BÀI 20 CÂU LỆNH LẶP FOR

KHỞI ĐỘNG

Em có thể gặp những trường hợp cần thực hiện một số công việc lặp đi lặp lại nhiều lần. Ví dụ, để kể tên tất cả các bạn trong lớp có 30 học sinh, em cần lần lượt đọc tên từng bạn; để đếm số lượng các số chia hết cho 3 trong khoảng  từ 1 đến 50, em có thể kiểm tra lần lượt các số từ 1 đến 50 và ghi ra các số chia hết cho 3 (chẳng hạn, 3, 6, 9,...) rồi đếm các số đó. Ngôn ngữ lập trình bậc cao có các câu lệnh cho phép viết một cách ngắn gọn các bước cần thực hiện lặp đi lặp lại để tạo thành một cấu trúc lập trình được gọi là cấu trúc lặp.

Em có thể xác định được trong mỗi ví dụ trên công việc nào cần phải lặp và được lặp lại bao nhiêu lần không?

Giải rút gọn:

• Đọc tên từng bạn -> lặp lại 30 lần

• Kiểm tra lần lượt các số, ghi ra các số chia hết cho 3 -> lặp lại 50 lần.

1. LỆNH FOR

Hoạt động 1: Làm quen với lệnh lặp For

Thực hiện đoạn chương trình sau trong chế độ gõ lệnh trực tiếp của Python để tính tổng 0 + 1 + ... + 9. Tổng này có giá trị bao nhiêu? Giải thích kết quả.

Giải rút gọn:

45. 

range (10) trả lại một vùng giá trị gồm 10 số 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Lệnh for sẽ thực hiện 10 lần lặp, mỗi lần lặp ứng với một giá trị k trong vùng giá trị trên. Sau lệnh lặp for trên, biến S sẽ có giá trị là tổng 0 + 1 + ... + 9 = 45.

Câu hỏi: Với giá trị n cho trước, so sánh giá trị S trong đoạn chương trình sau với tổng 1 + 2 + ... + n.

S = 0

for k in range (1, n + 1):

    S = S + k

Giải rút gọn:

Bằng nhau.

2. LỆNH RANGE

Câu hỏi: Hãy biểu diễn các dãy sau đây bằng lệnh range( ).

a) 1, 2, 3, ...50.                b) 5, 6, 7, 8, 9, 10.              c) 0, 1              d) 10.

Giải rút gọn:

a) range (1; 51)

b) range (5, 11)

c) range (2)

d) range (100, 1)

LUYỆN TẬP

Câu 1: Đoạn chương trình sau in ra kết quả gì?

n = int(input("Nhập số tự nhiên n:"))

S = 0 

for k in range (n + 1):

     S = S + k

print (S* S)

Giải rút gọn:

Bình phương của tổng dãy các số tự nhiên liên tiếp từ 0 đến n.

Câu 2: Viết đoạn chương trình tính tích 1 x 2 x 3 x ... x n với n được nhập từ bàn phím.

Giải rút gọn:

n = int(input("Nhập số tự nhiên n:"))

S = 1

for k in range (1; n + 1):

    S = S* k

print(S)

* Ví dụ: n = 10

VẬN DỤNG

Câu 1: Viết chương trình nhập từ bàn phím số tự nhiên n và in ra kết quả

S = 1 + 12 +..+ 1n

Giải rút gọn:

n = int(input("Nhập số tự nhiên n:"))

S = 0

for k in range (1, n + 1):

      S = S + 1/k

print (S)

* Ví dụ: n = 5

Câu 2: Viết chương trình nhập từ bàn phím số tự nhiên n và in ra kết quả là tổng sau:

S = 13 + 23 +...+ n3

Giải rút gọn:

n = int(input("Nhập số tự nhiên n:"))

S = 0

for k in range (1, n + 1):

    S = S + k**3

print (S)

* Ví dụ: n = 5