BÀI 18

BÀI 19

BÀI 20

BÀI 21

BÀI 22

BÀI 23

BÀI 24

BÀI 25

BÀI 26

BÀI 27

BÀI 28

BÀI 29

BÀI 30

BÀI 31

BÀI 32

BÀI 33

BÀI 34

Nghĩa tường minh và hàm ý( tiếp theo)

Khi sử dụng nghĩa tường mình hàm ý trong câu cần chú ý các điều kiện sử dụng hàm ý của nó. Tech12h sẽ cùng các bạn tìm hiểu kiến thức trọng tâm và trả lời các câu hỏi trong bài.

A.KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I- ĐIỀU KIỆN SỬ DỤNG HÀM Ý

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Chị Dậu vừa nói vừa mếu:

- Thôi u không ăn, để phần cho con. Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi. U không muốn ăn tranh của con. Con cứ ăn thật no, không phải nhường nhịn cho u.

Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống :

- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?

Điểm thêm một "giây" nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa :

- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.

Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và oà lên khóc :

- U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng, u đừng đem bán con đi, tội nghiệp. U để cho con ở nhà chơi với em con.

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

a) Nêu hàm ý của những câu in đậm. Vì sao chị Dậu không dám nói với con mà phải sử dụng hàm ý?

b) Hàm ý trong câu nói nào của chị Dậu rõ hơn? Vì sao chị Dậu phải nói rõ hơn như vậy? Chi tiết nào trong đoạn văn cho thấy cái Tí đã hiểu hàm ý của mẹ?

Trả lời:

a) Hàm ý của các câu in đậm:

“Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi.”: Sau bữa ăn này, u sẽ bán con nên con sẽ không được ăn ở nhà nữa.
“Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.”: U đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài.

Chị Dậu không dám nói với con sự thật ấy vì bán đứa con mình đứt ruột đẻ ra là một điều vô cùng đau lòng đối với chị Dậu. Cho nên, chị phải nói hàm ý để giấu đi nỗi đau ấy, tránh chạm phải điều đau lòng ấy.

b) Hàm ý trong câu:“Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.” rõ hơn vì cái Tý không hiểu được hàm ý của câu thứ nhất. Sự ’’giãy nảy’’ và câu nói trong tiếng khóc của cái Tí ’’U bán con thật đấy ư ?’’ cho thấy Tí đã hiểu ý mẹ.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Xác định hàm ý của mỗi câu ấy. Theo em người nghe người đọc có hiểu...

Câu 1: trang 91 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Người nói người nghe những câu in đậm đây là ai? Xác định hàm ý của mỗi câu nói ấy. Theo em, người nghe có hiểu hàm ý của người nói không? Những chi tiết nào chứng tỏ điều đó?

a) - Anh nói nữa đi - Ông giục.

- Báo cáo hết ! - Người con trai vụt trở lại giọng vui vẻ - Năm phút nữa là mười. Còn hai mươi phút thôi. Bác và cô vào trong nhà. Chè đã ngấm rồi đấy.

Thì giờ ngắn ngủi còn lại thúc giục cả chính người hoạ sĩ già. Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà, đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

b) - [...] Anh Tấn này ! Anh bây giờ sang trọng rồi, còn cần quái gì các thứ đồ gỗ hư hỏng này nữa. Chuyên chở lại lịch kịch lắm. Cho chúng tôi khuân đi thôi. Chúng tôi nhà nghèo dùng được tất.

- Có gì đâu mà sang trọng ! Chúng tôi cần phải bán các thứ này đi để...

- ái chà ! Anh bây giờ làm quan rồi mà bảo là không sang trọng ? Những ba nàng hầu. Mỗi lần đi đâu là ngồi kiệu lớn tám người khiêng, còn bảo là không sang trọng ? Hừ ! Chẳng cái gì dấu nổi chúng tôi đâu !

Tôi biết không thể nói làm sao được đành ngậm miệng, đứng trầm ngâm.

- Ôi dào! Thật là càng giàu càng không dám rời một đồng xu! Càng không dám rời đồng xu lại càng giàu có!

(Lỗ Tấn, Cố hương)

Thoắt trông nàng đã chào thưa

"Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây !

Đàn bà dễ có mấy tay,

Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan !

Dễ dàng là thói hồng nhan,

Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều."

Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,

Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

=> Xem hướng dẫn giải

Hàm ý của câu in đậm dưới đâu là gì? Vì sao em bé không nói thẳng mà...

Câu 2: trang 92 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Hàm ý của câu in đậm dưới đâu là gì? Vì sao em bé không nói thẳng mà phải sử dụng hàm ý? Việc sử dụng hàm ý có thành công hay không? Vì sao?

Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên:

- Cơm sôi rồi chắt nước giùm cái! Nó cũng lại nói trổng.

Tôi lên tiếng mở đường cho nó:

- Cháu phải gọi là:" Ba chắt nước giùm con", phải nói như vậy.

Nó không để ý đến câu nói của tôi, nó lại kêu lên:

-Cơm sôi rồi nhão bây giờ!

Anh Sáu vẫn ngòi im (...)

Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà

=> Xem hướng dẫn giải

Hãy điền vào lần lượt lời của B trong đoạn hội thoại sau một câu có...

Câu 3: trang 92 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Hãy điền vào lần lượt lời của B trong đoạn hội thoại sau một câu có hàm ý từ chối:

A: Mai về quê với mình đi!

B: /…/

A: Đành vậy.

=> Xem hướng dẫn giải

Tìm những hàm ý của Lỗ Tần qua viêc ông so sánh " hi vọng"...

Câu 4: trang 92 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Tìm những hàm ý của Lỗ Tần qua viêc ông so sánh " hi vọng" với con đường trong các câu nói sau:

Tôi nghĩ bụng: Đã gọi là hi vọng thì không thể nói đâu là thực, đâu là hư. Cũng giống như những con đường trên mặt đất; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi.

(Lỗ Tấn, Cố hương)

=> Xem hướng dẫn giải

Tìm những câu mang ý nghĩa mời mọc hoặc từ chối trong đoạn đối thoại...

Câu 5: trang 93 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Tìm những câu mang ý nghĩa mời mọc hoặc từ chối trong đoạn đối thoại giữa em bé với những người trên mấy và sóng( trong bài thơ Mây và sóng của Ta- go). Hãy viết theo mỗi đoạn văn một câu hỏi mang nghĩa mời mọc rõ hơn.

=> Xem hướng dẫn giải

Nội dung chính bài: Nghĩa tường minh và hàm ý( tiếp theo)

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: "Nghĩa tường minh và hàm ý( tiếp theo)". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 9 tập 2.

=> Xem hướng dẫn giải

Từ khóa tìm kiếm: Bài 25 đến 27 - Văn 9 kì II, Văn 9 tập 2, Nghĩa tường minh và hàm ý( tiếp theo)

Bình luận

Giải bài tập những môn khác

Dành cho giáo viên THPT

Dành cho giáo viên THCS

Dành cho giáo viên tiểu học

BÀI 23

BÀI 24

BÀI 25

BÀI 26

BÀI 27

BÀI 28

BÀI 29

BÀI 30

BÀI 31

BÀI 32

BÀI 33

BÀI 34

BÀI 18

BÀI 19

BÀI 20

BÀI 21

BÀI 22

BÀI 23

BÀI 24

BÀI 25

BÀI 26

BÀI 27

BÀI 28

BÀI 29

BÀI 30

BÀI 31

BÀI 32

BÀI 33

BÀI 34

Nghĩa tường minh và hàm ý( tiếp theo)

Khi sử dụng nghĩa tường mình hàm ý trong câu cần chú ý các điều kiện sử dụng hàm ý của nó. Tech12h sẽ cùng các bạn tìm hiểu kiến thức trọng tâm và trả lời các câu hỏi trong bài.

A.KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I- ĐIỀU KIỆN SỬ DỤNG HÀM Ý

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Phần tham khảo mở rộng

Bình luận

Giải bài tập những môn khác

Môn học lớp 9 KNTT

Môn học lớp 9 CTST

Môn học lớp 9 cánh diều

Trắc nghiệm 9 Kết nối tri thức

Trắc nghiệm 9 Chân trời sáng tạo

Trắc nghiệm 9 Cánh diều

Tài liệu lớp 9

Giáo án lớp 9