BÀI 9. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI VÀ ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CHÂU PHI

Vị trí địa lí và phạm vi châu Phi

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 9.2, hãy cho biết:

- Châu Phi giáp với các biển, đại dương nào.

- Đặc điểm nổi bật về vị trí địa lí, hình dạng và kích thước của châu Phi.

Giải rút gọn:

- Giáp với đại dương: Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương

- Giáp với các biển: Địa Trung Hải, biển Đỏ

- Hình dạng: dạng hình khối, đường bờ biển ít bị chia cắt, có rất ít các vịnh biển và bán đảo lớn.

- Kích thước: diện tích khoảng 30,3 triệu km², lớn thứ ba trên thế giới.

- Đặc điểm vị trí địa lí:

+ Phần lục địa kéo dài từ khoảng 3721'B đến 34°5I'N.

+ Nằm giữa hai chí tuyến, tương đối cân xứng hai bên đường xích đạo.

+ Được bao bọc bởi các biến và đại dương, tiếp giáp với lục địa Á – Âu.

Đặc điểm thiên nhiên

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 9.2, hãy

- Xác định các sơn nguyên, bồn địa, các dãy núi của châu Phi.

- Nêu tên các khoáng sản chủ yếu và sự phân bố của chúng.

Giải rút gọn:

- Sơn nguyên: Ê-ti-ô-pi-a, Đông Phi. 

- Bồn địa: BĐ Sát, Nin Thượng, Công-gô, Ca-la-ha-ri.

- Dãy núi: At-lat, Đrê-ken-bec.

- Khoáng sản: Kim cương (Nam Phi), Phốt phát (Bắc Phi), 

• Bắc Phi: sắt, dầu mỏ, khí tự nhiên,…

• Nam Phi: đồng, chì, cô ban, u-ra-ni-um, kim cương, crôm,…

Câu 2: Đọc thông tin và quan sát hình 9,2, hình 9.3, hãy giải thích vì sao châu Phi có khí hậu nóng và khô.

Giải rút gọn:

Do chịu tác động của vị trí địa lí, hình dạng, địa hình, các dòng biển nóng, lạnh ven bờ.

Câu 3: Đọc thông tin và quan sát hình 9.2, hãy

-Nhận xét đặc điểm mạng lưới sông, hồ của châu Phi.

- Xác định và đọc tên một số sông, hồ lớn của châu Phi. 

Giải rút gọn:

- Đặc điểm: 

• Mạng lưới kém phát triển, phân bố không đều, nhiều thác ghềnh

• Các hồ lớn hầu hết có nguồn gốc kiến tạo, tập trung ở Đông Phi, diện tích rộng, độ sâu lớn.

- Các sông lớn là: sông Nin, S. Công-gô, S. Ni-giê, S. U-ban-ghi, S. Cu-ban-gô,…

- Các hồ lớn: hồ Sat, Victoria, Tan-ga-ni-a, Ni-at-xa, Tuốc Ca-na

Câu 4: Đọc thông tin và quan sát hình 9.2, hãy nêu tên một số loài động vật địa phương của châu Phi và sự phân bố của chúng. 

Giải rút gọn:

- Bắc Phi: Lạc đà

- Trung Phi: Hà mã, đà điều, hươu cao cổ, sư tử, khỉ Gô-rin 

- Nam Phi: Sư tử, hươu cao cổ, ngựa vằn

Vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 9.4, hình 9.5 hãy cho biết vì sao buôn bán trái phép sừng tê giác và ngà voi lại phổ biến trên thế giới. 

Giải rút gọn:

Nạn buôn bán trái phép sừng tê giác đen và ngà voi phổ biến trên thế giới vì:

- Sừng tê giác: xuất phát từ niềm tin hoang đường về tác dụng chữa bệnh thần kì.

- Ngà voi: dùng làm đồ trang sức, trang trí nội thất

LUYỆN TẬP

Câu 1: Quan sát hình 9.2, hãy nhận xét đặc điểm đường bờ biển châu Phi. 

Giải rút gọn:

Đường bờ biển châu Phi: ít bị chia cắt => có rất ít vịnh biển và bán đảo lớn.

Câu 2: Hãy cho biết các dòng biển nóng và dòng biển lạnh có ảnh hưởng như thế nào đến lượng mưa ở các vùng ven biển châu Phi

Giải rút gọn:

VẬN DỤNG

Câu 1: Môi trường tự nhiên châu Phi sẽ ra sao nếu nạn buôn bán động vật hoang dã (vai, tế giác,...) diễn ra phổ biến.

Giải rút gọn:

Nếu nạn buôn bán động vật hoang dã diễn ra phổ biến sẽ:

•  Ảnh hưởng lớn đến mối trường châu Phi

•  Một số loài có nguy cơ tuyệt chủng => ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học.