B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu cách dùng dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy và dấu gạch ngang

a) Dấu chấm lửng

(1) Theo em, trong các ví dụ dưới đây, dấu chấm lửng được dùng để làm gì ?

Ví dụ 1. Nghệ thuật sân khấu dân gian cổ truyền Việt Nam rất phong phú : chèo, tuồng, rối nước,...

Ví dụ 2. Trước đây, ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, sân khấu cho rối nước là ao làng. Ghế ngồi của khán giả là   ... thảm cỏ quanh ao.

Ví dụ 3. Thốt nhiên một người nhà quê, mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào thở không ra lời :

- Bẩm... quan lớn... đê vỡ mất rồi !

 ( Phạm Duy Tốn )

 (2) Trong ba ví dụ trên, em hãy cho biết dấu chấm lửng trong ví dụ nào có công dụng :

• Tỏ ý còn nhiều sự vật, sự việc, đối tượng tương tự chưa liệt kê hết.
• Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng.
• Làm gián đoạn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của những từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước , châm biếm.

c) Dấu gạch ngang

(1) Đọc bảng dưới đây, sau đó điền dấu gạch ngang vào các ô vuông trong các ví dụ cho phù hợp :

• Dấu gạch ngang có những công dụng sau :
• Đặt giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu.
• Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê.
• Nối các từ nằm trong một liên danh

Ví dụ 1. Đẹp quá đi (...) mùa xuân ơi (.....) mùa xuân của Hà Nội thân yêu [...]

 ( Vũ Bằng )

Ví dụ 2. Có người khẽ nói :

(....) Bẩm, dễ có khi vỡ!

(...) Ngài cau mặt, gắt rằng :

(...) Mặc kệ !

Ví dụ 3. Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến Va-ren (...) Phan Bội Châu ( xin chẳng dám nêu tên nhân chứng này ) lại quả quyết cho rằng (Phan) Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren ; cái đó thì cũng có thể.

(2) Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối bằng cách ghi dấu x vào ô vuông cuối mỗi nhận xét đúng:

• Dấu gạch nối dùng để nối cách tiếng trong một từ ghép phiên âm tiếng nước ngoài (...)
• Dấu gạch nối không phải là một dấu câu (...)
• Dấu gạch nối ngắn hơn dấu gạch ngang (...)
• Dấu gạch nối dùng để nối các từ trong một liên danh (...)

b. Em hãy sắp xếp các mục sau đây theo đúng trình tự của một băn bản đề nghị.

• Quốc hiệu và tiêu ngữ
• Địa điểm và nơi làm giấy tờ đề nghị
• Nơi ( người) nhận đề nghị
• Tên văn bản: Giấy đề nghị( hoặc Bản kiến nghị)
• Nếu sự việc, lí do và ý kiến cần đề nghị
• Người(tổ chức) đề nghị
• Chữ kí và họ tên người đề nghị.

2. Nối từng đoạn văn ở cột trái với công dụng của dấu chấm phẩy ở cột phải sao cho phù hợp.

4. Trong các tình huống sau đây, tình huống nào phải viết giấy đề nghị?

a. Có một bộ phim rất hay, liên quan tới tác phẩm đang học, tập thể lớp muốn được đi xem.

b. Tổ em đi học nhóm, do sơ ý nên một bán trong tổ kị kẻ gian lấy mất xe đạp.

2. Nêu một tình huống trong sinh hoạt và học tập ở trường, lớp em thấy cần viết giấy đề nghị.