Nội dung bài soạn

Câu 1:

Hình ảnh những vòng lượn của con cá kiếm được nhắc đi nhắc lại trong đoạn văn gợi lên những đặc điểm gì về cuộc đấu tranh của ông lão và con cá kiếm:

• Mặc dù cho thấy đã ba ngày hai đêm theo đuổi con cá kiếm nhưng ông lão chưa nhìn thấy con cá
• Cảm nhận tình trạng của con cá qua sợi dây, qua vòng lượn từ rộng tới hẹp, từ xa tới gần của nó và điều đó cũng cho thấy ông lão rất giàu kinh nghiệm
• Hình ảnh của con cá chính là khát vọng, hoài bão của con người, con người luôn theo đuổi ước mơ cua mình một cách bền bỉ

Câu 2:

Giác quan cảm nhận:thị giác và xúc giác

Chứng minh: Cảm nhận về con cá được niêu tả từ xa đến gần, từ bộ phận đến toàn thể chủ yếu qua xúc giác và thị giác của ông lão. "Đến vòng lượn thứ ba" ông lão mới nhìn thấy con cá nhưng cũng chỉ thấy từng bộ phận: Cái bóng của nó rất dài, cái đuôi lớn hơn cả chiếc lưỡi hái lớn, cánh vi trên lưng xếp lại, bộ vây to sụ, ... từ những bộ phận ấy mà cảm nhận con cá thật lớn. Chỉ đến khi con cá bị ông lão đâm trúng tim, nó "phóng vút lên khỏi mặt nước", lúc đó nó mới "phô hết tầm vóc khổng lồ, vẻ đẹp và còn sức lực" của nó.

Câu 3:

Trong đoạn trích: ông lão không chỉ cảm nhận con cá với cảm xúc của kẻ đi săn, muốn giết đối thủ mà còn coi nó như đối thủ xứng tầm người bạn, người anh em, cảm phục nó.

VD chi tiết: Con cá kiếm tượng trưng cho sức mạnh nghiệt ngã của thiên nhiên, những thử thách khó khăn mà con người phải đối mặt và vượt qua,đây tượng trưng cho những dào cản khó khăn mà con người luôn phấn đấu vượt qua để đạt được mục đích.

Mối liên hệ giữa ông lão và con cá: đa diện, phức tạp:

• Người đi câu - con mồi được câu.
• Hai kì phùng địch thủ, cân sức cân tài.
• Hai người bạn cảm thông, chia sẻ.
• Mối quan hệ giữa cái đẹp và người thưởng thức, hướng tới cái đẹp.
• Ứng xử giữa con người và môi trường.

Câu 4:

So sánh:

Phần luyện tập

Câu 1:

Ngoài việc miêu tả bằng lời của người kể chuyện, còn có loại ngôn từ trực tiếp nói lên hành động và thái độ của ông lão trước con cá kiếm, đó là ngôn ngữ đối thoại nội tâm của nhân vật ông lão Xan-ti-a-gô, cũng như cuộc "đối thoại" giữa ông lão với con cá kiếm.

Ý nghĩa của lời phát biểu trực tiếp:

• Đưa người đọc như đang trực tiếp chứng kiến sự việc.
• Hình thức đối thoại này chứng tỏ Xan-ti-a-gô coi con cá kiếm như một con người.
• Nội dung đối thoại cho thấy ông lão chiêm ngưỡng nó, thông cảm với nó và cảm thấy nuối tiếc khi tiêu diệt nó.
• Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.
• Ý nghĩa biểu thượng của con cá kiếm. Vẻ đẹp của con người trong hành trình theo đuổi và đạt được ước mơ của mình.

Câu 2:

Biển và biển cả đều theo từ điển tiếng Việt thì đều là danh từ chỉ sự rộng lớn. Tuy nhiên từ biển đơn giản chỉ có nghĩa là phần nước mặn chiếm phần lớn bề mặt Trái Đất, rộng lớn còn từ biển cả  gợi cảm giác thênh thang rộng lớn. Vì thế khi dịch là ông già và biển cả ta dễ dàng hình dung được sự rộng lớn đối lập với con người nhỏ bé, thấy được nghị lực và sức mạnh của con người.  Như vậy, em thích cách dịch là ông già và biển cả hơn.