như lạc, bông,... và vật nuôi như dê, cừu,...

 - Ở môi trường hoang mạc:

+ Một số quốc gia đã ứng dụng công nghệ mới có thể thích ứng với điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên nhằm khai thác lãnh thổ có hiệu quả như: khai thác, chế biến dầu mỏ và khí tự nhiên trong hoang mạc Xa-ha-ra, nhất là phần lãnh thổ thuộc Li-bi (Libya) và An-giê-ri (Algeria).

+ Dùng công nghệ tưới và công nghệ nhà kính để thành lập các trang trại ở ốc đảo.

+ Xây dựng các nhà máy điện mặt trời.

+ Tổ chức các giải thể thao như đua xe trên hoang mạc.

+ Tổ chức các hoạt động du lịch khám phá,...

- Ở môi trường cận nhiệt:

+ Ở khu vực ven Địa Trung Hải và rìa Nam Phi:

• Người dân trồng các loại cây trồng cận nhiệt như: lúa mì, nho, ô liu,... và chăn nuôi cừu.
• Hoạt động du lịch nghỉ dưỡng cũng được phát triển mạnh với các trung tâm du lịch nổi tiếng như Cai-rô (Cairo), Kep-tao (Cape Town)...

+ Hoạt động khai thác khoáng sản ở môi trường này diễn ra khá mạnh với khai thác dầu khí ở phía bắc và vàng, kim cương ở phía nam.

* Những vấn đề cần lưu ý trong khai thác và sử dụng thiên nhiên ở mỗi môi trường.

- Ở môi trường xích đạo: Người dân phải lưu ý trong quá trình khai thác do diện tích rừng bị suy giảm, đất đai xói mòn,...ảnh hưởng đến hiệu quả của các hoạt động khai thác thiên nhiên.

- Ở môi trường nhiệt đới: Người dân cần lưu ý vấn đề thoái hoá đất và nguồn nước hạn chế.

- Ở môi trường hoang mạc: Diện tích hoang mạc đang có xu hướng mở rộng, do đó người dân cần có những biện pháp sử dụng phù hợp với điều kiện tự nhiên. 

- Ở môi trường cận nhiệt: Người dân cần lưu ý hiện tượng hoang mạc hoá, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay.

2. Vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên ở châu Phi

Câu hỏi: Quan sát hình 11.2 và dựa vào thông tin trong bài, em hãy phân tích vấn đề về săn bắn và buôn bán động vật hoang dã, lấy ngà voi, sừng tê giác ở châu Phi.

 Câu trả lời:

Vấn đề về săn bắn và buôn bán động vật hoang dã, lấy ngà voi, sừng tê giác ở châu Phi:

- Nạn săn trộm và mua bán bất hợp pháp các sản phẩm như ngà voi, sừng tê giác,... làm cho số lượng các loài động vật hoang dã ở châu Phi suy giảm đáng kể và là vấn đề nan giải của châu Phi trong công cuộc bảo vệ thiên nhiên.

- Trước thực trạng đó, các quốc gia châu Phi đã và đang thực thi nhiều chính sách bảo vệ động vật hoang dã như:

+ Một số quốc gia đã thành lập các khu bảo tồn tự nhiên, các vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển để bảo vệ các loài động vật quý hiếm.

+ Tại một số quốc gia, việc săn bắn động vật hoang dã trong danh mục cấp phép với số lượng giới hạn là hợp pháp. Phần lớn các quốc gia đều có quy định rất nghiêm đối với việc săn bắn, mua bán động vật hoang dã.