BÀI 3: SỬ HỌC VỚI CÁC LĨNH VỰC KHOA HỌC KHÁC

 (3 tiết)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

-       Giải thích được Sử học là môn học khoa học mang tính liên ngành.

-       Phân tích được mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác.

-       Nêu được vai trò của các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ đối với Sử học.

-       Giải thích được sự hỗ trợ của Sử học đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ.

2. Năng lực

-       Năng lực chung:

·      Giải quyết vấn đề, sáng tạo, giao tiếp và hợp tác: thông qua việc chủ động hoàn thành các nhiệm vụ học tập về mối quan hệ của Sử học với các lĩnh vực khoa học khác; trao đổi và thảo luận nhóm khi tìm hiểu về mối quan hệ giữa Sử học với lĩnh vực khoa học khác. s

-       Năng lực lịch sử:

·      Tìm hiểu lịch sử: Thông qua việc sử dụng các tư liệu để nêu được vai trò của ngành KHTN và công nghệ đối với Sử học.

·      Nhận thức và tư duy lịch sử: Thông qua việc khai thác thông tin, tư liệu, quan sát hình ảnh để giải thích Sử học là môn khoa học mang tính liên ngành; phân tích mối liên hệ giữa Sử học với các ngành KHXH&NV khác; giải thích sự hỗ trợ của Sử học đối với các ngành KHTN và Công nghệ.

3. Phẩm chất

-       Chăm chỉ trong học tập, lao động, tìm tòi, tư duy lịch sử để mở rộng kiến thức.

-       Có thái độ tôn trọng khoa học lịch sử và các ngành khoa học khác; khơi dậy niềm đam mê tìm hiểu, khám phá và vận dụng những điều đã học vào thực tế.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

-       SGK, SGV, SBT Lịch sử 10, Giáo án.

-       Giấy A0 để tổ chức hoạt động nhóm.

-       Tranh ảnh, tư liệu liên qua đến bài học Sử học với các lĩnh vực khoa học khác.

-       Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

-       SGK, SBT Lịch sử 10.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp HS ý thức được trách nhiệm học tập, hứng thú với bài học mới.

b. Nội dung: GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh quần thể danh thắng Tràng An; HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về nội dung hồ sơ liên quan đến di sản trình UNESCO.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh quần thể di tích danh thắng Tràng An và yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi, trả lời câu hỏi: Theo em, để vinh danh di tích – danh thắng Tràng An (Ninh Bình) là Di sản thế giới, hồ sơ liên quan đến di sản trình UNESCO gồm những nội dung nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 cặp đôi trả lời: Để vinh danh di tích – danh thắng Tràng An (Ninh Bình) là Di sản thế giới, hồ sơ liên quan đến di sản trình UNESCO gồm những nội dung: kết quả khai quật, nghiên cứu khảo cổ khu Quần thể danh thắng Tràng An và đề xuất lựa chọn tiêu chí văn hóa về giá trị nổi bật toàn cầu của Tràng An; nội dung Khảo cổ học tiền sử Quần thể danh thắng Tràng An trong bối cảnh Đông Nam Á và Đông Á; kết quả khảo sát địa chất, địa mạo khu Di sản Tràng An -  Những giá trị nổi bật về tự nhiên địa mạo khu vực Di sản Tràng An (tiêu chí 7 và 8); sự tương tác giữa môi trường và văn hóa thời tiền sử ở khu Quần thể danh thắng Tràng An…

- GV mời đại diện cặp đôi khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) là Di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam. Để chuẩn bị hồ sơ khoa học thuyết minh về di sản trình UNESCO, nhiệm vụ nghiên cứu toàn diện về giá trị lịch sử - văn hoá, địa chất địa mạo, giá trị thẩm mĩ,... của danh thắng đã được triển khai. Nhờ đó, danh thắng Tràng An đã được ghi danh là Di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới. Như vậy, để khẳng định đầy đủ giá trị của một di sản văn hoá nói riêng và lịch sử nói chung cần có sự phối hợp, sử dụng thành tựu nghiên cứu của nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau. Vậy, các lĩnh vực khoa học có vai trò như thế nào trong nghiên cứu lịch sử? Ngược lại, Sử học có đóng góp gì trong sự phát triển của các lĩnh vực khoa học khác? Chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về Sử học  - môn khoa học mang tính liên ngành

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS giải thích được Sử học là môn khoa học mang tính liên ngành.

b. Nội dung: GV cho HS làm việc cá nhân, yêu cầu HS đọc thông tin và quan sát Hình 3.2 để giải thích vì sao Sử học là môn khoa học mang tính liên ngành. Lấy ví dụ thể.

c. Sản phẩm học tập: HS nắm và ghi được vào vở lý do Sử học là môn khoa học mang tính liên ngành.

d. Tổ chức thực hiện: