BÀI 18: BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG

A. Hướng dẫn Giải rút gọn câu hỏi giữa bài

I. Các đại dương trên trái đất

Câu 1: Dựa vào hình 18.2, em hãy:

- Kể tên các đại dương trên thế giới

- Xác định các châu lục tiếp giáp với từng đại dương

Giải rút gọn

- Các đại dương trên thế giới: Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Bắc Băng Dương, Ấn Độ Dương, 

+ Tiếp giáp với Thái Bình Dương: Bắc Mỹ, Lục địa Nam Mĩ, Lục địa Ôxtraylia, lục địa Á-Âu, Lục địa Nam Cực

+ Tiếp giáp với Đại Tây Dương: Lục địa Bắc Mỹ, Nam Mĩ, Nam Cực, Lục địa Phi, Á-Âu

+ Tiếp giáp với Bắc Băng Dương:  lục địa Bắc Mỹ, Lục địa Á-Âu

+ Tiếp giáp với Ấn Độ Dương: Lục địa Phi, Lục địa Á-Âu, Lục địa Ôxtraylia

II. Nhiệt độ, độ muối của biển và đại dương

Câu 2: Đọc thông tin trong bài và quan sát hình 18.2, em hãy:

- Cho biết sự khác biệt về nhiệt độ và độ muối giữa vùng nhiệt đới và vùng biển ôn đới

- Giải thích tại sao có sự khác biệt như vậy?

Giải rút gọn

- Độ muối biển ở vùng biển nhiệt đới cao nhất và cao hơn độ muối ở vùng biển ôn đới 

- Nhiệt độ trung bình ở vùng biển nhiệt đới rơi vào khoảng 27,3 độ C, cao nhiệt độ trung bình ở vùng biển ôn đới khoảng 15 độ C đến dưới 5 độ C

=> Sự khác biệt là do nguồn nước sông chảy vào và độ bốc hơi của nước trên biển và đại dương khác nhau.

III. Sự vận động của nước biển và đại dương

1. Sóng

Câu 3: Dựa vào thông tin trong bài và hình 18.2, em hãy trình bày khái niệm sông biển và sóng thần. Cho biết nguyên nhân hình thành hai loại sóng này

Giải rút gọn 

- Sóng biển là sự dao động của các phân tử nước do gió.

- Sóng thần là loại sóng cao vài chục mét, do động đất hoặc núi lửa hoạt động ngầm dưới đáy biển mà hình thành 

2. Thủy triều

Câu 4: Đọc thông tin trong bài và quan sát hình 18.3, em hãy:

- Trình bày khái niệm về hiện tượng thủy triều

- Cho biết thế nào là triều cường? Thế nào là triều kém?

- Xác định thời điểm xảy ra triều cường và thời điểm xảy ra triều kém

Giải rút gọn 

- Thủy triều là hiện tượng nhờ sức hút của mặt trăng và mặt trời mà nước biển có sự vận động lên xuống.

- Triều cường là những ngày thủy triều dao động nhiều nhất

- Triều kém là những ngày thủy triều dao động ít nhất

- Thời điểm xảy ra triều cường: xảy ra khi Mặt trăng – Mặt trời và Trái Đất nằm thẳng hàng với nhau.

- Thời điểm xảy ra triều kém: xảy ra vào thời điểm mặt trăng và trái đất tạo một góc vuông với mặt trời.

3. Dòng biển

Câu 5: Dựa vào hình 18.4 và kiến thức học em hãy kể tên các dòng biển trong các đại dương, Cho biết hướng chảy của các dòng biển nóng, dòng biển lạnh

Giải rút gọn 

-  Các dòng biển trong các đại dương: 

+ Dòng biển nóng: Nam xích đạo, Bắc Thái Bình Dương, A-la0xca- Gơn-xto-rim, Bắc Đại Tây Dương, ...

+ Dòng biển lạnh: Rây O-xtray-li-a, Xô-ma-li, Ca-li-phooc-ri-a, ...

- Hướng chảy của các dòng biển nóng, dòng biển lạnh:

+ Dòng biển nóng chảy từ xích đạo về các hướng các cực.

+ Dòng biển lạnh chuyển động từ 40 độ Bắc hoặc Nam về vùng xích đạo.

B. Hướng dẫn Giải rút gọn  câu hỏi luyện tập- vận dụng

I. Luyện tập

Câu 1:  Em hãy lập sơ đồ thể hiện ba dạng vận động chính của nước biển và đại dương

Giải rút gọn 

Câu 2: Tìm mối quan hệ giữa nhiệt độ và độ muối của nước biển, đại dương

Giải rút gọn 

Nhiệt độ làm ảnh hướng tới độ muối trong nước biển do nhiệt độ có tác động tới độ bốc hơi của nước biển.  

II. Vận dụng

Câu 3: Nêu những lợi ích kinh tế mà sóng/ thủy/ triều/ dòng biển đem tại cho chúng ta. Liên hệ với Việt Nam

Giải rút gọn 

- Tại Việt Nam, con người đã biết sử dụng thủy triều để phục vụ cho công nghiệp, ngư nghiệp, như trong đánh bắt hải sản, ...

- Lợi dụng sóng và hiện tượng thủy triều, nhiều phát minh ra đời giúp ích cho cuộc sống người dân, …