BÀI 2. EM BIẾT ƠN NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC

KHỞI ĐỘNG

Nghe/hát bài hát Biết ơn chị Võ Thị Sáu (Nhạc và lời: Nguyễn Đức Toàn) và thực hiện yêu cầu

- Chia sẻ những điều em biết về chị Võ Thị Sáu

- Lòng biết ơn chị Võ Thị Sáu được thể hiện như thế nào qua bài hát trên

Giải rút gọn:

- Võ Thị Sáu (1933 – 23 tháng 1, 1952) là một nữ du kích trong Chiến tranh Việt-Pháp ở Việt Nam, người nhiều lần thực hiện các cuộc mưu sát nhắm vào các sĩ quan Pháp và những người Việt cộng tác với chính quyền thực dân Pháp tại miền Nam Việt Nam.

- Qua bài thơ trên, tác giả đã thể hiện lòng biết ơn sâu sắc với sự hi sinh của chị Võ Thị Sáu

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Đọc cuộc trò chuyện sau và trả lời câu hỏi

- Theo em, vì sao cần tổ chức các hoạt động kỉ niệm vào ngày 27 tháng 7? 

- Em cần làm gì để thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước. 

Giải rút gọn:

- Cần tổ chức các hoạt động kỉ niệm vào ngày 27 tháng 7 vì đây là ngày Thương binh – Liệt sĩ, ngày tri ân tưởng nhớ các anh hùng, người có công với quê hương đất nước

- Em cần làm những hoạt động: 

+ Tham gia hoạt động: viếng nghĩa trang liệt sĩ, viết thư cảm ơn, thăm hỏi cô chú, ông bà cựu chiến binh,..

+ Tích cực học tập, rèn luyện

2. Quan sát các tranh và thực hiện yêu cầu

- Nêu lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước của các bạn trong tranh 

- Kể thêm những lời nói, việc làm thể hiện lòng biết ơn những người có công với quê hương, đất nước. 

Giải rút gọn:

a, Lời nói, việc làm: 

- Tranh 1: Chào hỏi, bày tỏ sự ngưỡng mộ khi gặp mặt người có công với đất nước

- Tranh 2: Viếng tượng đài anh hùng liệt sĩ

- Tranh 3: Đọc sách để tìm hiểu về những con người đó

- Tranh 4: Giúp đỡ những người thương, bệnh binh hoặc gia đình các anh hùng liệt sĩ

- Tranh 5: Bày tỏ lòng biết ơn và tìm hiểu về những người có công với đất nước khi đi thăm bảo tàng

- Tranh 6: Vẽ tranh, viết thư thăm hỏi những người lính, thầy cô giáo nơi đảo xa

b, Một số việc làm khác: 

- Tham gia làm tình nguyện, đóng góp một phần công sức cho việc hỗ trợ các gia đình liệt sĩ khó khăn

- Tham gia cuộc thi Tìm hiểu về những người có công với đất nước

- Học tập tốt, trở thành con ngoan trò giỏi để noi gương những anh hùng. 

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Nói lời cảm ơn người có công với quê hương, đất nước là thể hiện lòng biết ơn đối với họ

- Ý kiến 2: Chỉ thể hiện lòng biết ơn người có công với quê hương, đất nước vào ngày lễ kỉ niệm

- Ý kiến 3: Phấn đấu học tập và rèn luyện để trở thành công dân có ích cho đất nước cũng là việc làm thể hiện lòng biết ơn người có công đối với quê hương đất nước

- Ý kiến 4: Quan tâm giúp đỡ gia đình, những người có công với quê hương đất nước là trách nhiệm riêng của chính quyền

- Ý kiến 5: Thể hiện lòng biết ơn người có công với quê hương, đất nước bằng thái độ chân thành, tôn trọng

- Ý kiến 6: Nhắc nhở người khác có thái độ, hành vi biết ơn những người có công với quê hương, đất nước là trách nghiệm của người lớn

Giải rút gọn:

- Ý kiến 1: Đồng tình. Nói lời cảm ơn là một cách thể hiện lòng biết ơn và sự trân trọng đối với những người có công với quê hương, đất nước.

- Ý kiến 2: Không đồng tình. Thể hiện lòng biết ơn không chỉ nên xảy ra vào ngày lễ kỉ niệm mà cần được thể hiện và tỏ ra suốt cả thời gian, không chỉ trong dịp đặc biệt.

- Ý kiến 3: Đồng tình. Phấn đấu học tập và rèn luyện để trở thành công dân có ích cho đất nước là một cách thể hiện lòng biết ơn và sự tri ân đối với những người đã có công với quê hương, đất nước.

- Ý kiến 4: Không đồng tình. Quan tâm giúp đỡ gia đình và những người có công với quê hương, đất nước không chỉ là trách nhiệm riêng của chính quyền mà cũng là trách nhiệm và nghĩa vụ của toàn bộ cộng đồng.

- Ý kiến 5: Đồng tình. Thái độ chân thành và tôn trọng là một cách quan trọng để thể hiện lòng biết ơn và sự trân trọng đối với những người có công với quê hương, đất nước.

- Ý kiến 6: Đồng tình. Nhắc nhở người khác có thái độ và hành vi biết ơn những người có công với quê hương, đất nước là trách nghiệm của mỗi người lớn, để duy trì và truyền dạy giá trị này cho thế hệ sau.

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào sau đây? Vì sao? 

1. Biết tin một em nhỏ học cùng trưởng có bố mẹ đã mất khi tình nguyện tham gia phòng chống dịch bệnh, Bin  nói với Cốm: “Mình cùng giúp đỡ em nhỏ này nhé!”. Cốm đáp: “Không. Đó không phải cách thể hiện lòng biết ơn” 

2. Na vừa quen một người nước ngoài mới đến sống cùng khu phố. Na quyết định tìm hiểu và giới thiệu với bạn về một số nghệ nhân ở quê mình. 

3. Nhân dịp kỉ niệm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4), khu phố của Bin tổ chức thăm hỏi các gia đình có công trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bin đã xin phép bố mẹ cùng tham gia. 

Giải rút gọn:

1. Em không đồng tình. Giúp đỡ gia đình những người có công cũng chính là việc đền ơn đáp nghĩa với những hi sinh, mất mát của họ

2. Em đồng tình. Việc tìm hiểu và giới thiệu về nghệ nhân ở quê mình cho người nước ngoài mới đến sống cùng khu phố là một cách thể hiện lòng biết ơn và cũng là cách để quảng bá và tôn vinh di sản văn hóa của quê hương.

3. Em đồng tình. Thăm hỏi các gia đình có công trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước là một hành động ý nghĩa để thể hiện lòng biết ơn và sự tôn trọng đối với những người đã có công với quê hương. 

Câu 3: Xử lí tình huống:

Tình huống 1: Lan sống với mẹ vì bố đang công tác ở đảo xa. Na rủ các bạn trong lớp đến giúp đỡ, động viên gia đình Lan. Tuy nhiên, Bin lại không đồng tình cho rằng điều này không cần thiết

Nếu là bạn của Bin, em sẽ làm gì

Tình huống 2: Nhân dịp sinh nhật Tin, bố tặng Tin quyển sách Anh hùng tuổi nhỏ đất Việt. Tin nói với Cốm: “Quyển sách này không hấp dẫn nên mình chưa đọc”.

Nếu là Cốm, em sẽ làm gì? 

Tình huống 3: Nhân dịp kỉ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12), nhà trường tổ chức buổi giao lưu với các cựu chiến binh. Trong lúc các bạn đang say sưa nghe kể chuyện lịch sử, Tin thì thầm với Bin: “Đấy toàn là chuyện của người lớn. Mình xem truyện tranh đi Bin!”. 

Nếu là Bin, em sẽ làm gì

Tình huống 4: Khối lớp 5 tổ chức một buổi hoạt động trải nghiệm tại đền thở liệt sĩ địa phương. Trong lúc các bạn đang tích cực tham gia hoạt động thì Cốm lại rủ Na trốn ra ngoài chơi

Nếu là Na, em sẽ làm gì?

Giải rút gọn:

Tình huống 1: Em có thể thuyết phục Bin bằng cách giải thích rằng việc giúp đỡ và động viên gia đình Lan là một cách thể hiện lòng quan tâm và sự ủng hộ đối với bạn cùng lớp. 

Tình huống 2: Em có thể lắng nghe quan điểm của Tin và hỏi thăm về lý do Tin cảm thấy sách không hấp dẫn. Sau đó, em có thể đề xuất cho Tin cùng thảo luận và chia sẻ ý kiến với bố để tìm hiểu thêm về nội dung và giá trị của cuốn sách.

Tình huống 3: Em có thể trò chuyện với Tin và thử thuyết phục Tin rằng nghe kể chuyện lịch sử từ các cựu chiến binh là một cơ hội để tìm hiểu và học hỏi về quá khứ của đất nước. 

Tình huống 4: Em có thể giải thích cho Cốm rằng tham gia hoạt động tại đền thờ liệt sĩ là một cách để hiểu và tôn vinh những người đã hy sinh cho đất nước. Em có thể khuyến khích Cốm tham gia và chia sẻ trải nghiệm cùng các bạn trong lớp.

VẬN DỤNG

Câu 1: Đọc thông tin và thực hiện yêu cầu:

- Sưu tầm hình ảnh và đóng góp của các Danh nhân văn hoá thể giới của Việt Nam. 

- Chia sẻ với các bạn về những việc làm cụ thể để thể hiện lòng biết ơn các Danh nhân văn hoá thể giới của Việt Nam

Giải rút gọn:

a, Sưu tầm một số hình ảnh: 

b, Những việc làm cụ thể để thể hiện lòng biết ơn các Danh nhân văn hoá thể giới của Việt Nam: 

• Nghiên cứu và tìm hiểu về đời sống, sự cống hiến và tác phẩm của các danh nhân văn hóa

• Chia sẻ kiến thức và thông tin về các danh nhân văn hóa này với người khác, đặc biệt là với thế hệ trẻ. 

• Du lịch và thăm các địa điểm liên quan đến các danh nhân văn hóa. 

• Có thể tham gia vào các buổi triển lãm, biểu diễn, hội thảo hoặc quyên góp cho các tổ chức và dự án văn hóa liên quan đến công cuộc bảo tồn và phát huy di sản của các danh nhân.

Câu 2: Viết một bức thư gửi các chiến sĩ nơi đảo xa nhân dịp kỉ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt nam (22/12)

Giải rút gọn:

.....ngày ...tháng...năm.......

Hôm nay cháu viết thư này gửi đến các chú bộ đội lời chúc sức khỏe và tình cảm chân thành từ sâu trong mỗi trái tim học sinh, mong các chú thật khỏe mạnh để cầm chắc súng bảo vệ một phần máu thịt của quê hương, của đất nước. Theo chúng cháu, được biết, hiện nay các chú đã rất vất vả và căng thẳng đối với việc của bộ đội nên làm là bảo vệ vùng biển đảo quê hương Tổ quốc chúng ta. Giữa chốn ngút ngàn trùng khơi, quanh năm vẫn chập chùng sóng vỗ to lớn ấy, chúng cháu biết các chú phải đương đầu với nhiều thử thách khó khăn: sự khắc nghiệt của khí hậu, sự thiếu thốn về vật chất tinh thần của mọi người, sự cô đơn buồn bã của các chú giữa đêm khuya vắng lặng… nhưng các chú cũng đừng buồn nhé! Rất nhiều và rất nhiều, vì chính cái lẽ đó chúng cháu rất cảm phục và ngưỡng mộ sự hy sinh thầm lặng của các chú bộ đội – những người con thiêng liêng của Tổ quốc. Từ cái sự cảm phục đó, từ nơi hậu phương đất liền của chúng cháu đã tổ chức rất nhiều hoạt động thiết thực để thi đua cùng các chú ngoài đảo xa như thi đua học tốt đạt nhiều điểm 10 tặng các chú đang bảo vệ đất nước. Ở các buổi chào cờ thì chúng cháu được nghe thầy cô giáo kể nhiều về ý nghĩa ngày 22-12 đó chính là ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam, được tìm hiểu về nhân dân Việt Nam nói chung và của các chú nói riêng… Trường chúng cháu cũng đã phát động nhiều phong trào như: quyên góp ủng hộ vì Trường Sa, quyên góp mua máy radio, đàn guitar, viết thư cho các chú bộ đội ở Trường Sa… Và cháu cũng cố gắng đạt nhiều bông hoa điểm tốt để cho đất nước càng ngày càng tươi đẹp hơn.

Cuối thư, cháu xin chúc các chú thật khỏe mạnh để giữ gìn biển đảo. Cháu hứa sẽ cố gắng chăm ngoan học giỏi để mai sau trở thành một người bộ đội xây dựng cho đất nước tươi đẹp hơn. Cháu ngoan của chú!