BÀI 2.1: VĂN BẢN VỀ HÌNH TƯỢNG BÀ TÚ TRONG BÀI THƯƠNG VỢ

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Phân biệt cách trình bày vấn đề khách quan và cách trình bày vấn đề chủ quan trong văn bản nghị luận.
• Nhận biết luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản nghị luận và mối liên hệ giữa chúng.
• Hiểu được vấn đề đặt ra trong văn bản.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. GIỚI THIỆU BÀI HỌC

- Chủ đề Giá trị của văn chương bao gồm các văn bản nghị luận và thơ.

- Tên và thể loại của các văn bản đọc chính và văn bản đọc kết nối chủ điểm, đọc mở rộng theo thể loại:

II. TRI THỨC NGỮ VĂN

1. Cách trình bày vấn đề khách quan và cách trình bày vấn đề chủ quan trong văn bản nghị luận: 

2. Phân tích ví dụ: 

III. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

1.

- Cách đọc: kết hợp hiểu biết của bản thân với căn cứ trong văn bản để đưa ra những điều không thể hiện tường minh trong văn bản.

- Câu hỏi trong hộp chỉ dẫn:

2. Tác giả và xuất xứ văn bản

a. Tác giả

- Chu Văn Sơn (1962 - 2019): nhà giáo, nhà phê bình văn học, nhà văn.

- Ông có nhiều tác phẩm đặc sắc trên cả hai lĩnh vực phê bình và sáng tác văn học.

- Tác phẩm tiêu biểu: Thơ, điệu hồn và cấu trúc; Ba đỉnh cao Thơ mới (tiểu luận, phê bình văn học); Tự tình cùng Cái Đẹp (tuỳ bút, tản văn).

b. Xuất xứ văn bản

- Về hình tượng bà Tú trong bài “Thương vợ” thuộc thể loại: văn bản nghị luận in trong Tác phẩm văn học trong nhà trường – những vấn đề trao đổi, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012.

IV. SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

1. Tìm hiểu cách trình bày vấn đề khách quan và chủ quan trong đoạn đầu

2. Tìm hiểu luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản

a. Mối quan hệ luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản

- Phiếu học tập số 3 và sơ đồ.

b. Lí lẽ, bằng chứng ấn tượng nhất

- Học sinh dựa vào phiếu học tập số 3 và cảm nhận của bản thân để trả lời.

- Ví dụ: Em ấn tượng với lí lẽ, bằng chứng 1: Nền tảng gia đình và thời buổi Tây Tàu buộc bà Tú phải bươn chải, “Quanh năm buôn bán ở mom sông/ Nuôi đủ năm con với một chồng” nhất bởi nó cung cấp thêm những thông tin về hoàn cảnh lịch sử- yếu tố khách quan đẩy bà Tú vào hoàn cảnh vất vả và khó khăn.

c. Hai câu đề bài thơ Thương vợ

- Tác giả bài viết cho rằng hai câu đề bài thơ “Thương vợ” là “cặp câu hay nhất bài thơ” xét trên phương diện đặc sắc nghệ thuật và sự khái quát về nội dung (đặt trong cấu trúc văn bản). 

- HS nhận xét hai câu đề dựa trên ấn tượng, cảm nhận chủ quan, tự do bày tỏ ý kiến (đồng tình hoặc không đồng tình), tránh trường hợp các em cho rằng ý kiến của tác giả là ý kiến của chuyên vì vậy đương nhiên phải đồng tình.

3. Tổng kết

a. Nội dung

Văn bản “Về hình tượng bà Tú trong bài Thương vợ” của tác giả Chu Văn Sơn là bài viết nghị luận phân tích rất sâu sắc và giàu sức thuyết phục về hình tượng bà Tú. Tác giả bài viết đã tập trung khắc họa hình tượng bà Tú trên các phương diện như: Hoàn cảnh gia đình; Bà Tú trong mối quan hệ với xã hội và Bà Tú trong mối quan hệ với cộng đồng. 

=> Thông qua những khía cạnh ấy, hình tượng bà Tú hiện lên chân thực là một người phụ nữ tảo tần, tháo vát, chịu thương chịu khó, yêu chồng thương con và hết lòng hi sinh vì gia đình dù cuộc đời mình vất vả, lênh đênh.

b. Nghệ thuật

Lập luận sắc bén, dẫn chứng, lí lẽ cụ thể, logic, giàu sức thuyết phục.